بررسی حاکمیت شرکتی ، مالکیت خانوادگی و مدیریت سود

چکیده

تحقیقات بسیار کمی در زمینه شرکت های خانوادگی در ایران انجام شده است .در همین راستا تحقیق حاضر به دنبال رابطه ی بین حاکمیت شرکتی ، مالکیت خانوادگی با مدیریت سود می باشد که از بین مکانیزم های حاکمیت شرکتی استقلال هیئت مدیره ، استقلال کمیته حسابرسی و حضور حسابرسی داخلی برای بررسی حاکمیت شرکتی انتخاب شدند. به این منظور 94شرکت از بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 85 تا90(6 سال) مورد بررسی قرار گرفتند. از اقلام تعهدی اختیاری به عنوان مدیریت سود استفاده شد. مدل بکارگرفته شده جهت تعیین اقلام تعهدی اختیاری ، مدل تعدیل شده عملکردی جونز(کوتاری) است. جهت آزمون فرضیه ها از رگرسیون چند متغیره استفاده شد. نتایج تحقیق بیانگر آن است که مالکیت خانوادگی با مدیریت سود رابطه منفی معنی داری دارد. ازبین مکانیزم های حاکمیت شرکتی، استقلال هیئت مدیره با مدیریت سود رابطه مثبت و حضورحسابرسی داخلی با مدیریت سود رابطه منفی معنی داری دارد. اما شواهدی برای استقلال کمیته حسابرسی در ارتباط با مدیریت سود یافت نشد.

با ورود مالکیت خانوادگی به مدل ،مالکیت خانوادگی واز بین مکانیزم های حاکمیت شرکتی فقط حضور حسابرس داخلی با مدیریت سود رابطه منفی معنی داری پیدا کردند. وشواهدی برای استقلال هیئت مدیره و استقلال کمیته حسابرسی پیدا نشد.

فهرست مطالب                                         صفحه

فصل اول:کلیات تحقیق

1-1- مقدمه.........................................................................................................................................                                                          2

1-2- بیان مسئله...................................................................................................................................... 2

1-3- اهمیت موضوع...............................................................................................................................    3

1-4- پرسش ها........................................................................................................................................   4

1-5- فرضیه ها.........................................................................................................................................  4

1-6- متغیرها............................................................................................................................................                                                       4

1 -6-1- متغیرهای مستقل.....................................................................................................................      4

1-6-2- متغیر وابسته...............................................................................................................................   5

1-6-3- متغیر های کنترلی......................................................................................................................     5

1-7- داده ها و چگونگی اندازه گیری آن ها...........................................................................................                                    5

1-8- جامعه آماری و نمونه ها.................................................................................................................              6

1-9- روش تحقیق................................................................................................................................ 6

1-10- آزمون فرضیه ها...........................................................................................................................    6

1-11- تعریف واژه های کلیدی..............................................................................................................              7

1-12- ساختار کلی تحقیق.....................................................................................................................       8

فصل دوم:مبانی نظری و پیشینه تحقیق

2-۱- مقدمه...............................................................................................................................................                                                       10

2-2- مبانی نظری......................................................................................................................................   10

2-2-1- حاکمیت شرکتی.........................................................................................................................   10

2-2-1-1 هیئت مدیره و حاکمیت شرکتی................................................................................................                            13

2-2-1-2-کمیته حسابرسی و حاکمیت شرکتی........................................................................................                                    15

2-2-1-3- حسابرسی داخلی و حاکمیت شرکتی.....................................................................................                                       17

2-2-1-4- حاکمیت شرکتی در ایران.......................................................................................................                     19

2-2-2- شرکت‌های خانوادگی.................................................................................................................        21

2-2-2-1-تئوری نمایندگی و شرکت‌های خانوادگی...............................................................................                                          25

2-2-2-2-مدیریت سود در شرکت‌های خانوادگی...................................................................................                                      29

2-2-3- مدیریت سود..............................................................................................................................   32

2-2-3-1- اهداف و انگیزه‌های مدیریت سود.........................................................................................                                     33

2-2-3-2- روش‌های انجام مدیریت سود................................................................................................                              34

2-2-3-3-اندازه گیری مدیریت سود.......................................................................................................                       34

2-2-4- حاکمیت شرکتی و مدیریت سود در شرکت‌های خانوادگی.......................................................    35

2-3- پیشینه تحقیقات...............................................................................................................................36

2-3-1- تحقیقات داخلی..........................................................................................................................  36

2-3-2- تحقیقات خارجی........................................................................................................................    38

2-4- خلاصه فصل...................................................................................................................................  42

فصل سوم: روش تحقیق

۳-۱- مقدمه...............................................................................................................................................                                                       44

3-2-‍ پرسشها............................................................................................................................................                                                       44

3-3- فرضیه ها.........................................................................................................................................  44

3-4- متغیرها ، داده ها و نحوه اندازه گیری و جمع آوری آنها.................................................................   44

3-5-قلمرو تحقیق (موضوعی ، مکانی و زمانی )...................................................................................                                             47

3-6- روش آزمون فرضیه ها....................................................................................................................           48

3-7- جامعه آماری و چگونگی نمونه گیری و نمونه................................................................................                                            49

3-8- فهرست شرکتهای نمونه................................................................................................................           50

3-9- خلاصه فصل...................................................................................................................................  54

فصل چهارم:تجزیه وتحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها

4-1- مقدمه...............................................................................................................................................                                                       56

4-2- آمار توصیفی..................................................................................................................................     56

4-3- تشریح فرآیند آزمون......................................................................................................................      61

4-4- نتایج................................................................................................................................................                                                      82

4-5- خلاصه...........................................................................................................................................   82                                                      

فصل پنجم:نتایج تحقیق و پیشنهادات

5-1- مقدمه...............................................................................................................................................                                                       84

5-2- خلاصه تحقیق.................................................................................................................................  84

5-3- یافته های تحقیق و مقایسه آن با نتایج تحقیقات پیشین.................................................................. 84

5-4- محدودیت ها...................................................................................................................................90

5-5- پیشنهادات کاربردی....................................................................................................................... 91

5-6- پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی......................................................................................................91

منابع............................................................................................................................................................92

منابع فارسی................................................................................................................................................92

منابع انگلیسی.............................................................................................................................................93

پیوستها............................................................................................................................................98                                                    

چکیده انگلیسی...............................................................................................................................122