برنامه ریزی چیست؟
برنامهریزی یا طرحریزی یعنی اندیشیدن از پیش. متخصصین از زوایای متعدد برای برنامهریزی تعارف متعددی ارائه کردهاند که برخی از آنها از این قرار است:
تعیین هدف، یافتن و ساختن راه وصول به آن،
تصمیمگیری در مورد اینکه چه کارهایی باید انجام گیرد،
تجسم و طراحی وضعیت مطلوب در آینده و یافتن و ساختن راهها و وسایلی که رسیدن به آن را فراهم کند،
طراحی عملیاتی که شیئی یا موضوعی را بر مبنای شیوهای که از پیش تعریف شده، تغییر بدهد.
انواع برنامه ریزی
از جنبه ماهیت، برنامهریزی دارای انواع برنامهریزی فیزیكی، سازمانی، فرایند، مالی، وظیفهای و عمومی است. از جنبه افق زمانی، برنامهریزی را میتوان در قالب برنامهریزی كوتاهمدت، برنامهریزی میان مدت و برنامهریزی بلندمدت دستهبندی كرد.
برنامه ریزی چگونه انجام میشود؟
۱ فرآیند برنامهریزی
۱.۱ گام اول: آگاهی از فرصتها (مسائل و نیازها)
۱.۲ گام دوم: تعیین اهداف کوتاهمدت
۱.۳ گام سوم: کسب اطلاعات کامل دربارهٔ فعالیتهای مورد نظر
۱.۴ گام چهارم: دستهبندی و تحلیل اطلاعات
۱.۵ گام پنجم: تعیین فرضیهها و شناخت موانع
۱.۶ گام ششم: تعیین بدیلها
۱.۷ گام هفتم: ارزیابی بدیلهای گوناگون
۱.۸ گام هشتم: انتخاب بدیل
۱.۹ گام نهم: تدوین برنامههای فرعی (پشتیبانی)
۱.۱۰ گام دهم: تنظیم تفصیلی توالی فعالیتها و جدول زمانبندی
۱.۱۱ گام یازدهم: بیان برنامهها به کمک ارقام بهوسیلهٔ تخصیص بودجه
گام اول: آگاهی از فرصتها (مسائل و نیازها)
این گام با یک مقایسهٔ اساسی بین وضعیت موجود و وضعیت مطلوب شروع میشود. باید یک ارزیابی نسبی از وضعیت اقتصادی، سیاسی، رقابت و فناوری محیط داشته باشیم (وضع موجود) و چرایی و چه چیزی آنچه میخواهیم بدست آوریم را نیز بدانیم (وضع مطلوب). برنامهریزی به تشخیص صحیح از وضعیت مسائل و فرصتها نیاز دارد؛ بنابراین پاسخ به پرسشهای زیر مفید خواهد بود:
مقصود از برنامهٔ در دست تدوین چیست؟
آیا رسیدن به این مقصود به حذف برنامهٔ فعلی، اصلاح آن، یا برنامهای جدید نیاز دارد؟
رسیدن بدین مقصود برای سازمان چه اهمیتی دارد؟
گام دوم: تعیین اهداف کوتاهمدت
اهداف کوتاه مدت، نتایج مورد انتظار و زمان رسیدن به مواردی را که باید مورد تأکید قرار گیرد، معین میکند و آنچه را که با بکارگیری استراتژی، خط مشی، رویه، قوانین، بودجه و برنامه زمانبندی باید بدست آید، مشخص میکند.
گام سوم: کسب اطلاعات کامل دربارهٔ فعالیتهای مورد نظر
دانستن فعالیتهایی که باید برنامهریزی شود و تأثیر آنها بر سایر فعالیتهای داخلی و خارجی سازمان، برای برنامهریزی هوشیارانه ضروری است. اطلاعات حاصل از مطالعه و بررسی، مروری بر سوابق، مشاهدهٔ اعمال سایر سازمانها و راهحلهای بکار رفته در گذشته و تجربه منابع مشهور، اطلاعات قابل استفاده را تشکیل میدهد. پرسشهای زیر به این گام کمک میکند:
آیا تمامی دادههای لازم جمعآوری شده و برای پوشش دادن به همهٔ فعالیتها کافی است؟
آیا پیشنهادهای افراد اجرایی اخذ شده است؟
طراحی مفهومی
مشخص نمودن نوع خودرویی كه طراحی یا توسعه طرح ان لازم است
تعییین یا تصمیم گیری ارتباط با ابعاد كلی طرح خودرو
تعیین زیر مجموعه ها و اجزاء الزامی و اجزاء اختیاری خودرو
تعیین چیدمان كلی خودرو
مشخص نمودن هدف از طراحی یا توسعه طرح خودروی موجود: تغییر موتور جهت افزایش توان تغییر طرح بدنه ، بهبود كیفیت ، كاهش قیمت، كاهش هزینه تمام شده خودرو ، كاهش وزن جهت شتابگیری مناسبتر
برسی پایداری سمتی خودرو ، فرمان پذیری ، آرامش سفر ، انطباق با آخرین استاندارد ها و غیره
مدیریت