مشکل جدی در اجرای رتبه بندی معلمان

 مهدی نوید ادهم دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش امروز در نمایشگاه دستاوردهای یک ساله آموزش و پرورش در دبیرستان البرز، اظهار کرد: موضوعاتی که در دستور کار شورای عالی آموزش و پرورش قرار می‌گیرد با دستور رئیس جمهور، وزیر آموزش و پرورش 38 نفر از اعضای این شورا است، مسائل در شورای عالی بررسی و تصویب می‌شود که پس از آن به رئیس جمهور ارائه و پس از امضای او به عنوان قانون ابلاغ می‌شود.

وی افزود: در سال گذشته چند مصوبه مهم در شورای عالی آموزش و پرورش داشتیم که زمینه تحول آفرینی در این وزارتخانه است. نخستین مصوبه به اتمام رساندن کار تصویب زیرنظام‌های مختلف سند تحول بنیادین است، این سند دارای 6 زیرنظام است که سه زیرنظام در گذشته تصویب و سه زیرنظام باقی مانده بود و در زمان وزارت آقای بطحایی تصویب شد که در هفته‌های اخیر دو زیرنظام منابع مالی و منابع انسانی را به تصویب رساندیم.

دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش گفت: تحقق سند تحول بنیادین نیازمند تدوین و تصویب این زیرنظام‌ها است و در حقیقت زیرنظام منابع مالی و منابع انسانی نقشه حرکت برای اجرای سند تحول بنیادین هستند.

نوید ادهم با اشاره به تدوین و تصویب اهداف دوره‌های تحصیلی، تصریح کرد: اهداف دوره‌های تحصیلی مربوط به سال 79 بود که پس از تصویب سند تحول بنیادین نیاز به بازخوانی داشت برهمین اساس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، اهداف برنامه درسی را بازخوانی و بازبینی کرد و پس از آن در کمیسیون برنامه درسی این شورا بررسی شد و جلسات متعددی را با کارشناسان تشکیل دادیم و اهداف را بررسی و در نهایت به تصویب رساندیم.

وی درباره تفاوت اهداف جدید برنامه درسی با اهداف مصوب سال 79 خاطرنشان کرد: در سال 79، 302 هدف مصوب برای آموزش و پرورش داشتیم که در سال 97 به 67 هدف کاهش یافت چرا که یکی از اشکالات در اهداف برنامه درسی گذشته فراوانی آنها بود و بسیاری از آنها قابلیت عملیاتی شدن را نداشت. هم اکنون 95 هدف دوره ابتدایی به 29 هدف، 105 هدف دوره متوسطه اول به 18 هدف و 102 هدف دوره متوسطه دوم به 19 هدف کاهش یافته است.

دبیرکل تصریح کرد: اهداف جدید برنامه درسی مبتنی بر ساحت‌های شش‌گانه تربیتی است یعنی اگر در گذشته فقط برای آموزش علمی تلاش می‌شد امروز این حرف را شکسته و تربیت علمی، اخلاقی، هنری، بدنی و اقتصادی هم مدنظر است.

*چرا رئیس جمهور مصوبه حذف مدارس سمپاد را امضا نکرد؟

نوید ادهم درباره حذف آزمون‌های دوره ابتدایی و مصوبه این شورا برای حذف مدارس سمپاد در دوره متوسط اول گفت: حذف آزمون‌های زائد در دوره ابتدایی با استقبال بسیاری از سوی متخصصان تعلیم و تربیت همراه بود. و این مصوبه تأثیر خود را به نوع نگاه به مدرسه و کلاس درس گذشت اما به دلیل شرایط سیاسی و اجتماعی جامعه، رئیس جمهور تعاملات را در رابطه با آن داشت که بعد از گفتگو با نمایندگان رئیس جمهور، مصوبه به شکل فعلی امضا وابلاغ شد.

وی افزود: حرکت آموزش و پرورش به سمت نشاط آفرینی در مدرسه و حذف عوامل مزاحم یکی از نیازهای ضروری است و حذف آزمون‌های زائد یکی از اصلی ترین روشها برای تحقق این هدف است و یکی از مواردی که امیدواریم فضای اجتماعی جامعه را مستعد پذیرش آن کنیم حذف کنکور است.سالهاست آموزش و پرورش فریاد می‌زند که کنکور مخل فعالیت‌های تربیتی و آموزشی مدارس است و سند تحول بنیادین به دنبال شناسایی و رشد استعدادهای دانش آموزان در ساحت‌های شش‌گانه است اما کنکور فقط توان علمی دانش‌آموزان را می‌سنجد.

*معتقدیم دست مافیای کنکور باید قطع شود

دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش عنوان کرد: وقتی از حذف کنکور سخن می‌گوییم به این معنا نیست که هیچ آزمونی برای ورود به دانشگاه‌ها وجود نداشته باشد بلکه نظر ما این است اضطراب و استرس را از این روش بگیریم و برای چند درصد از رشته‌های خاص آزمون‌های ویژه ای را برگزار کنیم چرا که اعتقاد داریم باید دست مافیای کنکور را قطع کرد و با بررسی‌های علمی و کارشناسی جایگزین بهتری برای کنکور طراحی کرد.

نویدادهم درباره تعطیلات زمستانه مدارس گفت: زمانی که جدول برنامه دروس را بازنگری می‌کردیم، در یک مطالعه تطبیقی زمان آموزش را در سایر کشورها بررسی کردیم به عنوان مثال در دوره ابتدایی 900 ساعت آموزش در طول سال تحصیلی در مدارس داریم که این میزان از متوسط حضور دانش‌آموزان در کشورهای منطقه بالاتر است اما آفتی که به آن لطمه می‌زند تعطیلات ناخواسته‌ای است که در طول سال به دلایل مختلفی از جمله آلودگی هوا یا بارش برف پیش می‌آید و این مسئله ساعت آموزش را مخدوش کرده است. به عنوان مثال در سال تحصیلی گذشته در استان اردبیل 20 روز تعطیلات ناخواسته داشتیم که این موضوع باعث فشرده شدن زمان آموزش شد.

*سه ماه تعطیلات تابستانی توجیه آموزشی و اقتصادی ندارد

وی ادامه داد: کوتاه کردن تعطیلات تابستانی یکی از روش‌هایی است که به آن رسیده‌ایم و معتقدیم سه ماه تعطیلات تابستانی توجیه آموزشی و اقتصادی ندارد و انواع آسیب‌ها را به همراه خود دارد. یک بار آموزش و پرورش تلاش کرد سال تحصیلی را زودتر آغاز کند و به جای اول مهر از 15 شهریور باشد که با مداخله مجلس قانونی تصویب شد تا آغاز سال تحصیلی از اول مهر باشد بنابراین ما در یک چهارچوب بسته حرکت می‌کنیم.

*شرط آموزش و پرورش برای تعطیلات زمستانی

دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش عنوان کرد: پیشنهاد ما به مجلس تغییر قانون بود که تا اختیار شروع و پایان سال تحصیلی را به آموزش و پرورش بسپارند و با توجه به شرایط اقیلمی کشور زمان شروع و پایان سال تحصیلی را منعطف کنیم. به عنوان مثال در یک بررسی به این نتیجه رسیدیم که کشور را به 4 اقلیم تقسیم کنیم که شروع و پایان سال تحصیلی در آنها متفاوت باشد. اگر این مسئله پذیرفته شود می‌توانیم به تعطیلات زمستانی بیاندیشیم اما اگر قرار باشد زمان آغاز سال تحصیلی از اول مهر باشد و پایان آن در اواخر اردیبهشت با تعطیلات زمستانی موافق نیستیم چرا که ساعت آموزش ما آسیب می‌بیند.

نوید ادهم در خصوص زیرنظام منابع انسانی سند تحول بنیادین و راهکار آن برای جبران کاهش نیروی انسانی، خاطرنشان کرد: سند تحول برنامه راهبردی است که تا سال 1404 باید اجرا و عملیاتی شود. هم اکنون برخی افراد می‌گویند که شش سال از تدوین و تصویب سند گذشته اما چند درصد آن اجرا شده است؟ باید گفت که برای اجرای سند نیاز بود زیرساختهای آن فراهم شود. یعنی مرحله نخست تدوین و تصویب سند، مرحله دوم فراهم کردن زیرساخت‌ها و مرحله سوم اجرا بود که هم اکنون در مرحله فراهم آوردن زیرساخت‌ها هستیم.

وی خاطرنشان کرد: در بحث ساماندهی نیروی انسانی با نابسامانی‌هایی مواجه هستیم به عنوان مثال با تحمیل نیروهایی از سوی مجلس در قالب قانون‌های استخدامی مواجه می‌شویم که این نیروها متناسب با نیازهای آموزش و پرورش نیستند. به عنوان مثال به رشته شیمی و فیزیک نیاز داریم اما این نیروها تحصیلاتشان مرتبط با دوره ابتدایی است.

*تمام مشکلات پیش روی اجرای رتبه بندی در آموزش و پرورش

دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش در باره زیرنظام منابع مالی و اجرای طرح رتبه بندی در قالب آن، خاطرنشان کرد: برای اجرای طرح رتبه بندی بیش از 50 جلسه کارشناسی داشتیم و ابعاد مختلف و طرح‌های مشابه در سایر دستگاه‌ها را بررسی کردیم و هم اکنون مجموعه ای تدوین شده است که در‌ آخرین نشست با وزیر لایحه رتبه بندی تنظیم شد و در آینده ای نزدیک به دولت ارائه می‌شود تا در صورت تصویب به مجلس ارسال شود. در این لایحه پیش بینی شده است تا معلمانی که به رتبه های بالاتر ارتقا پیدا می‌کنند دریافتی بیشتری داشته باشد اما اجرای طرح رتبه بندی اعتباری را نیازد ارد که هم اکنون مشکل کار اینجاست. و بحث‌هایی مطرح می‌شود که ممکن است دولت اعتبار لازم برای اجرای طرح رتبه بندی را تأمین نکند اما کلیت کار مشخص است و اگر اعتبار آن تأمین شود طرح رتبه بندی اجرایی خواهد شد.

نوید ادهم بیان کرد: در زیرنظام منابع انسانی و منابع مالی به این نتیجه رسیده‌ایم که قانون مدیریت خدمات کشوری پاسخگوی نیاز مالی آموزش و پرورش نیست و تلاش می‌کنیم تا قانون ویژه‌ای را برای آموزش و پرورش استخراج و مراحل تدوین و تصویب آن را در دولت و مجلس داشته باشیم تا براساس آن پرداخت‌های ویژه‌ای برای کارکنان آموزش و پرورش ایجاد شود.

*سرانجام آموزش سایر زبان‌ها در مدارس

وی در خصوص آموزش سایر زبان‌ها در مدارس مطرح کرد: ما علاقه به آموزش زبان فرانسه یا آلمانی در مدارس داریم اما مشتری برای آن وجود ندارد و حتی کانون زبان ایران که وابسته به کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است آمادگی آموزش سایر زبان‌ها را دارد اما آنجا نیز با عدم استقبال مواجه شده است به گونه‌ای که از 324 زبان آموز کانون در یک ترم 320 هزار نفر متقاضی زبان انگلیسی و 4 هزار نفر متقاضی فراگیری زبان‌های دیگر بودند.

دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش در باره آموزش به زبان قومی گفت: برنامه درسی باید براساس زبان فارسی باشد اما زبان قومی را هم می‌توانیم در مدارس داشته باشیم و بستری برای آن فراهم آورده‌ایم و مشکل قانونی وجود ندارد اما مجریان باید شرایط اجرا را فراهم کنند و هم اکنون مشکل در اجراست.

نوید ادهم درباره کاهش تنوع مدارس گفت: هر کدام از مدارس موجود در کشور مخاطبان و مدافعان خاص خود را دارند و آموزش و پرورش به حذف هر کدام که وارد شود با واکنش‌های بسیاری مواجه خواهد شد که نمونه آن را در بحث مدارس تیزهوشان دیدیم و این در حالی است که فقط باید دو نوع مدارس دولتی و غیردولتی را داشته باشیم و تمام توان خود را برای ارتقای مدارس دولتی داشته باشیم.

*چرا برنامه های تحولی در‌ آموزش و پرورش شکست می‌خورد

وی تأکید کرد: هم اکنون بستر اجتماعی لازم در جامعه برای کاش تنوع مدارس فراهم نیست؛ سیستم موجود آموزش و پرورش با کاستی‌ها و آسیب‌های جدی همراه است و تحول بنیادین یعنی دگرگون کردن سیستم. اما یکی از دلایل موفقیت در مسیر تحول فراهم بودن بستر اجتماعی آن است. یعنی اگر مخاطبان و ذی‌نفعان همراه ما باشند موفق خواهیم بود و اگر همراهی نکنند هرچقدر برنامه‌ها علمی و با نظر کارشناسان باشد شکست خواهیم خورد.

دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش بیان کرد: خانواده‌ها و معلمان مخاطبان رسانه‌ها هستند و تقاضا داریم تا رسانه‌ها مفاهیم تحولی را به گونه‌ای بیان کنند که برای مخاطب شوق انگیز باشد. اگر جامعه در طرح های تحولی با آموزش و پرورش همراهی نکند شکست خواهیم خورد. تا زمانی که والدین به دنبال نمره فیزیک و ریاضی هستند نمی‌توانیم تحول ایجاد کنیم اما اگر به دنبال مهارت زندگی و اجتماعی بانشد و آن را از مدرسه مطالبه کنند می‌توانیم تحول ایجاد کنیم.