در طول تاريخ زبان فارسي ٬ از ديرباز تا کنون ٬ کوششهايي در جهت شناختن ريشه
واژه ها شده است و مخصوصاً اهل لغت و فرهنگ نويسان ٬ جسته و گريخته ٬ اشاره هايي
به اين نکته کرده اند و در روزگار ما مطالبِ گاه مفصل در اين زمينه نوشته شده است که
مقصود از آنها چيزي ديگر بوده است و صريحاً نامي از خود فن برده نشده است ٬ مثل
عناصر » آنچه شادروان دکتر محمد معين در مبحث دوم مقدمه فرهنگ فارسي با عنوان
نوشته است يا بيشتر مطالبي که در مقدمه لغت نامه دهخدا اِندراج « اصلي زبان فارسي
يافته است. اما ٬ در سالهاي اخير ٬ تا آنجا که من بنده مي دانم ٬ نوشته اي از آقاي دکتر
ناصرالدين » : حداد عادل ارتباط مستقيم با اين موضوع دارد که مشخصات آن چنين است
١٩١ ) و - نامه فرهنگستان ٬ سال چهارم ٬ شماره سوم ٬ پاييز ٬١٣٧٧ ص ١٥٩ ) « شاهِ واژهگزين
اتفاقاً کاملاً به موضوع کار ما در اين نوشته مربوط مي شود.
اهميت و فايده شناخت ريشه واژه ها
شناخت ريشه واژه ها و چگونگي راههاي ورود آنها به زبان فارسي و به طور کلي به
زبانهاي ايراني ٬ از جهات گوناگون ٬ لازم و سودمند و آموزنده است؛ مثلاً در تدوين تاريخ
صنايع و هنرها و پيشه ها ٬ شناسايي مسائل و امور اجتماعي مخصوصاً آداب و عادات و
رسوم و سنن ٬ تبيين چگونگي روابط تاريخي و فرهنگي و اجتماعي و اقتصادي قومي با
اقوام ديگر ٬ روشن شدن تاريخ زبان و اجزاي آن که در اين گزارش مخصوصاً مورد توجه
است ٬ و بسيار زمينه هاي ديگر... که روشن شدن آنها گاه مايه حيرت مي شود و حتي
باورنکردني مي نمايد ٬ چنان که در سي و چند سال پيش٬ يک روز که در ژنو به ديدن
شادروان استاد محمدعلي جمال زاده رفته بودم ٬ ضمن صحبت از هر دري ٬ گفت که
زبان فارسي فقط ٨٠٠ کلمه اصيل دارد و بقيه آنچه در واژگان ما يافت مي شود دخيل »
٤)در همين جا بگويم که در آن زمان هنوز اصطلاح '' واژگان`` در برابر اصطلاحهاي اروپايي وُ کابولر/
وضع نشده بود. امروزه هم که وضع شده است متأسفانه به غلط و lexique / و دقيقاً لِ گزيک vocabulaire
هول زده به جاي واژه ها به کار برده مي شود و بيشتر کساني که آن را به کار مي برند معناي درستش را نمي دانند.
و من بنده سخت شگفتي زده شدم. ٤ «. يعني بيگانه است يا منشأ بيگانه دارد
حاج
