بررسی رابطه بین مولفه های محیط خانواده و سلامت عمومی زنان باردار منطقه 4 تهران

 چکیده

تحقیق حاضر تحت عنوان «بررسی رابطه بین مولفه‌های محیط خانواده با سلامت عمومی زنان باردار» صورت گرفته است، لذا هدف اصلی تحقیق بررسی رابطه مذکور بوده است. همچنین از جمله اهداف فرعی تحقیق نیز می توان به بررسی رابطه بین مؤلفه­های محیط خانواده با سلامت عمومی، و همچنین بررسی رابطه مؤلفه­های محیط خانواده با مؤلفه های سلامت عمومی اشاره کرد.

در این پژوهش محقق درصدد آزمون این فرضیه اصلی بود که بین محیط خانواده و سلامت عمومی زنان باردار رابطه وجود دارد. با توجه به اینکه محیط خانواده دارای 10 مؤلفه می باشد محقق به بررسی این رابطه به تفکیک هر مؤلفه پرداخته است. همچنین با توجه به اینکه پرسشنامه سلامت عمومی نیز دارای چهار مؤلفه می باشد محقق در نهایت به عنوان یافته های جنبی پژوهش به بررسی رابطه مؤلفه های محیط خانواده با هر یک از مؤلفه های سلامت عمومی پرداخته است.

این تحقیق از نظر موضوعی و مکانی پیرامون وضعیت سلامت عمومی زنان باردار متأثر از محیط خانواده در منطقه 4 شهر تهران انجام شد.

از نظر روش، نیز تحقیق از نوع تحقیق همبستگی- رگرسیونی بود، چرا که محقق اولاً در صدد یافتن روابط معنادار بین متغیرها و مؤلفه های درگیر در پژوهش بوده و ثانیاً در پی یافتن اینکه کدامیک از مؤلفه های محیط خانواده، سلامت عمومی زنان باردار را بیشتر تبیین می کنند.

جامعه تحقیق را تعدادی از زنان باردار منطقه 4تهران شکیل می دهد. با توجه به نوع طرح تحقیق مورد استفاده، محقق صرفاً 60 نفر را به طور تصادفی ساده انتخاب کرده و جزو نمونه تحقیق در نظر گرفته است.

به منظور جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از پرسشنامه محیط خانواده 60 سؤالی (موس و موس) و پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ و هیلر(فرم 28 سوالی) استفاده شد. گرچه ابزارهای مورد استفاده با توجه به شواهد موجود، از روایی و پایایی کافی برخوردار هستند ولی در عین حال محقق نسبت به بررسی ضریب پایایی پرسشنامه ها و مولفه های آنها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ اقدام نمود.

پس از جمع آوری پرسشنامه­ها، اطلاعات مورد نظر در جدول اطلاعات کلی ثبت و با استفاده از کامپیوتر و نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و نتایج آن در دو بخش روش های توصیفی و استنباطی گزارش شده است. به منظور آزمون فرضیه­های پژوهش و تعیین مؤلفه­های معنادار در سلامت عمومی زنان باردار از همبستگی پیرسون تک متغیری و آزمون معناداری مربوط به آن، تحلیل رگرسیون چندگانه به روشهایEnter   وStepwise Forward ، و آزمون معناداری ضرایب همبستگی چندگانه استفاده شده است.

فهرست مطالب:

چکیده

 فصل اول کلیات پژوهش... 1

بیان مسئله. 3

اهمیت و ضرورت پژوهش.... 6

اهداف پژوهش.... 7

اهداف اصلی.. 7

اهداف فرعی.. 7

فرضیه‌های تحقیق.. 8

فرضیه اصلی.. 8

فرضیه‌های فرعی.. 8

متغیرهای پژوهش.... 8

تعریف مفاهیم و اصطلاحات پژوهش (عملیاتی و مفهومی) 9

 فصل دوم پیشینه پژوهش... 11

مقدمه. 12

بخش اول: سلامت عمومی.. 12

سلامت عمومی و تعاریف آن.. 12

نشانه‌های سلامت عمومی.. 18

مدل بیماری روانی و سلامت عمومی.. 18

رویکردهای مختلف روانشناسی و سلامت عمومی.. 21

الف) رویکرد روان تحلیل‌گری.. 21

ب) رویکرد رفتارگرایی.. 22

ج) رویکرد انسان‌نگری.. 22

بخش دوم : خانواده و محیط خانواده 23

خانواده و اهمیت آن در نظریه های روان شناختی.. 23

تأثیر خانواده بر رشد شخصیت... 25

- نظریه اسناد. 29

تأثیر محیط‌های ارتباطی خانواده بر رفتار اعضای خانواده 32

سنجش محیط خانواده 37

مقیاس محیط خانواده 38

نقش سلامت عمومی در ثبات خانواده 39

عوامل خانوادگی موثر در سلامت عمومی.. 40

شیوه‌های ارتباطی موجود در خانواده 40

مهارتهای زندگی اعضای خانواده و نقش آن در سلامت عمومی خانواده 40

اقتصاد خانواده و نقش آن در سلامت عمومی خانواده 41

ازدواجهای مناسب در تامین سلامت عمومی خانواده 42

بخش سوم: مروری بر تحقیقات انجام شده 42

 فصل سوم روش اجرای پژوهش... 45

مقدمه. 46

روش اجرای پژوهش.... 46

جامعه پژوهش.... 46

نمونه و روش نمونه‌گیری.. 46

ابزار اندازه‌گیری و روش گردآوری دادهها 47

الف) پرسشنامه سلامت عمومی گلد برگ... 47

شیوه نمره‌گذاری پرسشنامه گلدبرگ... 47

روایی و پایایی پرسشنامه سلامت عمومی.. 48

ب) مقیاس محیط خانواده 51

روایی و پایایی مقیاس محیط خانواده 52

روایی.. 52

روش های آماری تجزیه و تحلیل داده ها 54

 فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده ها 55

مقدمه. 56

روشهای آماری توصیفی.. 56

روشهای آماری استنباطی.. 61

فرضیه اصلی.. 61

فرضیه‌های فرعی.. 61

 فصل پنجم نتیجه گیری و پیشنهادها 77

مقدمه. 78

بحث و نتیجه گیری.. 78

فرضیه اول.. 78

فرضیه  دوم. 78

فرضیه سوم . 79

فرضیه چهارم . 79

فرضیه پنجم.. 79

فرضیه ششم.. 80

فرضیه هفتم.. 80

فرضیه هشتم.. 80

فرضیه نهم.. 81

فرضیه دهم.. 81

نتایج فرضیات... 81

محدودیت های تحقیق.. 84

پیشنهادات تحقیق.. 85

منابع فارسی.. 87

منابع لاتین.. 91

 ضمائم پرسشنامه. 93

 فهرست جداول

جدول 1-2: ابعاد سلامت روان شناختی و اجتماعی.. 16

جدول 1-3: ضریب پایایی پرسشنامه سلامت عمومی و مولفه های آن.. 50

جدول 2-3: ضریب پایایی مقیاس محیط خانواده و مؤلفههای آن.. 53

جدول 1-4: شاخصهای آمار توصیفی پرسشنامه محیط خانواده 57

جدول 2-4: شاخصهای آمار توصیفی خرده مقیاسها و نمره کل پرسشنامه سلامت عمومی(GHQ) 59

جدول 3-4: همبستگی بین نمره کل سلامت عمومی با خرده مقیاسهای محیط خانواده 63

جدول 4-4: رگرسیون چندگانه بین متغیرهای کلیه پیش بین با سلامت عمومی.. 67

جدول 5-4: رگرسیون چندگانه بین متغیرهای پیش بین معنادار با سلامت عمومی.. 69

یافته های جنبی پژوهش.... 70

جدول 4-6: همبستگی بین خرده مقیاسهای سلامت عمومی با خرده مقیاسهای محیط خانواده 71

جدول 7-4: نتایج تحلیل رگرسیون با روش Enter به تفکیک هر کدام از خرده مقیاسهای سلامت عمومی  73

جدول 8-4: نتایج تحلیل رگرسیون با روش Forward stepwise  به تفکیک هر کدام از خرده مقیاسهای سلامت عمومی  75

 فهرست نمودارها

نمودار 1-4: مقایسه میانگین های خرده مقیاس های محیط خانواده 58

نمودار 2-4: مقایسه میانگین های خرده مقیاس های سلامت عمومی.. 60