برای آشنایی با هر دینی باید ابتدا به سراغ منابع آن رفت. آشنا شدن با دین اسلام نیز نیازمند رجوع به منابع آن است. قرآن اولین و مهمترین منبع دین اسلام است كه راهگشای همهی مسلمانان تا روز قیامت است. دومین منبع اساسی و كارآمد دین اسلام، حدیث یا سنت است كه در تمامی مباحث علوم اسلامی نقش مهمی ارائه میكند. به فرمودهی مقام معظم رهبری «حدیث مادر همهی علوم اسلامی است».
حدیث چنان در علوم اسلامی مانند تفسیر، فقه، كلام و ... تأثیر گذاشتهاست كه آشنایی با این علوم بدون آشنایی با حدیث ممكن نمیباشد. برای آشنا شدن با علم حدیث آموختن چند علم ضروری است: تاریخ حدیث، مصطلحالحدیث، رجال حدیث، فقهالحدیث، منبعشناسی حدیث. در بین این علوم، علم تاریخ حدیث از اهمیت ویژهای برخوردار است. چون اعتبار احادیث ما در این علم ثابت میشود و تا زمانی كه این اعتبار ثابت نشود بحث از علوم دیگر فایدهای نخواهد داشت.در این علم گفته میشود که سیر پیدایش و شکل گیری منابع حدیثی چگونه بودهاست. به علاوه در این علم به این سؤالات پاسخ داده میشود که آیا شکل گیری منابع حدیثی بصورت مستمر بودهاست یا اینکه در یک مقطع زمانی این روند متوقف شدهاست وپس از گذشت این مقطع دوباره ادامه یافتهاست ؟و اگر متوقف شدهاست آیا در زمان ادامهی آن، منابع اولیه در اختیار بودهاست یا خیر؟ آیا از نظر تاریخی امکان دارد احادیث جمع آوری شده در کتابهای حدیثی در زمان معصومین: صادر شده باشند یا امکان ندارد؟ منشأ پیدایش این علم جریان تاریخی منع تدوین حدیث و بررسی علل آن میباشد.
فهرست مطالب :
مقدمه : ........... 4
فصل اول : جایگاه حدیث در شناخت دین .................. 6
فصل دوم : معنای حدیث ................ 10
فصل سوم : حجیت سنت پیامبر و ائمه :...................... 15
فصل چهارم : تلاشهای پیامبر6 در نشر و نوشتن حدیث ........ 24
فصل پنجم : تلاشهای ائمه : درگسترش احادیث .............. 33
فصل ششم : آشنایی با برخی نوشتههای معصومین:............ 50
فصل هفتم : جوامع اولیه.......................... 57
فصل هشتم : جوامع ثانویه ................ 72
فصل نهم : جوامع متأخر ............... 80
نتیجه گیری ............................ 86
منابع و مآخذ................................ 87
فقه و حقوق اسلامی