بررسی و مقایسه فشار روانی و رضایت زناشویی والدین كودكان عقب مانده ذهنی آموزش پذیر و كودكان عادی 7-10 ساله

هدف :هدف از پژوهش حاضر بررسی و مقایسه رضایت زناشویی و استرس و فشار روانی والدین كودكان عقب مانده ذهنی آموزش پذیر و عادی 10-7 در سال 94-93 می باشد.

روش بررسی :روش پژوهش در این تحقیق مقطعی مقایسه ای است. جامعه آماری مورد نظر در این پژوهش كلیه والدین كودكان عقب مانده ذهنی آموزش پذیر 10-7 سال دختر و پسر مشغول به تحصیل و كلیه والدین کودکان عادی 10-7 سال دختر و پسر مشغول به تحصیل  در سال تحصیلی 94-93 می باشد. همچنین نمونه آماری در این پژوهش 140 نفر از والدین، شامل 70 نفر از والدین كودكان 10-7 سال سالم و عادی و 70 نفر از والدین كودكان عقب مانده ذهنی آموزش پذیر مشغول به تحصیل10-7 می باشند. که به شیوه تصادفی و خوشه ای چند مرحه ای از میان مدارس و مراکز توانبخشی متعدد در سراسر شهرستان انتخاب گردیدند. برای جمع آوری داده ها در این تحقیق از پرسشنامه استرس و فشار روانی DASS (21 سوالی) و هم چنین از پرسشنامه رضایت زناشویی انریج (57 سوالی) استفاده شد. كه داده های به دست آمده از این پرسش نامه ها با نرم افزار SPSS و آزمون T مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد كه بین فشار روانی والدین كودكان عقب مانده ذهنی و والدین كودكان عادی تفاوت معنا دار وجود دارد(000/0p:). به عبارت دیگر می توان بیان كرد كه فشار روانی والدین كودكان عقب مانده ذهنی آموزش پذیر بالاتر از والدین كودكان عادی است. همچنین میان رضایت زناشویی والدین كودكان عقب مانده ذهنی آموزش پذیر و والدین كودكان عادی تفاوت معنادار وجود دارد(000/0p:). به عبارت دیگر رضایت زناشویی والدین كودكان عقب مانده ذهنی آموزش پذیر پائین تر از میزان رضایت زناشویی والدین كودكان عادی می باشد.

نتیجه گیری: نتایج این تحقیق مبین این نکته است که افزایش فشار روانی وکاهش یافتن رضایت زناشویی والدین تحت تاثیر حضور کودک عقب مانده ی ذهنی آموزش پذیر در خانواده میباشد. لذا با برگزاری جلسات آموزش و مشاوره جهت والدین کودکان عقب مانده ذهنی آموزش پذیر میتوان راههای کاهش استرس و افزایش رضایت زناشویی را به آنها آموخت.  

فهرست مطالب:

فصل اول: كلیــات پژوهش... 1

1-1- مقدمه. 2

1-2- بیان مسئله. 3

1-3- اهمیت و ضرورت... 5

1-4- اهداف پژوهش.... 6

1-5- فرضیه های پژوهش.... 6

1-6- تعاریف متغیرهای پژوهش.... 6

1-6-1- تعاریف نظری.. 6

1-6-2- تعاریف عملیاتی.. 7

فصل دوم: ادبیــات پژوهش... 8

2-1- مبانی نظری پژوهش.... 9

2-1-1- تاریخچه :9

2-1-2- تعاریف:9

2-1-3- عقب ماندگی:10

2-1-4- انواع عقب ماندگی :11

2-1-6- معلولیت جسمی حرکتی:13

2-1-6-1- انواع معلولیت جسمی- حرکتی:14

2-1-6-2- علل معلولیت جسمی-حرکتی:14

2-1-7- رویکردهای مربوط به خانواده های کودکان معلول:15

2-1-7-1- رویکرد سیستم های حمایت اجتماعی:16

2-1-7-2- رویکرد سیستم های خانواده:16

2-1-7-3- مولفه های رویکرد سیستم های خانواده. 17

2-2- فشار روانی:19

2-2-1- عوارض ناشی از فشار روانی:19

2-2-2- واکنش های رایج والدین در برابر معلولیت کودک:20

2-2-3- اثرات روانی کودک معلول بر خانواده:24

2-2-4- فشار روانی بر والدین کودکان معلول:26

2-2-5- عوامل اثرگذار بر واکنش والدین كودكان معلول:28

2-2-5-1- خصوصیات کودک.... 28

2-2-5-2- خصوصیات خانواده. 32

2-3- رضایتمندی زناشویی.. 38

2-3-1- محیط خانواده و سازگاری زناشویی والدین :42

2-3-2- رفتار والدین :43

2-3-3- واکنش نارضایتی از روابط.. 44

2-3-4- برخی از عوامل موثر در بهبود کیفیت زندگی و افزایش رضایت از آن :45

2-3-4-1- مهارتهای ارتباطی.. 45

2-3-4-3- مهارت های حل مسئله. 47

2-3-4-4- عوامل شناختی.. 48

2-3-4-5- هیجان و مهارت مندی هیجانی.. 49

2-3-4-6- صمیمیت و خودافشا سازی.. 50

2-3-4-7- عملکرد جنسی.. 51

2-3-4-8- ویژگی های شخصیتی.. 52

2-3-4-9- سبک های دلبستگی.. 53

2-3-4-10- فردیت و تمایز خود. 53

2-3-4-11- تحصیلات... 54

2-3-4-13- مذهب... 55

2-3-4-14- عوامل فرهنگی.. 55

2-3-4-15- فرزندان. 56

2-3-5- عوامل تعیین کننده موفقیت ازدواج و رضایت زناشویی.. 56

2-3-6- تاثیر معلولیت بر تعاملات خانوادگی.. 60

2-3-7- تاثیر معلولیت بر رابطه بین پدر و مادر. 61

2-3-8- آسیب پذیری روابط زناشویی.. 62

2-3-9- میزان طلاق در خانواده های کودکان معلول. 65

2-4- نظریه ها66

2-4-1- نظریه های فشار روانی.. 66

2-4-1-1- نظریه سلیه درباره ی فشار روانی :66

2-4-1-2- نظریه لازاروس در ارتباط با فشار روانی:67

2-4-2- نظریه های رضایت زناشویی.. 68

2-4-2-1- نظریه طبقه بندی ازدواج های بادوام. 68

2-4-2-2- نظریه مبادله اجتماعی نای.. 69

2-4-2-3- نظریه دوره حیات زناشویی.. 70

2-4-2-4- نظریه عقلانی الیس در زمینه نارضایتی از زندگی زناشویی.. 71

2-5- تحقیقات انجام یافته. 72

2-5-1- پژوهش های انجام شده در ایران:72

2-5-2- پژوهش های انجام شده در خارج ایران. 75

فصل سوم: روش پژوهــش... 78

3-1- مقدمه. 79

3-2- روش اجرای پژوهش.... 79

3-3- جامعه آماری.. 79

3-4- نمونه و روش نمونه گیری.. 79

3-5- ابزار اندازه گیری.. 80

3-6- اعتبار و روایی.. 81

3-7- تجزیه و تحلیل آماری.. 82

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها83

4-1- مقدمه. 84

4-2- آمار توصیفی.. 85

4-2-1- سن.. 85

4-2-2- جنسیت:86

4-2-3- میزان تحصیلات... 87

4-2-4- فرزند محصل شما در این مدرسه، چندمین فرزند شماست؟. 88

4-2-5- والدین با یکدیگر نسبت فامیلی دارند؟. 89

4-3- آمار استنباطی.. 90

4-3-1- فرضیه های پژوهش و تحلیل داده ها:90

4-3-2- نتایج توصیفی.. 91

4-3-2-1- ارزیابی نظرات افراد نسبت به گویه های پرسشنامه:91

4-3-3- نتایج استنباطی.. 100

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری.. 103

5-1- مقدمه. 104

5-2- بحث و نتیجه گیری.. 104

5-3- محدودیت های پژوهش.... 105

5-3-1- الف) محدودیت های در اختیار پژوهشگر ( در دسترس)105

5-3-2- ب) محدودیت های خارج از اختیار پژوهشگر. 106

5-4- پیشنهادات... 106

5-4-1- بنیادی.. 106

5-4-2- كاربردی.. 106

منــابــع و مـآخذ. 109

منابع فارسی.. 110

منابع لاتین.. 111

پیوســــت ها113

پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ(Enrich) 47 ماده ای.. 114

پرسشنامه استرس و فشار روانی داس(DASS)117

Abstract118

 فهرست جداول

 جدول4-1: توزیع فراوانی و درصد افراد مورد مطالعه به تفکیک سن.. 85

جدول4-2: توزیع فراوانی و درصد افراد مورد مطالعه به تفکیک جنسیت... 86

جدول4-3: توزیع فراوانی و درصد افراد مورد مطالعه به تفکیک میزان تحصیلات... 87

جدول4-4: توزیع فراوانی و درصد افراد مورد مطالعه به تفکیک چندمین فرزند شماست؟. 88

جدول4-5: توزیع فراوانی و درصد افراد مورد مطالعه به تفکیک نسبت فامیلی والدین.. 89

جدول4-6: ارزیابی نظرات افراد نسبت به گویه های 1 تا 7. 91

جدول4-7: ارزیابی نظرات افراد نسبت به گویه های 8 تا 15. 92

جدول4-8: ارزیابی نظرات افراد نسبت به گویه های 16 تا 23. 93

جدول4-9: ارزیابی نظرات افراد نسبت به گویه های 24 تا 31. 94

جدول4-10: ارزیابی نظرات افراد نسبت به گویه های 32 تا 38. 95

جدول4-11: ارزیابی نظرات افراد نسبت به گویه های 39 تا 47. 96

جدول4-12: ارزیابی نظرات افراد نسبت به گویه های 1 تا 9. 97

جدول4-13: ارزیابی نظرات افراد نسبت به گویه های 10 تا 18. 98

جدول4-14: ارزیابی نظرات افراد نسبت به گویه های 19 تا 20. 99

جدول(4-15): آزمون کولموگروف- اسمیرنف تک نمونه ای برای متغیرهای اصلی پژوهش.... 100

جدول شماره 4-18 آزمون میانگین یک جامعه متغیر فشار روانی والدین کودکان عقب مانده ذهنی و کودکان عادی 101

جدول شماره 4- 19آزمون T دو نمونهای مستقل متغیر فشار روانی والدین کودکان عقب مانده ذهنی و کودکان عادی 101

جدول شماره 4-20 آزمون میانگین یک جامعه بعد رضایت زناشویی والدین کودکان عقب مانده ذهنی و کودکان عادی 102

جدول شماره 4-21 آزمون Tدو نمونهای مستقل بعد رضایت زناشویی والدین کودکان عقب مانده ذهنی و کودکان عادی 102

 فهرست نمودارها

نمودار4-1: توزیع فراوانی و درصد افراد مورد مطالعه به تفکیک سن.. 85

نمودار4-2: توزیع فراوانی و درصد افراد مورد مطالعه به تفکیک جنسیت... 86

نمودار 4-3: توزیع فراوانی و درصد افراد مورد مطالعه به تفکیک میزان تحصیلات... 87

نمودار 4-4: توزیع فراوانی و درصد افراد مورد مطالعه به تفکیک چندمین فرزند. 88

نمودار 4-5: توزیع فراوانی و درصد افراد مورد مطالعه به تفکیک نسبت فامیلی والدین.89