پـِلِّکان یا راه پله سازهای است که برای ارتباط دادن دو سطح غیر همسطح در ساختمان یا فضاهای دیگر بکار میرود و از اجزای کوچکتری به نام پلّه ساخته شدهاست. در حالتی که پلکان در یک فضای بسته ساخته شود به آن راهپله گفته میشود.
به پلکانی که به صورت نقالهای و با نیروی برق حرکت کند پله برقی گفته میشود. از انواع دیگر پلکان میتوان پلکان مارپیچی، پلکان تاشو (درب مخفی) و پلکان هواپیما را نام برد.
به طور معمول پهنای مؤثر پلهها و پاگردها باید حداقل دارای یک و نیم متر باشند و از دو نیم متر تجاوز نکنند. درها نباید پهنای مفید پاگردها را اشغال و محدود کنند و درهای رو به راه پله باید به طرف خروجی باز شوند. همچنین بهتر است نسبت ارتفاع به عمق پاگذار ۱۵۰ تا ۳۰۰ میلیمتر باشد
*راه پله به عنوان ابزار اصلی جابه جایی میان طبقات است. رعایت ابعاد استاندارد یکی دیگر از نکات اجرایی راه پله است. البته در ساختمان هایی که آسانسور دارند رفت و آمد، اکثراً با این وسیله انجام می شود. آسانسور وسیله ای الکترومکانیکی است که همواره احتمال از کار افتادن آن وجود دارد. در موقع بروز حوادثی مثل آتش سوزی و زلزله، نیز استفاده از آسانسور به جز در موارد خاص غیر ایمن است. پس رعایت ابعاد استاندارد، برای سهولت استفاده از راه پله همچنان اهمیت دارد. به همین دلیل رعایت نکات اجرایی راه پله همچنان اهمیت دارد
*
راه پله، ارتباط بین طبقات را میسر می سازد. راه پله یکی از فضاهای مشاع در ساختمان به شمار می رود؛ بنابراین رعایت نکات اجرایی راه پله به روش اصولی بسیار حائز اهمیت است. نحوه اجرای راه پله حتی در فروش و قیمت یک ساختمان، نیز موثر است. فضای موجود در راه پله، برای انجام نما کاری به خصوص، در مناطق لوکس نشین، بسیار مورد توجه است. از این فضا ها می توان، در اجرای نور مخفی و نما کاری های مختلف استفاده کرد.
*به فرانسوی: ascenseur، اتاقک متحرکی است که به وسیلهٔ آن از طبقهای به طبقات بالا روند و یا از طبقهٔ بالا به پایین فرود آیند.
*از بررسی معماری ساختمانها در گذشته میتوان فهمید که در گذشته توان ساخت ساختمانهای بلند وچود داشتهاست ولی شاید دلیل اینکه چرا این کار چندان رواج نداشته، وجود پلههای بسیار بودهباشد. این مشکل همچنان پابرجا بود تا اینکه یک مکانیک آمریکایی به نام الیشا اوتیس ایمنی را در بالابر با به کارگیری چرخی ضامندار که در صورت پارهشدن طناب، اندکی پس از سقوط بالابر را متوقف میکرد، فراهم کرد. این اختراع که در سال ۱۸۵۴ در نمایشگاهی در نیویورک پردهبرداری شد، مقدمهای برای کاربرد گستردهٔ بالابر بود. ناصرالدین شاه در سفرنامه فرنگ خویش در تعریف و توصیف آسانسور میگوید: رفتیم به مریضخانه سنت توماس ... از مرتبههای زیر اسبابی دارند که ناخوش را روی تخت گذاشته از توی اتاق زیر میکشند به مرتبه بالا میبرند. بسیار تماشا داشت که ناخوش حرکت نکند
به عبارت دیگر آسانسور تجهیزات حمل و نقل عمودی است که حرکت مردم و یا کالا بین طبقات را تسهیل میبخشد. آسانسور معمولاً به کمک موتور الکتریکی باعث حرکت عمودی کابین میشود.