علم در قرآن
پرسش :
مقصود از علم در قرآن چیست و بیشتر به کدام علوم توجه شده است ؟
پاسخ :
مفهوم شناسی علم :
واژه « علم » به معنای « دانش » و« دانستن» می آید تعریف های اصطلاحی متعددی دارد. و در اینجا علوم تجربی یعنی « مجموعه فضایای حقیقی است که از راه تجربه حسی قابل اثبات است.»
در مورد تقسیم علوم نیز تقسیم طرح های متعددی ارائه شده که ما به تقسیم علوم بر اساس روش ، بسنده می کنیم(1)
1- احصاء العلوم – فارابی ص 120-111
-اموزش فلسفه-محمدتقی مصباح یزدی ج 1 ص61
-درامدی برتفسیرعلمی قران-نگارنده ص 151
•تقسیم بندی علوم براساس روش:
در این تقسیم ، علوم ، به چهار گروه تقسیم می شود که به این شرح است:
الف : علوم تجربی 2 که شامل دو قسم می شود:
اول : علوم طبیعی 3 مانند : فیزیک ، شیمی ، زیست شناسی و .....
دوم : علوم انسانی 4 مانند : جامعه شناسی ، اقتصاد و ....
روش این علوم ، براساس مشاهده و تجربه حسی است.
ب: علوم عقلی : که آن نیز شامل دو قسم می شود:
2-Sciences eupevimental
3-Natural sciences
4-Humanities sciences
اول : علوم منطق و ریاضیات که تاقبل از برتراندراسل ، گمان می شد ریاضیات اصل منطق است ولی او اثبات کرد که منطق ، اطل ریاضیات است .
دوم : علم راجع به واقع ، یعنی فلسفه که شامل فلسفه های مضاف ( مانند فلسفه اخلاق ، فلسفه تاریخ و ....) و فلسفه های غیر مضاف (مانند متافزیک یا امورعامه )می شود.
ج: علوم نقلی : مانند علم تاریخ ، لغت و ..... که در آن ها از نقل استفاده می گردد( البته منظور در اینجا علوم تعبدی شرعی نیست )
د: علوم شهودی : که با علم حضوری ، به دست می آید مانند: علوم پیامبران (ع) و عرفا . شاید این طبقه بندی ، کاملترین تقسیم علوم باشد ، که تاکنون ارائه شده است .
فقه و حقوق اسلامی