ماز پيترسن (تأثير كوشش و خطا بر روي يادگيري فرد)

آزمايش ماز ذهني پيترسن مي باشد كه در اين آزمايش مي خواهيم بدانيم كه كوشش و خطا چه تأثيري روي يادگيري فرد دارد. در اين آزمايش ما به يك ماز نيازمنديم كه ماز ذهني پيترسن « براي بزرگسالان» مي باشد. اين ماز كه از 12 شاخه تشكيل شده است و يك شاخه نيز براي ورود به راه اصلي وجود دارد. شاخه ها در امتداد يكديگر قرار دارند به طوري كه هر شاخه « شاخه قبلي» خود را  قطع مي كند و باعث تشكيل يك راه اصلي و يك راه فرعي مي شود كه هر كدام از راه هاي اصلي و فرعي براي خود اعداد دارند به طوري كه آزمودني در هر شاخه بر سر دو راهي مي رسد. ابتدا آزمايشگر دو عدد 14 و 19 را براي آزمودني مي خواند و او نيز بايد يكي از آنها را انتخاب كند. اگر عدد 14 را انتخاب كرد آزمايشگر اعداد 19 و 21 را براي او مي خواند و اگر آزمودني 19 را انتخاب كرد آزمايشگر دو عدد ديگر را كه بر سر راه آزمودني وجود دارد را براي او مي خواند يعني اعداد 14 و 17 و اين كار را تا بدانجا ادامه مي دهند تا آزمودني به مقصد رسد و بر اثر كوشش و خطا بتواند بدون غلط سه بار از ابتدا به مقصد برسد  آزماينده پاسخهاي آزمودني را ثبت و تعداد غلط هاي او را مي شمارد. اين آزمايش به صورت مطالعه موردي (Case study) بوده و آزمودني مردي 24 ساله مي باشد.

پس از بررس نتايج بدست آمده اين نكته حاصل مي گردد كه آزمودني هر چه به مراحل آخر نزديكتر مي شود (پس از 13 مرحله) از تعداد خطاهاي او كاسته شده و اين فرضيه كه كوشش و خطا باعث يادگيري مي شود تأييد مي گردد.