پاورپوینت از حسد تا غبطه

چگونه مى توان صفت رذیله «حسادت» را از خود دور ساخت و آیا غبطه نیز ناپسند است؟

ابتدا باید فرق بین «غبطه» و «حسادت» بیان گردد. «حسادت» آن است که انسان از نعمت دیگران ناراحت شود و آرزوى از بین رفتن آن را داشته باشد؛ اما در «غبطه»، انسان از این که مثل دیگرى داراى فلان نعمت نیست، ناراحت است؛ یعنى، از نداشتن خود رنج مى برد و نه از بهره مندى دیگران و در نتیجه، آرزو یا تلاش نمى کند که نعمت از دیگرى سلب گردد؛ بلکه از نعمت دیگران خوشحال است و آرزو و دعا و تلاش مى کند که خود نیز به آن برسد. معمولاً در نعمت هاى عبادى و معنوى، مثل حال خوش در نماز و سجده نسبت به دیگران، حالت غبطه به انسان دست مى دهد.

درمان حسد

درمان حسد، دو رکن اساسى دارد؛ رکن اول درمان نظرى، یعنى شناخت ابعاد و نتایج حسد در دنیا و آخرت است و رکن دوم، درمان عملى آن است.

1. درمان نظرى

  الف) باید دانست که غالباً حسد، نه تنها زیانى براى شخص مورد حسد واقع شده ندارد، بلکه چه بسا به نفع او است؛ زیرا اگر به فرض حسادت دیگران موجب غیبت یا تهمت او شود، این کار موجب از بین رفتن گناهان او و به دوش کشیده شدن آنها توسط حسود مى گردد؛ در حالى که انسان خردمند، هیچ گاه ضرر خود را نمى خواهد و هیچ ضررى از حسادت بالاتر نیست.

  ب) خداوند بنابر حکمت کامل خود، نظام جهان را به گونه اى قرار داده است که انسان ها از جهاتى - چون استعداد، قیافه، مال، خانواده و... - با یکدیگر تفاوت هایى داشته باشند. یکى از حکمت هاى این مسئله، امتحان و آزمایشى است که باید برقرار باشد. اگر آدمى حقیقت این مطلب را براى خود تصور نماید و به عمق آن دست یابد، آن گاه بر موقعیت دیگران رشک نخواهد برد؛ زیرا همه این موهبت ها و تفاوت ها را به جهت جریان زندگى و فلسفه اى که در وراى آن است، مى داند.

ج) توجه به معاد و نعمت ها و درجات والاى پرهیزکاران در قیامت و آخرت، آدمى را از چشم دوختن به متاع دنیا باز مى دارد. خداوند در قرآن خطاب به پیامبر مى فرماید: «لا تمدن عینیک الى ما متعنا به ازواجاً منهم و لا تحزن علیهم؛1 چشم از این متاع ناقابل دنیوى که به برخى داده ایم [براى امتحان]، بازگیر و بر اینان اندوه مخور».

اگر آدمى حقیقت معناى «و رزق ربک خیرٌ و ابقى»؛2 را دریابد، دیگر چشم به امکانات و برخوردهاى این و آن نخواهد دوخت و عمر خود را بر سر این غصه گزاف نخواهد گذاشت.

نقد عمرت ببر و غصه دنیا به گزاف

      گر شب و روز در این قصه مشکل باشى

گرچه راهى ست پر از بیم ز ما تا بر دوست

      رفتن آسان بود ار واقف منزل باشى

فرق بین حسد و غبطه چیست

  هرگاه كسى اطلاع پیدا كرد كه خداى تعالى به دیگرى نعمتى تازه مرحمت فرموده، حال او یكىاز دو قسم زیر خواهد بود:

قسم اول

از رسیدن نعمت به آن شخص ناراحت است و آرزو دارد آن نعمت از او گرفته شود كه این حال را(حسد) مى گویند، پس حسد، دشمن داشتنرسیدن نعمت است به دیگرى و دوست داشتن زوال نعمت از اوست .