پاورپوینت بررسی کاروانسرا

در 34 اسلاید قابل ویرایش

سابقه تاریخی كاروانسراها
از جمله یادگارهای پر ارزش معماری ایران كاروانسراهاست كه از روزگار كهن به دلایل گوناگون و ارتباطی چون جریان اقتصادی ، نظامی جغرافیایی و مذهبی بنیاد گردیده و در ادوار مختلف بتدریج توسعه و گسترش یافته است .
عملكرد های گوناگون كه كاروانسراها در گذشته بعمده داشته اند باعث شده است نامهائی ما نند كاربات – رباط – ساباط – خان –در فرهنگ لغات داده شود كه در اصل دارای وظایف مشابهی مانند كاروانسرا ها بوده ولی از نظر خصوصیات و معماری هر یك دارای ویژگی های متفاوت بوده اند .
با توجه به كار برد – توسعه گسترش كاروانسراها در ایران می‎توان علل پیرایش كاروانسرا ها را نیاز اساسی و حمایت كاروانیان دانست بنابراین بناهای مشابهی كه با نامهای مختلف احداث گردیده به احتمال زیاد بهمین منظور و هدف بوده است . كلمه كاروانسرا مشتق از كاروان – كاربان بعضی گروه مسافران (قافله ) كه دسته جمعی مسافرت می كنند و سرای به معنی خانه و مكان است.
چنانه در فرهنگ لغات و سایر منابع ادبی نامهای كاروان خانه – كاروان گاه كاروان گه بعضی كاروانسرا مورد استفاده قرار گرفته است . (3)
بنابراین میتوان احداث كاروانسراها بناهای مشابه را به هر دلیلی كه در مسیر جادها ساخته شده اند محلی برای استراحت و حمایت كاروانیان دانست برطبق تاریخی بنیاد كاروانسراها در ایران از زمان هخامنشی آغاز می شود : هر دوت مورخ یونانی در كتاب پنجم خود از ساختمانهایی گفتگو می كند كه توسط هخامنشیان بین شوش و سارد ساخته شده بود ،
هر دوت از یكصد و یازده بنای شبیه كاروانسرا (چاپارخانه) نام می برد كه در فاصله حدود 2500 كبلومتر بین پایتخت هخامنشی و سارد بنا گردیده بود و كاروانیان این فاصله را در طی سه ماه طی می كردند .ازدیاد توقفگاه ها یا كاروانسراها در گذشته برای راههای ارتباطی ، جریان اقتصادی كشور كه مورد توجه و علاقه حكومت بوده می باشد . مطالعه راههای ارتباطی و جاده های بازرگانی و نظامی و نتایج تحقیقات و كاوشهای باستان شناسی معلوم می دارد كه از گذشته دور نیاز وافری به ایستگاه های بین راه و امنیت و رفاه كاروانیان احساس می شده است
معماری كاروانسراها
از بررسی كارواسراهای سراسر ایران چنین بر می آید كه اساس معماری كاروانسراهای ایران ، مانند سایر بناها ، تابع شیوه ، سنت و سبك رایج زمان بوده است . با این ترتیب می توان پنداشت كه كاروانسراهای پیش از اسلام نیز تابع شیوه معماری زمان بوده و معماری خاصی نداشته است.
ولی ذكر این نكته ضروری است كه شیوه معماری ، محل و منطقه ، مصالح ساختمانی و موقعیت جغرافیائی نقش موثری در ایجاد اینگونه بناها داشته است شیوه ساختمان و معماری كاروانسراها از روزگار كهن تا به امروز دگرگونی بسیار نیافته و معمولا سبك بنای آنها همان ایجاد باره بند ها و اطاقهایی است.كه پیرامون حیاط محصور،ساخته‎می‎شده‎است.ولی‎درطرح‎و خصوصیات هر كدام ویژگی هائی بچشم می خورد .
چنانكه انواع ساباط ساده تا كاروانسراهای بزرگ با طرحهای جالب معماری است كه در گوشه و گاهی در میان اضلاع دیواره های آن برجهانی قرار گرفته بطوریكه دروازه میان دو برج یا شبه ستون جای دارد و دارای سر دری است كه گاهی بر فراز آن ساختمان دو طبقه ای ساخته اند . در كاروانسراها اطاق های مسافران معمولا پیرامون حیاط ساخته میشده و پشت آنها اصطبل قرار داشته كه درب ورودی اصطبل ها در چهار گوشه داخلی بنا قرار داشته و گاهی در ایوان ورودی حیاط باز می شده است.
در درجه اول كاروانسراهای ایران را می توان به گروهای ذیل تقسیم بندی نمود:
الف) كاروانسراهای كاملا پوشیده منطقه كوهستانی .
ب) كاروانسراهای كرانه های پست خلیج فارس .
ج) كاروانسراهای حیاط دار مناطق مركزی ایران .