مبانی نظری و پیشینه تحقیق دیابت، تاب آوری، کانون کنترل سلامت، سلامت عمومی، هموگلوبین گلوکوزیته و استرس

فرمت فایل: word

تعداد صفحات: 125

دیابت نه تنها به عنوان یک بیماری شایع بلکه یک مشکل بزرگ بهداشتی است که در دنیای معاصر پراکندگی گسترده‌ای پیدا کرده است و در حال حاضر نه تنها نشانه‌ای از توقف آن به چشم نمی‌رسد بلکه به شدت در حال افزایش است. هر چند در سال‌های اخیر تحقیقات زیادی در ابعاد مختلف همه گیر شناختی این بیماری انجام شده است، اما هنوز دانش موجود در مورد چگونگی توزیع و عوامل تعیین کننده آن ناکافی است. متاسفانه در کشور ما آمار دقیقی از مبتلایان به دیابت وجود ندارد و به شیوع روز افزون و مشکلات بهداشتی، اجتماعی و اقتصادی آن توجه کافی و در خور صورت نگرفته است.

در حال حاضر با توجه به آمارهای جهانی و متغیرهای موثر در ابتلا به این بیماری نظیر افزایش امید به زندگی، تغییر در شیوه‌های زندگی سنتی به سوی مدرن، تغییر در عادت‌های غذایی، کمی فعالیتهای بدنی، و افزایش چاقی به نظر می‌رسد در ایران بالغ بر 3میلیون نفر به این بیماری مبتلا باشند که حدود 90% آن دیابت شیرین نوع 2 (دیابت شیرین غیر وابسته به انسولین) است که افراد بالای سن 30 سال را گرفتار می‌سازد (ریجیسینگهانی[1]، 1381).

هر فردی در عمل ممکن است به بیماری دیابت مبتلا شود و این گرفتاری به میزان سالهای عمر، جنسیت، نژاد و یا موقعیت اجتماعی او بستگی ندارد. بیماری قند بر خلاف بیماریهای دیگر نظیر فلج اطفال، سل و ذات الریه و. . . در حال ریشه کن شدن نیست بلکه بر عکس، هر سال بر میزان شیوع آن در میان افراد انسانی افزوده می‌شود و تعداد کسانی که سالانه به این بیماری مبتلا می‌شوند در حال افزایش است. (هنری دالجر[2]، 1368).

2-1-1-2- دیابت از تعریف تا واقعیت

جهان درحالی وارد قرن ۲۱ شد كه بیش از ۱۴۰ میلیون نفر مبتلا به بیماری دیابت بودند. در این میان، سهم كشور ما حدود ۵/۳ تا ۴ میلیون نفر دیابتی است. روز جهانی دیابت - ۲۱ آبان ماه - درحالی به پایان رسید كه فدراسیون جهانی دیابت اعلام كرد هزینه‌های كنترل و درمان دیابت ۱۰ درصد بودجهِ ملی بهداشت جوامع را به خود اختصاص می‌دهد و نیمی از آن صرف درمان عوارض مزمن دیابت می‌شود. دكتر اسدالله رجب، رئیس انجمن دیابت ایران نیز اعلام كرد سالانه ۹۰۰ میلیون دلار (بیش از ۷۰۰ میلیارد تومان) صرف هزینه‌های درمانی دیابت در كشور می‌شود. این درحالی است كه متخصصان و كارشناسان پیوسته از روند رو به رشد بیماری دیابت در كشورمان به عنوان شایع ترین بیماری غدد درون ریز در دهه‌های اخیر هشدار می‌دهند. با این همه گزارش‌های رسمی از شیوع ۵ درصدی بیماری دیابت در ایران خبر می‌دهد. افزون بر این، بیماری دیابت در ردیف سه عامل اول مرگ و میر در دنیا است. بیماری زایی این عارضه چه از نظر هزینه‌های درمانی و چه از جهت ازكارافتادگی، بسیار بالاست و یكی از عمده ترین مسایل بهداشتی - درمانی در جوامع به شمار می‌رود. از سویی دیگر، همراهی آن با چاقی و افزایش چربی خون، احتمال ایجاد بیماری قلبی - عروقی را به عنوان اولین عامل مرگ و میر در انسان به شدت افزایش می‌دهد. ازاین رو تا كید وزارت بهداشت و سازمان‌های مسئول كشور تنها بر توجه به مقولهِ بیماری دیابت معطوف نبوده و در زیرمجموعهِ این توجه بر اهمیت كنترل و پیشگیری از چاقی و آموزش مهارت‌های زندگی نیز تصریح شده است.

در دهه‌های اخیر برای شناخت عوامل خطر بیماری‌های مهم غیرواگیر، مطالعات متعددی انجام شده است. از جمله این بیماری‌ها دیابت قندی به عنوان شایع ترین بیماری غدد درون ریز است. متخصصان گروه بیماری‌های غدد درون ریز، دیابت را یكی از شایع ترین بیماری‌های متابولیك در قرن حاضر می‌دانند كه منجر به ناتوانی و مرگ زودرس می‌شود و عوارض حاد و دیررس آن تهدیدهای عمده‌ای برای سلامتی فرد به شمار می‌رود. در تعریف این بیماری می‌گویند: دیابت بیماری مزمنی است كه در اثر كمبود یا كاهش اثر انسولین در بدن ایجاد می‌شود. بر همین اساس دیابت چهارنوع مختلف دارد كه شایع ترین نوع آن، دیابت نوع یك و دو است. به گفتهِ متخصصان این رشته، دیابت ملیتوس نوع یك، بیماری خودایمنی است كه به علت تخریب پیشرونده سلول‌های بتای جزایر لانگرهانس به وجود می آید.

دیابت نوع 1 بیشتر در میان كودكان، نوجوانان و افراد زیر ۳۰ سال مشاهده شده و به ندرت افراد بالای ۳۰ سال به آن مبتلا می‌شوند. در این نوع دیابت، بدن افراد به‌اندازهِ كافی انسولین ترشح یا تولید نمی كند و درنتیجه فرد دیابتی از همان ابتدای شروع دیابت نیاز به تزریق انسولین دارد.

مطالعات اپیدمیولوژیك نشان داده كه حدود ۱۰ درصد از دیابتی‌ها را مبتلایان به بیماری دیابت نوع یك تشكیل می‌دهد و دیابت نوع دو كه شایع ترین نوع دیابت است ۸۰ درصد بیماران دیابتی را تشكیل می‌دهد. بیماری دیابت نوع دو بیشتر افراد بالای ۲۵ سال را مبتلا می سازد. پزشكان علت اصلی ابتلا به آن را كم تحركی و تغذیه نادرست می‌دانند. به واقع چاقی یك ریسك فاكتور مسلم برای بیماری‌های قلبی - عروقی، ابتلا به دیابت نوع دو و سكته و مرگ و میر افراد است. ازاین رو درمان این نوع دیابت در آغاز با فعالیت جسمی و تغذیه صحیح كنترل شده و درصورت كنترل نشدن از داروهای خوراكی پایین آورندهِ قندخون استفاده می‌شود. پزشكان و متخصصان شایع ترین علایم دیابت را پرادراری، پرنوشی، كاهش وزن، بی حوصلگی، خستگی، سستی، دیرخوب شدن زخم‌ها، تاری دید و گرسنگی كاذب عنوان می كنند. به اعتقاد آنان درصورتی كه قندخون كنترل نشود، فرد دیابتی دچار بیماری‌های قلبی و عروقی، بیماری‌های كلیوی، بیماری‌های اعصاب یا نوروپاتی دیابتی می‌شود. افزون بر این، بیماری‌های چشمی و حتی كوری هم از جمله شایع ترین عوارض بیماری دیابت است.

[1]-Rijsinghani

[2]-döljer Henry

فهرست مطالب

مباحث نظری دیابت

مقدمه

دیابت از تعریف تا واقعیت

چاقی،اپیدمی پنهان

تاریخچه کوتاه دیابت

انسولین چگونه در بدن عمل می‌کند؟

چرا قند خون باید تنظیم شود؟

انواع دیابت

عوامل خطر دیابت نوع 2

علائم دیابت

معیارهای تشخیص

عوارض دیابت

عوارض زودرس دیابت

عوارض دیررس دیابت

درمان دیابت

اهمیت کنترل دیابت

تأثیر اندوه و افسردگی بر دیابت

مبانی نظری سازه تاب آوری

عناصر تاب آوری و دیدگاهها

تعریف تاب آوری

چگونگی شکل گیری تاب آوری

رویکردهای نظری پیرامون تاب آوری

موجهای پژوهش درباره تاب آوری

ویژگی‌های افراد تاب آور

نیم رخ فرد تاب آور

شایستگی اجتماعی

مهارتهای مشکل گشایی

استقلال

حس هدفمندی

اعتماد به نفس

احساس کفایت

احساس داشتن یک پایگاه ایمن

ویژگی‌های محیط‌های تاب آور

مباحث نظری کانون کنترل سلامت

منبع کنترل

سرسختی روانشناختی

کانون کنترل

کنترل درونی و بیرونی

كانون كنترل سلامت

احساس كنترل فردي

انواع كنترل

باور فرد در مورد خودش و كنترل

شكل گيري كنترل فردي

جنسيت و تفاوت‌هاي فرهنگي در كنترل فردي

زماني كه مردم كنترل فردي ندارند

كنترل فردي و سلامت

مبانی نظری سلامت عمومی

عوامل موثر در سلامت عمومی

انواع دیدگاه‌های سلامت عمومی

هموگلوبین گلوکوزیته

مدیریت گروهی استرس

در مورد درمان‌های کار آمد

استرس

استرس چیست؟

انواع استرس

عوامل مؤثر در واکنش به فشار روانی

عوامل کاهش دهنده فشار روانی

تکنیک مدیریت استرس

تعریف شناخت

شناخت درمانی

رفتار درمانی

درمان شناختی – رفتاری (C. B. T)

نظریه‌های آرام سازی

نظریه‌های تک وجهی

نظریه‌های دو وجهی

نظریه‌های چند وجهی

تعریف مدیریت گروهی استرس به شیوه‌ی شناختی – رفتاری

جلسات گروهی و مدت برنامه

اندازه‌ی گروه

ساختار گروهی بسته

توالی جلسات

جلسات نگهداری

اهداف طراحی این برنامه

رهبران گروه

تحقیقات پیشین

فهرست منابع