مبانی نظری و پیشینه تحقیق حمایت اجتماعی و سلامت اجتماعی زنان سرپرست خانوار

فرمت فایل: word

تعداد صفحات: 65

نهادهای اجتماعی و سازمان‌های حمایت‌کننده دولتی[1] از زنان سرپرست خانوار دارای ساختارها و ویژگیهای متفاوتی هستند. در ایران دو نوع تأمین اجتماعی وجود دارد:

الف: سازمان‌های مشارکتی مانند سازمان بازنشستگی کشوری که معمولاً درصدی از حقوق کارکنان خود را می‌گیرند و درصد بیشتری هم خود به آن‌ها می‌افزایند و سپس کارگر یا کارمند را بیمه می‌کنند. متأسفانه این سیستم کمکی به زنان سرپرست خانوار نمی‌کند زیرا زنانی از مزایای این سیستم برخوردار می‌گردند که در اثر فوت شوهر مستمری می‌گیرند و یا چون خود کار می‌کنند در صورت فوت شوهرانشان درآمدی دارند (کیهان‌نیا، 1378: 34؛ به نقل از تقی‌پور، 1389).

ب: سازمان‌های غیرمشارکتی مانند سازمان بهزیستی، نهاد اجتماعی کمیته امداد امام خمینی، بنیاد مستضعفان، بنیاد شهید، بنیاد پانزده خرداد و هلال احمر (همان منبع).

2-1-2-زنان سرپرست خانوار در ایران

الف ـ زنان شوهر متوفی یا همسرشهید: بیوه‌هایی که در اثر فوت همسر، نان‌آور[2] خود را از دست داده‌اند، اعم از آنان که کار می‌کنند یا مستمری بگیرند.

ب – زنان مطلقه : بالارفتن سطح توقعات در زوجین ، افزایش سطح تحصیلات زنان، افزایش هزینه های معیشتی و فشارهای اقتصادی و بیکاری و اعتیاد مردان باعث شده میزان طلاق در ایران روز به روز در حال افزایش باشد.

ج ـ زنان بدسرپرست (دارای شوهران معتاد[3]): اعتیاد ، بیکاری ، مشکلات اقتصادی[4]، شهرنشینی[5]، و سایر عوامل عاطفی موجب شده که آمار این‌گونه مردان بیش از حد معمول باشد.

د ـ زنان دارای شوهران مهاجر: فشار اقتصادی و کمبود کار موجب مهاجرت مردان به کشورهای متفاوت جهان شده است که در این مورد اغلب آن‌ها از نظر مالی در تنگنا نیستند ولی از نظر عاطفی و اداره فرزندانشان دچار مشکلند.

هـ - زنان دارای شوهران زندانی.

و ـ زنان دارای شوهران بیکار[6].

ز ـ زنان دارای شوهران ازکارافتاده و مریض: زنان دارای شوهران علیل، از کار افتاده و مریضی که چاره‌ای جز خانه‌نشینی و سرباری ندارند.

ح ـ زنان ازدواج نکرده[7]: نداشتن شرایط ازدواج، داشتن نقص عضو و نیاز به استقلال موجب می‌شود که عده‌ای از زنان ازدواج نکنند.

ط ـ زنان دارای شوهران مجهول‌المکان: شامل زنان بلاتکلیفی که شوهرانشان مفقودالاثر هستند (تقی‌پور، 1389).

در ایران طبق اصل 21 قانون اساسی، زنان و کودکان بی‌سرپرست که تحت پوشش قوانین حمایتی دیگری نیستند از حمایت‌های مقرر در قانون تأمین زنان و کودکان بی‌سرپرست بهره‌مند خواهند شد.

مشمولان این قانون عبارتند از:

زنان پیر و سالخورده: زنان بی‌سرپرست و کسانی هستند که نمی‌توانند معاش خود را تأمین نمایند.

زنان بیوه[8]: به زنانی اطلاق می‌شود که به عقد دایم یا منقطع درآمده باشند و سپس به دلیل خاصی مثل طلاق، فوت شوهر، فسخ عقد، صدور حکم موت فرضی، بذل مدت و انقضای مدت در نکاح منقطع، شوهر خود را از دست داده باشند.

سایر زنان و دختران بی‌سرپرست: به زنان و دخترانی اطلاق می‌شود که به عللی از قبیل مفقودالاثر شدن یا کارافتادگی سرپرست، به طور دایم یا موقت بدون سرپرست (نان‌آور) می‌مانند (به نقل از تقی‌پور، 1389).

1.Governmental Supportive Organizations

1. Breadwinner

2. Addicted Husbands

3. Economic proclems

4. Urbanization

5. Unemployed Husbands

6. Unmarried Women

1. Widow

فهرست مطالب

سازمان‌های(نهادهای اجتماعی) حمایت‌کننده از زنان سرپرست خانوار

زنان سرپرست خانوار در ایران

عوامل مؤثر بر سلامت زنان

تاریخچه حمایت از زنان سرپرست خانوار در جهان

تعاریف متغیرها

تعاریف حمایت اجتماعی

تعاریف سلامت اجتماعی

الگوهای مربوط به تعریف سلامت

الگوی زیست‌شناختی سلامت

الگوی کلیت سلامت

دیدگاه‌های سلامت روان

عوامل مؤثر بر سلامت

ابعاد سلامت

سلامت جسمی

سلامت عاطفی

سلامت شغلی

سلامت روانی

تعیین‌کننده‌های اجتماعی سلامت (دیدگاه ویلکینسون)

فرایندهای کنش حمایت اجتماعی بر سلامت

نظریه‌ها (مروری بر دیدگاه‌های مختلف)

نظریه کنش تالکت پارسونز

رز و وو (حمایت اجتماعی)

اسپینوزا و ولمن : (شیوه‌های کسب منابع)

تئوری توتیس (فرضیه انباشت هویتی)

تئوری هتفیلد (برابری ـ عدالت)

تئوری مازلو (نیاز)

مدل سپر و تأثیر کلی حمایت اجتماعی

مدل تأثیر غیرمستقیم یا فرضیه ضربه‌گیر

تئوری دورکیم (انسجام اجتماعی)

تئوری مبادله (پاداش بلاو)

تئوری هابرماس (عقلانیت نظام اجتماعی ـ عقلانیت جهان زندگی)

تئوری کییز (سلامت اجتماعی)

ابعاد سلامت اجتماعی کییز

شکوفایی اجتماعی

انسجام اجتماعی

پذیرش اجتماعی

مشارکت اجتماعی

همبستگی اجتماعی:

تئوری بوزان

نظریه های فمینیستی معاصر( تفاوت جنسی، نابرابری جنسی و ستمگری جنسی)

فمینیسم لیبرال

پیشینه پژوهشی

پژوهش‌های انجام شده در داخل کشور

پژوهش‌های انجام شده در خارج کشور:

فهرست منابع و مآخذ