مبانی نظری خودکارآمدی و ابعاد خودکارآمدی ادراک شده

(فصل دوم تحقیق)

مشخصات این متغیر:

منابع: دارد

پژوهش های داخلی و خارجی: دارد

کاربرد این مطلب: منبعی برای فصل دوم پایان نامه، استفاده در بیان مسئله و پیشینه تحقیق و پروپوزال، استفاده در مقاله علمی پژوهشی، استفاده در تحقیق و پژوهش ها، استفاده آموزشی و مطالعه آزاد، آشنایی با اصول روش تحقیق دانشگاهی

نوع فایل:wordوقابل ویرایش

مفهوم خودکارآمدی                                                          

مفهوم خودکارآمدی از نظریه شناخت اجتماعی[1] آلبرت باندورا[2] (1992)، روانشناس مشهور، مشتق شده است که به باورها یا قضاوت های فرد به توانایی های خود در انجام وظایف و مسئولیت ها اشاره دارد. نظریه شناخت اجتماعی مبتنی بر الگوی علّی سه جانبه رفتار، محیط و فرد است. این الگو به ارتباط متقابل بین رفتار، اثرات محیطی و عوامل فردی (عوامل شناختی، عاطفی و بیولوژیک) که به ادراک فرد برای توصیف کارکردهای روان شناختی اشاره دارد، تأکید می کند. بر اساس این نظریه، افراد در یک نظام علّیت سه جانبه بر انگیزش و رفتار خود اثر می گذارند. بندورا (1997)، اثرات یک بعدی محیط بر رفتار فرد که یکی از فرضیه های مهم روانشناسان رفتارگرا بوده است، را رد کرد. انسان ها دارای نوعی نظام خود کنترلی و نیروی خود تنظیمی هستند و توسط آن نظام بر افکار، احساسات و رفتارهای خود کنترل دارند و بر سرنوشت خود نقش تعیین کننده ای ایفا می کنند (به نقل ازعبداللهی، 1385).

...................

ابعاد خودکارآمدی ادراک شده

الف) سطح[3] : اولین بعد باورهای خودکارآمدی می باشد. کارآمدی یک فرد در یک قلمرو ممکن است در حد کارهای ساده، متوسط و یا شامل سطوح سخت گردد. اگر هیچ مانعی وجود نداشته باشد، انجام آن ساده بوده، و هر کس ممکن است احساس خودکارآمدی بالا در مورد انجام آن داشته باشد (مجیدیان، 1384). در واقع سطح به دشواری مشکلاتی که شخص آمادگی مقابله با آن ها را دارد اشاره می کند .

................

اثرات خودکارآمدی بر کارکردهای روان شناختی

الف) اثر خودکارآمدی بر سطح انگیزش:

خودکارآمدی درک شده نقش تعیین کننده ای بر خود انگیزشی[4] افراد دارد. زیرا باور خودکارآمدی بر گزینش اهداف چالش آور، میزان تلاش و کوشش در انجام وظایف، میزان استقامت و پشتکاری در رویارویی با مشکلات و میزان تحمل فشارها اثر می گذارد (لوک و لاثام[5]، 1990).

 باور خودکارآمدی از طریق این تعیین کننده ها بر رفتار انسان نقش اساسی را ایفا می کند. برخی تعیین کننده ها به شرح زیر است:

......................

راهبردهای ایجاد و تغییر نظام باور خودکارآمدی

 بندورا (1997)، بیان می کند که انتظارات خودکارآمدی میانجی های اصلی رفتار و تغییر رفتارند. یعنی، انتظارات خودکارآمدی پایین مربوط به یک رفتار یا یک حیطه رفتاری به اجتناب از آن رفتارها منجر می شود، و افزایش هایی در انتظارات خودکارآمدی باید فراوانی رفتار گرایش را در برابر رفتار اجتناب افزایش دهد. بنابراین، باورهای خودکارآمدی می توانند در درک و پیش بینی رفتار سودمند باشند.

 در همین رابطه، بندورا (1997)، چهار منبع اطلاعات خودکارآمدی را مشخص می کند:

   (1) عملکرد قبلی، یعنی تجارب انجام موفقیت آمیز رفتارهای مورد نظر