مبانی نظری تاب آوری ، مدل و نظریه های تاب آوری

تاب آوری

   رویكرد روانشناسی مثبت گرا، با توجه به استعدادها و توانمند­­­­های انسان (به جای پرداختن به نابهنجاری­ها و اختلال­ها)، در سال­های اخیر مورد توجه روانشناسان قرار گرفته است .این رویكرد، هدف نهایی خود را شناسایی سازه­ها و شیوه­هایی می­داند كه بهزیستی و شادكامی انسان را به دنبال دارند. از این رو عواملی كه سبب سازگاری هر چه بیشتر آدمی با نیازها و تهدید­های زندگی می­گردند، بنیادی­ترین سازه­های مورد پژوهش این رویكرد می­باشند. در این میان، تاب­آوری جایگاه ویژه­ای در حوزه­های روانشناسی تحول، روانشناسی خانواده و بهداشت روانی یافته است، به طوری كه هر روز بر شمار پژوهش­های مرتبط با این سازه افزوده می­شود (عرب­زاده، 1387).

.............

خاستگاه تاب­آوری

     نخستین بار مفهوم تاب­آوری از دل یافته­های تحقیقات طولی که بر روی کودکان در معرض خطر در اوایل دهه هفتاد میلادی انجام گرفت، پدید آمد. از جمله نخستین تحقیقات صورت گرفته در زمینه تاب­آوری، طرح شایستگی در آمریکا (گارمزی و تلجن ، 1984)، پژوهش طولی کائوآئی (ورنر و اسمیت ، 1982) و پژوهش­های جزیره وایت در انگلستان (راتر ، کاکس ، تاپلینگ ، برگر و یول ، 1975) می باشند. این مطالعات نشان دادند بسیاری از کودکانی

...................

عوامل مخاطره­آمیز  و عوامل حمایتی

    یکی از نگرانی های مهم پژوهشگران، شناسایی عوامل مخاطره­آمیز و عوامل حمایت کننده جهت شناسایی تاب آوری در

............

مدل های تاب­آوری

   مدل­های مختلفی از تاب­آوری توسط محققان تاب­آوری عرضه شده است. این مدل­ها در حقیقت تعامل بین عوامل مخاطره­آمیز و عوامل حمایتی را مورد ارزیابی قرار می­دهند. سه مدل اصلی تاب­آوری توسط این پژوهشگران معرفی شده است که عبارتند از :

الف) مدل جبرانی

............

ب) مدل مخاطره – حمایت

     گاهی اوقات از این مدل به عنوان  مدل سپری، مدل اعتدال یا  مدل ضربی نام برده می­شود. این مدل بیشترین تحقیقات را به خود اختصاص داده است.

............

ج) مدل چالش

............

عوامل ایجاد کننده تاب­آوری خانواده

    بونانو (2004، به نقل از رستمی، نوروزی، زارعی، امیری و سلیمانی، 1387) راه­های بدست آوردن تاب­آوری را: داشتن سرسختی، خود افزایی، مقابله سرکوب گرایانه، داشتن خلق و خو و احساسات مثبت می­داند.

.........

نظریه تاب­آوری خانواده

    برخی مواقع خانواده­ها در مواجه با شرایط سخت شدیداً به چالش کشیده می­شوند، در چنین موقعیت هایی خانواده و اعضاء آن

..........

خصوصیات افراد تاب­آور

    کانر (2006، به نقل از رستمی و دیگران، 1387) تاب­آوری را به عنوان روشی برای اندازه­گیری توانایی فرد در مقابله با عوامل استرس­زا و عوامل که سلامت روانی فرد را تهدید می­کند، تعریف کرده است. افراد تاب آور دارای رفتارهای

............

منابع

بشارت، محمد علی، صالحی، مریم، شاه محمدی، خدیجه، نادعلی، حسین و زبردست، عذرا (1387). رابطه تاب­آوری و سخت كوشی با موفقیت ورزشی و سلامت روانی در ورزشكاران. دو فصلنامه روانشناسی معاصر، سال سوم، شماره 2، 49-39.

خزعلی، فاطمه (1389).تاب­آوری و نقش آن در سلامت روان کودکان. ماهنامه ایران پاک، شماره 29، 27-29.

رحیمیان بوگر، اسحق و اصغر نژاد فربد، علی اصغر (1387). رابطه سرسختی روانشناختی و خودتاب آوری با سلامت روان در جوانان و بزرگسالان بازمانده زلزله. فصلنامه روانپزشكی و روانشناسی بالینی ایران، سال چهاردهم، شماره ی اول، 70-62.