عملگر ها و عناصر نهایی
•هدف از اندازه گیری!
•اطمینان از مطلوب بودن مقدار کمیت
•تغییر در میزان کمیت (کنترل)
کنترل
دستی
این نوع کنترل کننده ها به تنهایی نمی توانند کمیتی را کنترل کنند مگر بکمک حواس انسان
شدت نور با بینایی، سرعت با دیدن و سرعت سنج و غیره
اعمال نهاده با دست (قطع و وصل کلید، باز و بست شیر آب و پدال گاز ماشین)
خودکار
اندازه گیری خودکار یک کمیت
تعیین مقدار انحراف از مقدار مطلوب
اعمال نهاده تا رسیدن به مقدار مطلوب
عملگر یا عمل کننده Actuator
عمل کننده به مکانیزمی گفته می شود که فرمان های خروجی کنترل کننده را دریافت ومتناسب با آن عمل مکانیکی یا الکتریکی و غیره مناسبی انجام دهد.
عمل مکانیکی
تغییر مکان خطی
تغییر مکان زاویه ای (دوران، شبه دوران)
عمل الکتریکی
تغییر ولتاژ، شدت جریان،.....
•در سیستم های غیر الکتریکی عملگر بطور مکانیکی به عنصر نهایی کنترل متصل بوده و باعث تغییر در وضعیت آن می شود –مقدار انرژی یا ماده به پروسس تغییر می کند –تغییر در نهایت باعث تصحیح متغییر کنترل شده Controlled Variable می شود
•مثلاً باعث تغییر وضعیت باز وبسته بودن شیر سوخت به کوره در نتیجه درجه حرارت کوره بعنوان متغیر کنترل شده تغییر خواهد کرد
عنصر نهایی Final element
•شیر (شیر کنترل)
•دریچه (دریچه کنترل)
•دروازه (دروازه کنترل)
•محور (محور کنترل)
•اکثراً مجموعه عمل کننده و عنصر نهایی را عملگر می نامند
•انواع عملگر
•نیو ماتیکی
•هیدرولیکی
•الکتریکی ترکیبی
مکانیک