مبانی نظری سرمایه اجتماعی و مدل های اندازه گیری سرمایه اجتماعی

سرمایه اجتماعی

مقدمه

سرمایة اجتماعی اگرچه مفهومی نوین و نوپا در عرصة مطالعات اجتماعی است، اما این مفهوم ریشه در روابط اجتماعی نوع بشر دارد. امروزه این امر مسلم است كه رسیدن به توسعه، جامعة مدنی، معیارهای جهان شمول و بستر مناسب برای زیست اجتماعی با وجود سرمایة اجتماعی شكل می گیرد. كشورهای جهان سوم، جامعه هایی در حال گذار، با چالش هایی جدید هستند كه این چالش ها تغییرات و دگرگونی هایی را در جامعه ایجاد می كنند و تأثیرات مستقیمی بر سرمایة اجتماعی دارند (امینی و همکاران، 1389: 204).

سرمایه اجتماعی، بخشی از محیط اجتماعی است که ترکیبی از عناصر مختلف مانند شبکه های اجتماعی، هنجارها و ارزشهای اجتماعی، اعتماد و منابع مشترک می باشد. می توان گفت سرمایه اجتماعی یک ویژگی متراکمی است که می تواند به توصیف صفات سیستم اجتماعی کمک کند (میگنون و همکاران، 2011: 2).

بوردیو (1985) سرمایه اجتماعی را به عنوان تجمعی از منابع بالقوه و بالفعل تعریف می کند که مربوط به شبکه بادوامی از روابط کم و بیش نهادی شده ای از آشنایی و شناخت متقابل می باشد. این شبکه ها محصول راهبردهای سرمایه گذاری فردی و جمعی، آگاهانه یا ناآگاهانه به قصد بازتولید روابط اجتماعی است. کلمن (1998) معتقد است که سرمایه اجتماعی بخشی از ساختار اجتماعی است که به کنشگر اجازه می دهد تا با استفاده از آن به منافع خود دست یابد (معمارزاده و همکاران، 1388: 10).

- مفهوم سرمایه اجتماعی

سرمایه اجتماعی عبارت است از مجموعه ای از دارایی ها یا منابع که در روابط بین افراد، جوامع، شبکه ها، یا انجمن ها وجود دارد (جدی، 2014: 538).

سرمایه اجتماعی اشاره دارد به مجموعه ای از منابع بالقوه و واقعی که در شبکه ای از روابط موجود بین افراد یا واحد اجتماعی موجود است. محققان اینگونه استدلال کرده اند که سرمایه اجتماعی به جذب و تخصیص  افراد کمک کرده و منابع را جهت توسعه شایستگی افراد بکار می گیرد (گیو و همکاران، 2014: 15)