پاورپوینت بررسی شاه ابدوالعظیم _ شهر ری

–آشنایی با شهرری

–ری باستان
ری كه اكنون آثار بازمانده آن در شش كیلومتری جنوب شرقی تهران بچشم می خورد از نظر قدمت با نینوا و بابل هم عهد بوده و از نظر عظمت، از مهمّترین بلاد سده های نخستین اسلامی بشمار می آمده است . جز بغداد و نیشابور شهری با آن قابل رقابت نبوده است . باید به حق ری را مادر تهران دانست . بنای اوّلیه و هسته اصلی این شهر كهن در اطراف چشمه علی واقع بوده است . در نزدیكی این چشمه، تپّه هائی وجود دارد كه بسیار كهن و باستانی است .
در كاوشهای علمی كه بعمل آمده معلوم گردیده در دل آنها آثاری نهفته است كه از تمدنی كهن داستانها دارد . ضمن كاوشهای علمی كه بسال 1935 میلادی در دامنه جنوبی كوه چشمه علی و اراضی مشرف به باغ صفائیه بعمل آمد، ظروف منقش سفالین مربوط به حدود چهار تا شش هزار سال پیش پیدا شد و نشان داد كه در كنار و امتداد این چشمه قدیمی ، انسانهای متمدنی زندگی می كرده اند ، و اینها همان سكنه نخستین پهنه ری هستند.

  جغرافیای ری :
طول شرقی ری، 51 درجه و 25 دقیقه به مبدأ گرینویچ، و عرض شمالی آن، 35 درجه و 38 دقیقه است. بر طبق تقسیم بندی قدما ری از اقلیم چهارم به حساب می آمد كه اشرف اقالیم است.
محدوده شهر از شمال به بزرگراه آزادگان، از جنوب به كهریزك ، از شرق به محلّه 13 آبان و از غرب به دولت آباد منتهی می شود و دارای سه بخش به نام های : مركزی، فشایویه، كهریزك و شش دهستان: حسن آباد، وهن آباد، قلعه نو، كهریزك، فشایویه، غنی آباد و سه شهر به نام حسن آباد، كهریزك و باقر شهر است.
شهرت اصلی شهرری بیشتر به خاطر وجود بارگاه ملكوتی حضرت عبدالعظیم  علیه السّلام در آن بوده است . به طوریكه تا سال ها پیش از آن به ( شاه عبدالعظیم ) یاد می شد ، ضمن اینكه این شهر از قدیمی ترین مناطق كشور نیز به شمار رفته ، آثار باستانی فراوانی را در خویش جای داده است . در واقع شهرری را می توان مادر تهران دانست امّا با گسترش تهران و انتخاب آن به عنوان پایتخت ، از توجّه به ری كاسته شد و به ویژه در سال های پایانی حكومت پهلوی ، این منطقه نیز همچون سایر مناطق جنوبی تهران به فراموشی سپرده شد و اقدام چندانی برای محرومیّت زدایی از آن به عمل نیآمد.
قسمت اعظم شهر ری در جنوب كوه بی بی شهربانو افتاده بوده است .
اصولاً پهنه شهر باستانی ری از نظر قدمت و نوی به دو بخش تقسیم می شود:

- ری كهنه باستانی

2- ری مستحدث ادوار بعد (به عهد اسلامی )
بخش اوّل: ری " پیش از اسلام" آن قسمت از شهر ری است كه در جنوب چشمه علی میان باروی عظیم و پهناوری كه بزمانهای پیش از اسلام پی افكنده شده، واقع بوده است و آنرا " ری برین" یا " ری علیا" می گفته اند و اندك اندك از سوی جنوب شرقی گسترش می یافته است .
بخش دوّم : ری قرون اسلامی ، آن قسمت است كه در جنوب شرقی بخش نخستین ، و جنوب كوه بی بی شهربانو بنیاد یافته بوده است و آنرا " ری برین" یا " ری سفلی" می نامیدند. و برگرد آن خندقی وسیع حفر كرده بوده اند .) .

نام های ری :
پیش از اسلام : در كتاب توبیت (Tobit) از ضمائم غیررسمی منسوب به تورات نام ری بصورت "راكس" (راجس) و در ژویت (Tuditn) یكی دیگر از ضمائم تورات به نام "راگو" در اوستا "رغه" در كتیبه بیستون "رگا" آمده است.
به زمان ساسانیان آنجا را " ری، ری اردشیر، رام اردشیر، ریشهر و نیز رام فیروز" می نامیدند.

معماری و ساختمان

آستان مقدّس حضرت عبدالعظیم علیه السّلام همانند دیگر زیارتگاه های بزرگ و معتبر در آغاز امر، شامل بنای حرم یعنی قسمت اصلی و مركزی آن بود و به تدریج در طول سده های مختلف بناها و متعلّقات دیگر متّصل بدان و پیرامون آن احداث شد و بصورت مجموعه بزرگ كنونی مشتمل بر حرمها، رواقها، مسجد ،ایوانها، صحن ها و دیگر آثار مربوطه و وابسته به آن در آمد كه بقاع (دوبقعه) امامزاده حمزه علیه السّلام و امامزاده طاهر علیه السّلام نیز در همین مجموعه قرار دارد.
بنای اصلی و نخستین این آستان یعنی حرم آن در نیمه قرن سوّم هجری توسّط " محمّد پسر زید داعی علوی" تعمیر اساسی یافت و درگاه اصلی ورودی آن كه در سمت شمال واقع است، نخست به فرمان پادشاهان آل بویه و سپس به همّت مجدالملك قمی تكمیل گشت و آذین یافت.
بنای حرم در قسمت پائین به شكل چهارضلعی و اندازه هر ضلع حدود هشت متر است و مانند همه بناهای سلجوقی بر فراز چهار گوشه حرم چهار گوشواره یعنی چهار طاق مورّب احداث نموده اند و قسمت بالای آن را نیز بصورت هشت ضلعی ترتیب داده اند و بالاتر از قسمت هشت ضلعی، با احداث طاق بندی های كوچك آن را به شانزده ضلعی تبدیل و بدین نحو زمینه را برای ایجاد پوشش گنبدی فراهم ساخته اند. (درون حرم در حال حاضر مزین به آینه كاری می باشد) پوشش زرّین گنبد شامل " طاق ضربی مدوّر" و گنبد بالایی آن با ساقه و بدنه بلند بصورت " مخروطی یا هرمی" بوده كه در زمان شاه طهماسب صفوی تغییر شكل یافته است.