در معماری
فضا
مهمترین مشخصه ی معماری و وجه تمایز آن با دیگر هنر هاست. فضا یکی از سر راست ترین نمادهای هستی است و ازلی و همه جا گستر و در کیهان شناسی اسلام حکم نفس کل را دارد.فضا به معنای علمی پدیده ای پیچیده است که تمامی اجزای آن در حال حرکت هستند. در فضای فیزیکی جهت معنا ندارد مقیاس مطرح نیست و صرفا یک فضای اقلید سی است که چهار چوبی را برای جاگیری اشیائ فراهم می آورد. ولی در فضای معماری کمیت به کیفیت تبدیل شده و فضا توسط صورتهایی که در آن واقع اند (سطح ، رنگ ، نور) جنبه ی کیفی می یابد. در ک فضا از شناخت حجم و رابطه پر و خالی جدائی نا پذیر است.انسان در فضای ساخته شده و محدود می داند کجاست و جهت برای او معنا پدا می کند و حس مکان را القا می کند .آدمی به این مکان بخشی نیاز دارد. درون شهر ها این نیاز پدید آونده ی محل مسجد و خط بازار است که انسان به سمت خود جلب می کند.شهر های ایران اغلب فشرده و محصور هستند . شهر محصور نماینده کیهان و هر عنصر آن از جمله دروازه ها بادگیر ها مناره ها ... دارای جهت مشخصی می باشند.تراکم شهر های ایران مربوط به فضایی است که انسان نیاز دارد.
فهرست
سنت و اصول آن
فضا
شکل
سطح
رنگ
درجات تحقق
صورت شهر
نظم طبیعی
نظم هندسی
نظم هماهنگ
معماری