ایجاد اتاق اسباب‌بازی در مدارس سخت و سنگ‌اندازی زیاد است

بر اساس اطلاعات ، سیدمحمد بطحایی در نخستین همایش ملی هویت کودکان ایران اسلامی ضمن قدردانی از برگزارکنندگان این همایش اظهار داشت: این همایش بسیار ارزشمند است و طی این دو روز به مضمون بسیار مهمی در آموزش و پرورش که در آینده کشور اثرگذار است، پرداخته شد.

 وی عنوان کرد: تقارن برگزاری همایش با موضوع هویت کودکان ایران اسلامی با میلاد مبارک حضرت محمد (ص)، تقارن مبارکی است زیرا آن حضرت تغییر و تحول در سنت و سیره ای ایجاد کردند که پایه گذار یک هویت جدید شد.

بطحایی خاطرنشان کرد: پیامبر اکرم (ص) بسیاری از سنت های غلط را از بین برد و اینها همه تغییری بود که هویت اسلامی را پایه گذاری کرد و امروز شاهدیم که این هویت همه ذخیره ارزشمند ما در جامعه است.

وزیر آموزش و پرورش عنوان کرد: موضوع هویت همانطور که در مقالات متعددی که به رشته تحریر درآمده، یکی از مهمترین مولفه های شخصیتی و یکی از مهمترین مولفه های رفتاری و منش افراد است که قالب این هویت در دوران کودکی و نوجوانی شکل می گیرد.

وی خاطرنشان کرد: بخش عمده‌ای از کیستی و چیستی، ویژگی‌های رفتاری و شخصیتی افراد، غالبا در دوران کودکی و نوجوانی شکل می‌گیرد و البته یکی از مهمترین محیط‌‌هایی که این هویت در آن شکل می‌گیرد و قوام و عمق پیدا می‌کند، خانواده است.

بطحایی عنوان کرد: خانواده یکی از مهمترین و اصلی‌ترین محیط‌هایی است که هویت بچه‌ها در آن شکل می‌گیرد و ساخته و پرداخته می‌شود اما متاسفانه خانواده در معرض تهدیدهای مختلف قرار داده شده است.

نقش مرجعیت خانواده کاهش یافته است

وزیر آموزش و پرورش اظهار داشت: گسست بین نسلی، نقش  مرجعیت خانواده را در پرداختن به هویت دارد کاهش می‌دهد و بچه‌ها کم کم دیگر پدر و مادر را الگوی خود قرار نمی‌دهند و دیگر مانند گذشته پوشش، ادبیات، رفتار و ... پسرها دیگر مثل پدرها نیست.

وی ادامه داد: پسرها مرجعیت الگویی برای هویت را تغییر داده‌اند و کم کم نوجوانان و جوانان از گروه‌های همسال و دوستان خود الگوگیری می‌کنند که یکی از دلایل آن گسست بین نسل‌ها است.

بیشترین تاثیر هویت بخشی خانواده در دوره دبستان و پیش‌دبستان

بطحایی یادآور شد: نقش خانواده هنوز در دوره دبستان و پیش‌دبستانی و در دوران خردسالی پررنگ است و نقش مدرسه در هویت‌بخشی در دوره پیش‌دبستانی در مقایسه با خانواده کمتر است و خانواده‌ها هستند که همچنان بیشترین تاثیرگذاری را در هویت‌سازی کودکان بر جای می‌گذارند و این نقش در رده‌های سنی نوجوانی و جوانی به سرعت در حال تغییر است.

افزایش سن ازدواج و کاهش نقش هویت‌بخشی خانواده

وزیر آموزش و پرورش عنوان کرد: گسست بین نسلی نقش خانواده‌ها را به شدت در هویت‌بخشی کاهش می‌دهد به نحوی که اکنون 24 میلیون و 196 هزار خانواده در کشور داریم که طی 40 سال گذشته، 3.4 برابر شده و یکی از دلایلی که نقش خانواده‌ها در این هویت بخشی کاهش یافته، افزایش سن ازدواج است.

بطحایی گفت: میانگین سن ازدواج از 26.6 سال در سال 85 به 29.2 در سال جاری افزایش یافته و سن ازدواج به طور میانگین سه سال افزایش یافته است ضمن اینکه خانواده ها نیز کوچکتر و کم جمعیت‌تر شده اند به نحوی که از 5.2 در سال 70 به 3.5 رسیده است.

افزایش نقش همسالان در هویت‌بخشی

وی تاکید کرد: این شاخص‌ها و بسیاری دیگر از شاخص‌هایی که در مورد آن تحقیق به عمل آمده، همه نشان می‌دهد که سهم خانواده‌ها در تاثیرگذاری هویت در کودکان و نوجوانان و جوانان رو به کاهش است و در مقابل آن، سهم گروه همسالان در حال افزایش است و این دقیقا همان چیزی است که آموزش و پرورشی‌ها باید بیشتر به آن توجه کنند.

بطحایی گفت: نقش نظام آموزش و پرورش و همسالان دارد گسترده‌تر و نقش خانواده‌ها کمتر می‌شود بنابراین ما در دوره پیش دبستانی باید توجه بیشتری به خانواده ها از حیث نقشی که در هویت‌بخشی برای بچه‌ها دارند، به عمل آوریم.

وی اظهار داشت: در دوره پیش دبستانی مثل دوره نوجوانی و جوانی نمی‌توانیم جای خالی خانواده را در هویت‌بخشی پر کنیم زیرا مرجعیت اثرپذیری و هویت پذیری کودکان در دوره پیش دبستانی و دبستانی هنوز خانواده است.

وزیر آموزش و پرورش ادامه داد: اگر خانواده‌ها به این بخش بی‌توجه باشند، تلاش‌های ما اگر هم موفقیت‌آمیز باشد، در دوره جوانی و نوجوانی با شکست مواجه خواهد شد بنابراین نمی‌توانیم ارتباط خود را با خانواده‌ها در دوره دبستان و پیش‌دبستانی مثل گذشته نگاه داریم.

وی عنوان کرد: نقش خانواده‌ها به ویژه در هویت‌بخشی در کودکان بسیار حائز اهمیت است و امروز با هجمه سنگینی که برای تخریب هویت کودکان به ویژه با سوء استفاده از فضای مجازی وجود دارد، متاسفانه خانواده‌ها به نقش خود کم توجه هستند و متوجه نیستند که یک کودک چهار ساله مانند یک دوربین فیلمبرداری کاملا از رفتار پدر و مادر و خواهر و برادر خود فیلمبرداری می‌کند و ریشه‌های او به این ترتیب شکل می‌گیرد.

بطحایی بیان کرد: رفتارها در محیط خانواده، برنامه‌های تلویزیونی همه در رفتار کودکان اثر دارد زیرا شالوده‌های رفتار و هویت کودکان از همینجا شکل می‌گیرد بنابراین پر کردن جای خالی خانواده‌ها برای هویت‌سازی و تعمیق هویت از عهده آموزش و پرورش خارج است.

سرمایه‌گذاری در حوزه آموزش‌ خانواده

وزیر آموزش و پرورش تاکید کرد: ما باید به شدت در حوزه آموزش خانواده‌ها سرمایه‌گذاری کنیم و این کار را آغاز کرده‌ایم و امروز با افتخار می‌گوییم که 70 درصد کودکان واجد شرایط در پیش دبستانی‌ها مشغول یادگیری هستند که این عدد تا هفت سال قبل 11 درصد بود و جمهوری اسلامی با موفقیت در این زمینه توانسته یک گام بسیار جدی و بلند در حوزه تعلیم و تربیت و آموزش عمومی بردارد و این اتفاقا از مواردی بوده که با کمترین حمایت دولت اتفاق افتاده است.

وی ادامه داد: با تلاش‌های همکاران ما و مشارکت خانواده‌ها این موفقیت بزرگ برای نظام تعلیم و تربیت به دست آمده و باید در دوره پیش‌دبستانی به ویژه با توجه به اینکه نقش تربیت و هویت را خانواده‌ها تعیین می‌کنند، باید کار را با جدیت ادامه دهیم.

به اسم شادی و نشاط شاهد اثرات مخرب بر بچه‌ها هستیم

بطحایی یادآور شد: مربیان پیش‌دبستانی تحت آموزش متمرکز قرار داده شده‌اند تا شاهد حضور مربیان حرفه‌ای در مهدکودک‌ها باشیم و انتقاد داریم از اینکه برخی مهدکودک‌ها نسبت به تخصص مربیان خود بی‌توجه هستند زیرا شاهد اتفاقاتی هستیم که به نام شادی و نشاط، تاثیراتی بر بچه‌ها گذاشته می‌شود، که بسیار مخرب است.

آموزش زبان خارجی از دوره پیش دبستان ضرر دارد نه نفع

وی بیان کرد: اصلا یکی از دلایلی که آموزش زبان خارجی از پایه‌های پایین و در دوره پیش‌دبستانی، ضررش را بیش از نفعش می‌دانیم این است که آموزش زبان خارجی حامل فرهنگ است و این فرهنگ بر هویت بچه‌ها تاثیرگذار است و شالوده‌های فرهنگ کودکان را شکل می‌دهد و بعدها تغییر آن در دوره‌های بالاتر دشوارتر است.

وزیر آموزش و پرورش تصریح کرد: در دوره پیش‌دبستانی سیاست ما در تعمیق هویت بچه‌ها، ارتباط و تعامل بیشتر با خانواده‌ها و آموزش خانواده‌هاست که برنامه‌های در دست اقدام در این زمینه داریم.

وی عنوان کرد: در دوره‌های تحصیلی در رده سنی نوجوانان و جوانان چه بخواهیم چه نخواهیم، گروه همسالان دارد مرجعیت بیشتری نسبت به خانواده‌ها در هویت بخشی پیدا می‌کند و بچه‌ها در این رده سنی به همسالان خود بیشتر نگاه می‌کنند.

بطحایی خاطرنشان کرد: البته همه گروه همسالان در مدرسه و تحت مدیریت و اختیار آموزش و پرورش نیست اما اگر کیفیت کار تعلیم و تربیت در مدرسه افزایش یابد، می‌توانیم این فرصت مناسب را به داخل مدرسه بکشیم، یعنی به جای اینکه دانش‌آموز ما که آینده ساز کشور است، در کوچه و خیابان دوست و همسال خود را پیدا کند، در داخل مدرسه این فضا را ایجاد کنیم.

وی اظهار داشت: ایجاد فضا با سخنرانی و شعار امکان پذیر نیست و اگر داریم تلاش می‌کنیم که محیط آموزشی را تبدیل به یک محیط یادگیری فعال، موثر و لذت بخش کنیم، یکی از دلایل آن این است.

بطحایی عنوان کرد: فضای فیزیکی آموزشی ما باید این امکان را برای معلم فراهم کند، معلم با دوازده جلد کتاب درسی و 40 دانش آموز در یک  کلاس کوچک و یک زمان محدود، نمی‌تواند نقش خود را ایفا کند بنابراین باید فضای آموزشی را تغییر داده و فضای کلاس‌ها را گسترش دهیم تا معلم بتواند نقش خود را ایفا کند.

وی تصریح کرد: اگر دولت و خانواده و همکاران ما در  آموزش و پرورش کیفیت کار مدرسه را بالا نبریم، به ویژه در دوران جوانی و نوجوانی که خانواده‌ها به تدریج نقش مرجعیت خود را از دست می دهند، دچار مشکل خواهیم شد.

بطحایی تاکید کرد: جای خالی خانواده را باید مدرسه پر کند و بتواند محیطی ایجاد کند که بچه ها در مدرسه نقش الگوبرداری و تعمیق هویت خود را از محیط مدرسه و برنامه‌های آموزشی مدرسه کسب کنند.

با دست خالی کارها را انجام می‌دهیم

وی ادامه داد: یکی از دلایلی که همکاران ما این برنامه‌ها را به سختی جلو می‌برند، این است که با دست خالی این کار را انجام می‌دهیم اما بدانید که پرچمدار این موضوع در استانها و مناطق، حوزه معاونت آموزش ابتدایی است.

حذف کتاب‌های درسی در دوره ابتدایی

وزیر آموزش و پرورش خاطرنشان کرد: استفاده از کتاب‌های کمک آموزشی، برای بچه‌ها در دوره ابتدایی سم است چرا که بچه‌ها را از مدرسه جدا و یادگیری را طاقت‌فرسا و تلخ کرده و فشار بسیاری به کودکان ما وارد می‌کند در حالی که این کودکان باید زندگی کردن را در مدرسه یاد بگیرند و ویژگی‌های هویتی را تامین کنند.

بطحایی عنوان کرد: حذف کتابهای درسی در دوره ابتدایی گام اول است و مسئولیت اصلی آن با معاونت آموزش ابتدایی است و این سیاست مهم آموزش و پرورش است و تا زمانی که بطحایی باشد، این سیاست باید محقق شود.

وی از مدیران و معاونان آموزش ابتدایی خواست با سرکشی‌های مستمر، آموزش‌های مداوم و پیگیری‌های جدی، تلاش کنید مدرسه‌ها را به مدارس با نشاط تبدیل کنید و به طور قطع این کار با یک ماه و دو ماه و یک سخنرانی هیجانی محقق نمی‌شود اما باید اینقدر تکرار و تذکر و سرکشی شود که این سیاست مهم آموزش و پرورش نهادینه باشد.

وزیر آموزش و پرورش تصریح کرد: مدارس ابتدایی ما باید از این آلودگی‌ها تصفیه شود و بچه‌ها باید در مدارس ابتدایی بتوانند نفش بکشند و از یادگیری خود لذت ببرند.

تاثیر مثبت پخش مسابقه فوتبال در مدارس

بطحایی با اشاره به دستور خود برای پخش فوتبال در مدارسی که امکان آن وجود دارد، ادامه داد: آن روز نمی‌دانستم که این اقدام اینقدر آثار مثبت دارد و صدها پیام رسید که بسیاری از فرزندان خانواده‌ها از روزهای بعد با اشتیاق دیگری به مدرسه رفتند.

وی تاکید کرد: اگر من و شما به عنوان معلمان حرفه‌ای کار خود را بلد باشیم، همان پخش فوتبال، درس است و بچه ها یاد می‌گیرند همدیگر را تحمل کنند و اگر عصبانی شدند، باید عصبانی شدن خود را کنترل کنند و این مسائلی است که با ایجاد چنین شرایطی یاد می‌گیرند.

وزیر آموزش و پرورش خاطرنشان کرد: تغییر ماهیت تکالیف نیز باید مرتب تکرار شود البته نگفتیم تکالیف حذف شود بلکه گفتیم ماهیت آن تغییر کند و باید به تدریج به سمتی برویم که تکالیف در مدرسه انجام شود و در خانه تکالیف باید مهارت محور شود.

وی ادامه داد: امسال برنامه ویژه مدرسه که برای شش پایه تحصیلی یعنی ابتدایی دوم و متوسطه اول شروع کردیم این است که دو ساعت در اختیار معلم و مدیر مدرسه باشد و برنامه رسمی قطع شود و دو ساعت با چارچوبی که ارائه شده، متناسب با نیاز مدرسه و کلاس برنامه ارائه دهد.

میدانیم راه‌اندازی اتاق بازی در مدارس سخت است و سنگ‌اندازی می‌شود

بطحایی اظهار داشت: امسال برای سه پایه اول ابتدایی اتاق بازی‌های آموزشی را راه اندازی خواهیم کرد البته می‌دانیم سخت است و سنگ اندازی زیاد می‌شود اما نمی‌توانیم صبر کنیم که یک روز همه چیز کامل شود.

وی بیان کرد: این اتاق‌ها باید راه اندازی شود تا فرآیند یادگیری با بازی و اسباب بازی اتفاق بیفتد و در 10 استان کشور این طرح را اجرایی می‌کنیم و بعد به تدریج آن را گسترش خواهیم داد.

وزیر آموزش و پرورش ادامه داد: همچنین در اردیهشت 98 جشنواره ملی مدارس موفق را به مدت سه روز برگزار خواهیم کرد که در آن تجربیات موفق مدارس ارائه می‌شود و کارگاه‌هایی خواهیم داشت که این کارگاه‌ها در اشاعه روش‌های جدید مدیریت آموزشی اثرگذار خواهد بود و امیدواریم بتوانیم به تدریج این جشنواره را به یک جشنواره سراسری که نقطه عطفی برای روش های نوین یادگیری است، تبدیل کنیم.

 بطحایی همچنین در همایش تکریم خیرین مدرسه ساز در مشهد مقدس با بیان اینکه سهم این شجره طیبه  بیش از 113 هزار کلاس درس وساختمان بوده است، گفت: این موضوع اشاعه ناب ترین ایثار و از خودگذشتگی است و اشاعه این ترویج درجامعه با آموزش و پرورش بوده که نتوانستیم به خوبی آن را نمایان کنیم . تک تک این آجرها تمدن جمهوری اسلامی ایران را در آینده نشان می‌دهد.

وی ادامه داد: امروز فضای آموزشی در آموزش و پرورش نوین صرفا مشتی خاک وآجر نیست. تاثیری که فضای آموزشی ایجاد می‌کند بسیار فراتر از آن چیزی است که تصور می‌شود، لذا امروز فضای آموزشی بخشی از تکنولوژی آموزشی است، یعنی آن بخش نرم افزار وسخت افزار که سرعت و تعمیق دریادگیری است  بسیار مهم  و مورد توجه است که اهمیت فضای آموزشی امروز را نشان می‌دهد.

 وزیر آموزش و پرورش با اشاره به اینکه فضای آموزشی امروز خودش یک معلم است، خاطر نشان کرد: فضای آموزشی معلمی است  که دانش‌آموزان رادریادگیری کمک می‌کند ضمن این که این نگاه را باید درحوزه معماری مدارس دربخش دولتی وخیری داشته باشیم، امروز فضای سبز در مدرسه بخش عمده‌ای از یادگیری برای دانش‌آموزان است و نقش اساسی دارد.

نقش فضای سبز مدارس در افزایش یادگیری

بطحایی اضافه کرد: پژوهش‌های پیشرفته نشان می‌دهد که حتی چه نوع گیاهانی در فضای سبز مدرسه باید استفاده شود تا یادگیری راساده‌تر کند، امروز محوطه‌های مدرسه اهمیت بسیار زیادی دارند.در فناوری‌های معماری مدارس پیشرفته به سمتی می‌رود که کلاس درس بدون دیوار باشد و از این طریق بچه‌ها را وادار می‌کنند در فضای پرسروصدا مهارت تمرکزکردن را فرا بگیرند.

وزیر آموزش و پرورش با بیان این که کلاس‌های نیم دایره ای در معماری آموزش وپروش درحال شکل‌گیری است، گفت: این مدارس فاقد نیمکت است  و دانش‌آموزان باید روی زمین بنشنند و مهارت زندگی را تمرین کنند. چیدمان کلاس و رنگ و تصاویر مورد استفاده در فضاهای آموزشی نیز مورد توجه متخصصان آموزش و پروش است.

وی ادامه داد: بچه‌ها در مدارس ما باید زندگی کردن را تمرین کنند و مدرسه امروز مرور یک سری دانش و حفظ فرمول‌های ریاضی نیست امروز مدرسه به عنوان کانون فرهنگی تغییر رویکرد می‌دهد و باید تصمیمات خود را در این بخش تغییر دهیم.

بطحایی خاطرنشان کرد: تا زمانی که مدرسه محیط تمرین بچه‌ها نشود و حتی اگر از نظر فضای فیزیکی مشکلی نداشته باشیم باز هم نمی‌توانیم نام آن فضا را مدرسه بگذاریم. نظام تعلیم و تربیت امروز، فریاد زدن، صحبت کردن، مذاکره کردن، تمرین اخلاق و مداراکردن وحرف زدن را برای دانش آموزان باید آماده کند.

وی با اشاره به اینکه در پایه‌های اول تا سوم ابتدایی مدرسه باید دارای کلاس اسباب بازی باشد، گفت: تکنولوژی آموزشی برای این دسته از دانش‌آموزان این گونه شده است و رویکرد جدید آموزش و پرورش برخواسته از سند تحول، اصلاح این مسیر است ضمن این که این موضوع بسیار سخت است.

وزیر آموزش وپرورش ادامه داد: رویکرد ما هم چنان که باید در فضای آموزشی تغییر کند، باید در حوزه آموزشی و تکنولوژی آموزشی نیز تغییر ایجاد کنیم واین موضوع را دانش‌آموزان تمرین کنند.

 وی با تشکر از اهتمام خیرین و دولت در ساخت مدرسه گفت: هم چنان با مشکلات عدیده در فضاهای آموزشی مواجه هستیم. مدرسه یک کارگاه برای زندگی کردن است و دانش‌آموزان باید در مدرسه این موضوع را تمرین کنند.

90 هزار میلیارد تومان برای نوسازی مدارس فرسوده نیاز است

بطحایی به میزان اعتباری که برای بازسازی مدارس کشور نیاز است اشاره و تصریح کرد: بین 80 تا 90 هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز است تا فضاهای آموزشی را در سطح یک و بالا نوسازی کنیم هم چنان نیازمند توجه خیرین هستیم زیرا دولت نخواهد توانست این عدد را تامین کند تا به آموزش و پرورشی که ترسیم کردیم دست یابیم.

وی ادامه داد: باید کارگروه‌هایی تشکیل شود که روش‌های جذب خیرین بازنگری شود زیرا ممکن است  خیرین نتوانند مدارس 9 یا 12 کلاسه احداث کنند و درعوض بتوانند با چندین خیر یک مدرسه احداث کنند  یا بتوانند یک اتاق اسباب بازی یا این که یک فضای ورزشی ایجاد کنند این کارگروه ظرف 3 ماه آینده نتیجه گیری کنند.

پایان/