سَلجوقیان یا سَلاجقه، یا آل سلجوق، نام دودمانی ترک نژاد است که در قرنهای پنجم و ششم هجری قمری (یازدهم و دوازدهم میلادی) بر بخشهای بزرگی از آسیای غربی، شامل ایران کنونی، فرمانروایی داشتند.
سلجوقیان زبان فارسی را زبان رسمی و درباری قرار دادند و وزیران این دوره، بهویژه عمیدالملک کندری و خواجه نظامالملک، خدمات مهمی به ادبیات فارسی و گسترش دانشها کردند.[۱]
تركان سلجوقي گذشته از اينكه جنگاوراني دلاور و سواركاراني خستگي ناپذير بودند توانستند حكومتي نيرومند بنياد افكنند كه از ايران تا بين النهرين و آسياي صغير قفقاز را زير نگين داشت. در افغانستان پادشاهي پديد آوردند و تا پايان سده يازدهم ، برابر با قرن پنجم، هندوستان را تسخير ساختند. پادشاهان سلجوقي پشتيبان دانشمندان و شاعران و مؤرخان و جغرافيا نگاران بودند.
سلجوقيان ايران اصفهان را پايتخت ساختند. اصفهان مانند قاهره زندگي خود را مديون يك رود است. آب زاينده رود از كوههاي غربي سرچشمه مي گيرد و در دشتهاي سر سبز اصفهان پراكنده مي شود. اصفهان سالها پيش از آنكه سلجوفيان به آنجا بيايند كانون بازرگاني و صنعت و هنر بوده است.