مقدمه:
محمد شاه در ششم شوال سال 1264 هـ . ق. در تهران در گذشت. وي كه ارادت خاصي نسبت به حاج ميرزا آقاسي صدراعظم خود داشت؛ در اواخر زندگي خود به علت بيماري زمام امور مملكت را در بست در اختيار حاجي ميرزا ـ آقاسي قرار داد. نظر به نارضايتي عمومي كه از شيوة صدارت حاجي وجود داشت، انتظار مي رفت كه با فوت شاه اغتشاش و ناامني در سراسر ايران برپا شود، به ويژه اينكه مخالفان حاجي سخت در صدد بودند تا از وي انتقام بگيرند. انگليسي ها كه به وسيلة دكتر معالج محمد شاه، از وضعيت مزاجي او مطلع بودند كه شاه چند روزي بيش زنده نخواهد ماند، روي همين اصل توسط فرستاده ويژه اي خبر فوت شاه را به وليعهد در تبريز رساندند.
روس ها نيز در اين امر پيشقدم شدند و با اعزام فرستاده اي به تبريز خبر فوت محمد شاه را به وليعهد اطلاع دادند. در هر صورت اعلام اين خبر، ناصر الدين شاه در صدور تدارك عزيمت به تهران برآمد و امير كبير مقدمات لازم حركت وي را فراهم نمود.
