1-1-كاتاليست:
كاتاليست، كاتاليست ماده اي مي باشد كه فعل و انفعالات شيميايي را سرعت مي بخشد بدون اينكه خودش در فعل و انفعال معرف شود. كاتاليست مثبت در ساده ترين شكل آن را مي توان بصورت زير نشان داد:
(1-1)
C كاتاليست بوده و نهايتاً بدون تغيير باقي مي ماند.
(1-2)
در واكنش شيميايي گرچه از كاتاليست اسمي برده نمي شود ولي اين موضوع به معناي اين نيست كه كاتاليست نقشي در اين واكنش ندارد. اكسيداسيون SO2 توسط كاتاليست V2O5 بصورت زير انجام مي شود.
(1-3)
(1-4)
مشاهده مي شود كه V2O5 در واكنش شركت دارد ولي در نهايت مصرف نشده است. كاتاليست سرعت رسيدن به حالت تعادل را در يك واكنش سرعت مي بخشد ولي قادر نيست شرايط تعادل را تغيير دهد. ضمناً با اضافه نمودن كاتاليست واكنش در دماي كمتري نسبت به واكنش بدون كاتاليست انجام مي شود. كاتاليست منفي ماده اي است كه سرعت پيشبرد يك واكنش را كاهش مي دهد و مانند كاتاليس هاي مثبت مورد مطالعه قرار نگرفته اند ولي با وجود اين در واكنش هاي كاتاليستي داراي اهميت خاص مي باشد. هر ساله صنايع شيميايي و نفت با استفاده از فرايندهاي كاتاليس ميليون ها تن دارند از جموله براي كودهاي شيميايي، لاستيك و غيره. جامع ترين تعريف براي كاتاليزور بصورت زير مي باشد: عمل كاتاليزور بيدار كردن ميل تركيبي خفته در واكنش دهنده ها مي باشد.
1-2-انواع كاتاليزور:
كاتاليزورها را مي توان به 3 دسته بزرگ تقسيم كرد:
1. كاتاليست هاي هموژن