مبانی نظری و پیشینه تحقیق توسعه شهری و تغيير کاربري اراضي

عنوان:

فرمت فایل: word

تعداد صفحات: 45

توسعه فيزيکي شهري به مفهوم گسترش و بسط فضاهاي کالبدي شهر است، چنانچه توسعه فيزيکي موزون، ساز­مانمند و متعادل صورت گيرد، مطلوب خواهد بود. اما اگر توسعه فيزيکي در بخش­هاي مختلف شهر ناموزون باشد، موجب ناپايداري شهري مي­شود (پوراحمد و شماعي، 1380: 10). به افزايش کمي و کيفي کاربري­ها و فضاهاي (مسکوني، تجاري، مذهبي، ارتباطي و...) يک شهر در ابعاد افقي و عمودي که در طول زمان انجام مي­گيرد، توسعه فيزيکي گفته مي­شود. توسعه شهر مي­تواند عبارت باشد از گسترش هماهنگ و متعادل سطح اختصاص داده شده به ساختمان ­هاي مسکوني در يک شهر با سطوح مورد نياز ساير کاربري­ها. به عبارت ديگر در توسعه شهري بايد به برابري و تعادل بين کيفيت و کميت آنچه که احداث مي­شود از يک سو و از سوي ديگر به تعداد و اندازه جمعيت شهرنشيني که در اين مناطق جاي مي­گيرند اهميت داد. توجه به محيط­زيست شهري و در نظر گرفتن رفاه و آسايش شهروندان در کنار رعايت اصول زيبايي شهرها از اهداف برنامه­ريزي شهري می­باشد (مشهدي زاده دهاقاني، 1373: 423-422).

به افزايش کمي و کيفي کاربري­ها و فضاهاي کالبدي يک شهر در ابعاد افقي و عمودي که در طول زمان انجام مي­گيرد مي­توان توسعه فيزيکي اطلاق نمود (زنگي­آبادي، 1372: 38). و اگر اين روند سريع و بي­برنامه باشد به تسنيق فيزيکي متعادل و موزون فضاهاي شهري نخواهد انجاميد و در نتيجه سامانه­هاي شهري را با مشکلاتي مواجه خواهد ساخت(فردوسي، 1384: 18). رشد و توسعه فيزيکي شهرها پديده­اي است که هر چند از دوران يکجانشيني و آغاز توليد مازاد کشاورزي و به تبع آن افزايش جمعيت آغاز گشته است ولي صورت جدي و مسئله­زاي آن را بعد از انقلاب صنعتي و آغاز غلبه دانش بشري بر سلطه محيط طبيعي دانسته­اند. چون عرصه شهرها قبل از اين دوران در محدوده­اي محدود شکل مي­يافت (Larsen & et al, 2005: 95).

گسترش فيزيکي فرايندي پوياست که طي آن محدوده­هاي فيزيکي شهر و فضاهاي کالبدي آن در جهت عمودي و افقي از حيث کمي و کيفي افزايش مي­يابد و اگر اين روند سريع و بي­برنامه باشد، به ترکيب فضايي مناسبي از فضاي شهري نخواهد انجاميد و در نتيجه سيستم شهري با مشکلات عديده­اي روبرو خواهد شد (ضيافتي، 1389: 2-1). توسعه فيزيکي يا توسعه کالبدي يک شهر به خودي خود نمي­تواند بد باشد و نه مي­تواند خوب و بي­نقص باشد. نمي­توان از توسعه شهرها ممانعت به عمل آورد چرا که شهر نيز همچون موجودات زنده به وجود مي­آيد، رشد مي­کند و بزرگ مي­شود، عوامل عديده­اي نظير رشد جمعيت و مهاجرت به شهر، اين توسعه فيزيکي را تسريع مي­کند (بمانيان، 1387: 106).

طي نيم قرن اخير، شهرنشيني و توسعه شهرها در جهان و ايران رشد شتاباني داشته است و پيش­بيني­هاي جمعيتي مبتني بر روند و نرخ رشد جمعيت نشان مي­دهد که تا سال هاي پس از 2000 بخش اعظم جمعيت جهان در شهرها زندگي خواهند کرد. ايران نيز دقيقاً اين روند شتابان شهرنشيني و توسعه شهرها را از جهت فيزيکي و جمعيتيطي چند دهه اخير داشته است (مهندسان مشاور هامونپاد، 1383: 50). در شرايط کنوني رشد روزافزون شهرها که متأثر از رشد جمعيت و مهاجرت مي­باشد منجر به ساخت و سازهاي بدون برنامه­ريزي و مو­جب تغييرات زيادي در ساختار فضايي شهر بخصوص گسترش آنها در زمين­هاي کشاورزي شده است که لزوم هدايت آگاهانه و سازماندهي اساسي همراه با جلوگيري از اتلاف زمين­هاي کشاورزي را افزايش داده است. در واقع مي­توان چنين بيان کرد که توسعه فيزيکي شهر فرايندي پوياست که اگر اين روند بدون برنامه باشد، نه تنها ترکيب فضايي مناسبي از فضاهاي شهري بوجود نخواهد آمد بلکه مشکلات بسياري را در زمينه دسترسي به خدمات شهري، دامن­گير شهروندان خواهد نمود. همچنين استفاده غير اصولي از اراضي شهري باعث تخريب محيط­زيست خواهد گرديد (عسگري، 1381: 4).

فهرست مطالب

توسعه فيزيکي شهر.

توسعه شهري.

کاربري زمين.

کاربري زمين شهري.

تغييرکاربري اراضي.

برنامه­ريزي کاربري اراضي شهري.

عوامل موثر بر توسعه فيزيکي شهرها.

عوامل بيروني .

عوامل اقتصادي .

عوامل اجتماعي.

عوامل محيطي و طبيعي .

عوامل ژئوپليتيکي .

عوامل دروني نگرش به شهر .

سياست ها و مديريت ها (­دولت­) .

محدويت هاي توسعه­ي فيزيکي شهرها .

محدويت هاي طبيعي.

محدوديت هاي ناشي از عوامل اجتماعي.

محدوديت ها ناشي از عوامل اقتصادي.

محدوديت هاي ناشي از عوامل فني .

محدوديت هاي ناشي از عوامل اداري و سياسي.

توسعه فيزيکي شهري در کشورهاي توسعه يافته.

توسعه فيزيکي شهري در کشورهاي در حال توسعه.

نظريه هاي توسعه شهر ي .

نظريه ي رفتار انساني .

نظريه اقتصادي.

نظريه تاثير وسائط نقليه و خطوط ارتباطي در توسعه فيزيکي شهر ها :

نظريه شهرهاي نا متمرکز .

نظريه کنش متقابل انسان ها­ .

ديدگاه رشد پيوندي .

نظريه توسعه پايدار شهري .

نظريه شهري کاستلز .

نظريه گسترش کالبد شهري در خاورميانه .

نظريه سرمايه داري بهره بري .

نظريه دولت و شهر نشيني .

ديدگاه هاي مهاجرت .

نظريه وابستگي.

نظريه سيستمي.

پيامدهاي زيست محيطي توسعه شهري.

نابودي اراضي کشاورزي.

آسيب هاي زيست محيطي .

محيط هاي طبيعي.

محيط انسان ساخت.

شيوه هاي مصرف فضا در حواشي شهرها.

تهاجم به فضاي باز(تهاجم کمي).

تهاجم به اراضي تحت کاربري (تهاجم کيفي).

تهاجم به خارج از محيط هاي پيراموني شهر ها.

راهبرد هاي حفاظت ازباغ ها وفضاي سبز در فرايند توسعه شهري.

راهبردهاي فراشهري.

کمربند هاي سبز .

کمان هاي سبز .

توسعه حمل و نقل مبنا در منطقه شهري .

راهبردهاي درون شهري حفاظت از اراضي باغي.

تقويت بهره برداري اقتصادي از اراضي کشاورزي.

حقوق توسعه­ي قابل انتقال.

روش حوزه بندي خوشه اي .

استفاده از تراکم ويژه باغ ها.

منافع اکولوژيکي و حمايت هاي مالياتي.

پيشينه تحقيق .

فهرست منابع: