پایانی برای مشق شب بی‌حاصل

خبرنگار اجتماعی تسنیم، مدت‌هاست که تلاش برای برابر شدن کفه سنگین آموزش با کفه تربیت در حال انجام است شاید به همین دلیل بود که امسال ماجرای تغییر رویکرد در ارائه مشق شب به دانش‌آموزان دبستانی مطرح شد.

حذف مشق شب به شیوه سنتی اگرچه در تمام مدارس اتفاق نیفتاده است و می‌توان گفت که بیشتر دانش‌آموزان همچنان به همان روش سنتی باید شب‌ها صفحات بسیاری را در دفتر مشق خود رونویسی کنند اما اعلام خبر "حذف مشق شب" کافی بود تا زنگ خطر برای موسسات بخش خصوصی به صدا درآید و تلاش آنها برای حفظ بخشی از بازاری که حالا آن را از دست رفته می‌بینند به شیوه‌های مختلف شروع شده است.

اگرچه حذف مشق شب از مدارس با نیت جایگزین کردن تکلیف‌مهارت محور در حال انجام است اما باید دید این طرح تا چه حد قابلیت اجرا دارد.

رضوان حکیم زاده - معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش‌وپرورش معتقد است که از ابتدا هم مشق شب حذف نشده بود بلکه تغییر رویکرد داشت. او در این رابطه گفت:‌ وقتی درباره موضوعی صحبت می‌شود این انتظار وجود دارد که به مستندات مربوط به آن نیز توجه شود. در ماجرای مشق شب اگر این اتفاق افتاده بود امروز درباره حذف آن صحبت نمی‌شد چون واقعا حذف در کار نیست بلکه مشق شب سنتی به تکالیف مهارت محور تغییر رویکرد داده است و برای دانش‌آموزان کلاس‌های درسی که جمعیت آنها 16 تا 25 نفر است در فرصت‌های یادگیری خارج از مدرسه، تکالیف مهارت محور ارائه می‌شود.

حذف رونویسی بی‌حاصل

وی ادامه داد:‌ در طرح تکالیف مهارت محور، دانش‌آموزان تکرار و تمرین را که برای تثبیت یادگیری نیاز است در کلاس درس و زیر نظر معلم انجام می‌دهند و در خارج از مدرسه به جای رونویسی بی‌حاصل، تکالیف هدفمند دارند که کمک می‌کند مهارت‌های پایه همانند خواندن، نوشتن و حساب کردن و مهارت زندگی، تفکر و خلاقیت  در آنها رشد کند.

حذف مشق شب در کار نیست

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش معتقد است که از همان ابتدا درباره تغییر رویکرد مشق شب بدفهمی ایجاد شد و عنوان کردند مشق شب حذف شده است و حتی منتقدان یکبار هم بخشنامه آموزش‌وپرورش را در اینباره مطالعه نکردند و دائم نسبت به حذف مشق شب و تبعات منفی آن صحبت کردند.

دست موسسات خصوصی از مشق شب حذف شد

وی در پاسخ به این پرسش که بدفهمی ایجاد شده ناشی از بد بیان شدن موضوع از سوی مسئولان نبود؟ گفت:‌ از یکسال گذشته با معاونان آموزش ابتدایی استان‌ها جلسات مختلفی برگزار کردیم و برخلاف گفته برخی منتقدان مبنی بر اینکه معلمان برای ارائه تکالیف مهارت محور منبعی ندارند باید بگویم که طرح کرامت تدوین شده است که مهارت زندگی اسلامی- ایرانی را در 5 جلد در اختیار معلمان قرار می‌دهد. در رویکرد سنتی با سودجویی موسسات خصوصی، دانش‌آموزان به سمت رونویسی بی‌حاصل و حل کردن صفحات کتاب‌های کمک آموزشی موسسات سوق داده می‌شدند که در طرح جدید این فرصت از موسسات خصوصی گرفته شده است.

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش درباره آموزش معلمان برای ارائه تکالیف مهارت محور به دانش‌آموزان هم عنوان کرد:‌ این آموزش‌ها از قبل به معلمان ارائه شده بود و در ایام عید برای ارائه تکالیف هدفمند آموزش‌هایی را به آنها داشتیم در حقیقت این کارها از قبل انجام شده بود اما بستر مناسب برای تحقق آن فراهم نبود و بیشتر فرصت دانش‌آموزان در خارج از مدرسه به حل کتاب های کمک آموزشی می‌گذشت. 8 میلیون دانش آموز ابتدایی در کشور داریم و اگر هر کدام بخواهند یک جلد کتاب مشق شب موسسات خصوصی را تهیه کنند تصور کنید چه سود اقتصادی وجود دارد.

آموزش‌های طوطی‌وار

حکیم زاده به ناتوانی دانش آموزان فارغ التحصیل مدارس در نوشتن یک متن یا نامه اداری اشاره‌ای کرد و گفت که سال‌ها دانش‌آموزان در مدارس رونویسی کردند اما نتوانستند مهارت نوشتن را بیاموزند و حتی توانایی نوشتن دیدگاه و نظر خود را با استفاده از خزانه لغات مناسب ندارند همچنین سال‌ها در مدارس به بچه‌ها روخوانی آموزش دادیم اما چرا در آزمون بین‌المللی پرلز بازهم نمرات خوبی نداریم؟ چون دانش‌آموزان خواندن هدفمند و درک مطلب را تمرین نکرده‌اند در مهارت حساب کردن هم اوضاع به همین شکل است، بچه‌ها ضرب و تقسیم را یاد می‌گیرند اما نمی‌توانند مساحت خانه خود را حساب کنند.

وی معتقد است که همین نقاط ضعف دانش‌آموزان برای اداره زندگی و نداشتن مهارت‌های مورد نیاز، آموزش‌وپرورش را برآن داشت تا تصمیم بگیرد در دوره ابتدایی به سمت تکالیف مهارت محور برود و حتی معلمان می‌توانند با خلاقیت خود منابع زیادی از آن را تولید کنند.

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش‌وپرورش گفت:‌ با تکالیف مهارت محور فاصله بین کلاس درس و دنیای واقعی برداشته می‌شود و دانش‌آموز در سن کودکی متناسب با اصول علم تعلیم و تربیت و اقتضائات دوران کودکی در بسترهای مناسب مانند هنر، ادبیات، بازی و دست ورزی فعالیت‌های را انجام می‌دهد که منجر به یادگیری عمیق می‌شود.

پایان/