معماری پارتی به دو دسته جفت و پدجفت تقسیم می شود که که در دسته اول بناهای مهرابه و کاخ پذیرایی و در دسته دوم خانه ها قرار دارند.
نمونه موردی:طاق کسری:
تاق کسری (تاق خسرو) یا ایوانِ مداین نام کاخ پادشاهان ساسانی در ۳۷ کیلومتری جنوب شهربغداد در ساحل خاوری رود دجله و از مهمترین سازههای دوران ساسانیان است
این بنا با داشتن عنوان بزرگترین تاق خشتی جهان (با بلندای ۳۵ متر، پهنای ۲۵ متر و درازای ۵۰ متر ) مشهورترین بنایی است که پادشاهان ساسانی ساخته اند
این طاق جای جلوس رسمی شاهنشاه ایران بوده که در روزهای جشن ، طبقات رجال کشور و سران لشکر و سفراء و واقدین بیگانه در آنجا بار میداده اند.
گوشه سازی:
درگذشته برای پوشش دهانه های بزرگ، از چوب و برای دهانه های کوچک از سنگ استفاده می کردند.
اما این مصالح دو عیب کلی داشتند:
نخست آن که چوب در مقابل پوسیدگی و آتش سوزی و موریانه پرخطر می نمود و همچنین دستیابی به چوب های راست و هم اندازه خالی از اشکال نبود
در مورد سنگ که حجیم و سنگین و جابه جایی آن با اِشکال فراوان همراه بود. به این جهت رفته رفته برای پوشش سطوح چهار گوش، استفاده از آجر مورد توجه قرار گرفت.
گوشه سازی در آغاز طرحی ابتدایی داشت. به این صورت که گوشه های مربع را با خیزی دلخواه به دایره نزدیک می کردند تا در نهایت به شکل دایره ی کامل درآید و سپس با استفاده از قوس های گنبدی پوشش سقف بوجود می آمد.
این روش بخصوص برای دهانه های بزرگ مشکلاتی ایجاد می کرد
چرا که تا چهار گوش به دایره درنیامده بود بر آن احتمال ریزش وجود داشت.
از این رو با استفاده از رسمی سازی ،چهار طاقی را به چشمه ی هشت، دوازده ، شانزده و ... تبدیل و سپس پوشش گنبدی سقف را بر آن بنا می کنند که اصطلاحاً چنین بنایی را که در میان چهار قوس قرار گرفته باشد و پوشش گنبدی داشته باشد را چشمه می گویند.
معماری