اهداف و دامنه عملكرد ارگونومی
مهمترین اهداف ارگونومی عبارتست از
الف) ایمنی ـ بهداشت
ب) تولید ـ بهره وری
فعالیتهای متنوع صنعتی یا غیرصنعتی بطور دقیق مد نظر دارد.
میتوان به شرح زیر دانست :
1) بررسی میزان توانمندی شاغلین با توجه به نوع كار و انرژی مصرفی
2) مطالعه ابعاد فیزیكی بدن (آنتروپومتری) و كاربرد این دسته از اطلاعات در طراحی ایستگاه های كار
3) طراحی ارگونومیك ابزارهای دستی
4) طراحی ایستگاه های كار نشسته، ایستاده (یا توام) و آنالیز سیستم انسان ـ ماشین
5) بررسیهای روانشناختی از دیدگاه نحوه ارتباط بین افراد
6) تعیین رژیمهای كار و استراحت (زمانهای استراحت و مدت انجام كار)
7) بررسی روشهای حمل دستی كالا و طراحی خطوط بسته بندی و بارگیری دستی
8) بررسی صدمات اسكلتی عضلانی مرتبط با كار و آنالیز وضعیتهای بدنی
9) بیومكانیك شغلی
10) ارگونومی و كار در منزل
11) كاربرد بهینه رنگ و موسیقی در محیطهای كار
آنچه در بالا ذكر شد بخشی از موضوعاتی است كه از دیدگاه مهندسی انسانی قابل بررسی و ارزیابی میباشد، كه نكاتی در مورد برخی از آنها به اختصار ذكر میشود.
سیستم انسان ـ ماشین
سیستم انسان ـ ماشین یكی از سیستمهای فراگیر در مبحث ارگونومی است كه دارای چهار فاكتور اساسی میباشد كه عبارتند از انسان ـ محیط تجهیزات ـ شغل، بدیهی است چنانچه بتوان در هر سیستم یا محیطی این چهار عامل را آنالیز نمود میتوان مزایا و معایب آن سیستم یا ساختار را معین ساخت و بدنبال آن به بررسی معایب و رفع آنها پرداخت به بیان دیگر هر سیستم كاری شامل عناصر و اِلِمانهای انسانی و تجهیزاتی میباشد كه مستقر در یك محیط تعریف شده ای هستند این سیستمها یا به تعبیری ارگوسیستمها میتوانند به شكلهای ساده یا پیچیده كه تحت نام كلی سیستم انسان ـ ماشین نیز خوانده میشوند، مطرح گردند.
بالطبع هر یك از المانهای تشكیل دهنده یك سیستم انسان ـ ماشینی میتواند بر حسب نوع و شرایط، اثرات قوی یا ضعیفی را بر روی دیگر عوامل سیستم بگذارند.
ارگونومی چیست؟
توانایی همگام سازی بدن با حرکات ورزشی را ارگونومی گویند
nنرمش در هنگام استراحت و بین کار سودمند است . ( برای رفع خستگی می توان از حرکات کششی استفاده نمود ) . برای کاهش خستگی چشم باید هر چند مدت یک بار به نقطه ای در فواصل دور نگاه کنید . در هنگام کار با رایانه اگر بدن کشیده باشد و سر بالا نگاه داشته شود و شانه ها آویزان باشد بالا تنه در راحت ترین حالت قرار خواهد گرفت ، چرا که بد نشستن انجام کار را سخت تر کرده و منجر به خستگی ماهیچه ها و ایجاد عوارض می شود .
برای به حداقل رساندن فشار بر روی گردن و کمر ، استفاده از گیره های اوراق یا کاغذ گیر لازم است .
n
nمطالعه جنبه های روانی عملکرد ورزشکاران و کاربرد اصول روانشناسی در حوزه ورزش . یا به عبارت دیگر، مطالعه ویژگیهای رفتاری ورزشکاران.
- جهت دادن توجه به محرک یا محرک های مورد نظر
مواردی که ورزشکاران دارای تواناییهای ذهنی یا روانی بالا باید انجام دهند:
-تمرکز توجه بر جنبه های موثر و مثبت مربوط به عملکرد
(استفاده از نشانه های کلامی مانند محکم ،سریع و ..)
-منحرف کردن توجه از محرک ها و نشانه هایی با اثرات مداخله ای منفی بر عملکرد (شیوه داوری)
روان شناسی