شش سال اولیه زندگی کودک سالهای «حساس» هستند زیرا میزان رشد در این سالها نسبت به مراحل دیگر رشد، سرعت بسیار بیشتری دارد. پرورش کامل استعدادهای کودک، بویژه در این سالها نیاز به محیطی محرک و برانگیزنده دارد. منظور از «محیطی محرک را برانگیزنده» محیطی است که برای کودک فرصتهای فراهم می آورد تا کودک با آزمایشها، اشیاء و مکانهای متنوع روبرو شدن، کسب تجربه نماید. برای کودک فرصتهایی ایجاد می کند تا کودک با بزرگترها، گروههای دیگر و همردیفان خود مواجه شود و به تعامل معنی دار و غنی با آنها بپردازد و محیطی است عاطفی و حمایتی کودک را تأمین نماید (کول، 1991، ترجمه مفیدی ،1380)
«انسان در تمام مراحل زندگی خود دارای نیازهائی است که بایستی حداقل به طور نسبی برآورده شوند، زیرا که ارضای باعث می گردد انسان روند تکاملی خود را به گونه طبیعی تر سپری کند. کودک در هر یک از مراحل مختلف زندگی خود تا بزرگسالی، نیاز به تحرک جسمی و فعالیت مغزی دارد، که تا حد زیادی می توان آن را بوسیله بازیهای دوران کودکی تأمین نمود». (کریمی، 1368).
گاه والدین دانسته یا ندانسته از بازی، تنها برای آرام کردن کودک خود استفاده می کنند، در صورتی که بازیهای دوران کودکی هم در تکوین شخصیت فردای فرزندشان موثر است، هم اینکه ذهن او را در مورد مسائلی که پیش خواهد آمد، باز می کند و باعث می شود کودک با درک بهتری به سوی زندگی حقیقی که فراتر از بازی ها و رویاهای اوست گام بردارد. کودک در بازیهایش به مسائلی دست پیدا می کند که شاید اگر بارها توسط والدین آنها تأکید شود، نمی تواند آن ها را هضم و درک کند. در صورتی که اجرای آن ها همراه با همسالانش اثر بیشتری بروی خواهد گذاشت. (منصور، 1377). کودک بخشی از اوقات خود را در شبانه روز صرف بازی می کند، بنابراین با تفریح و سرگرمی، در واقع آمادگی لازم را برای مواجه شدن با زندگی و ناسازگاریهای آن پیدا کرده و در جمیع ابعاد نیز تکامل می یابد.
بازی، فرصتهایی را برای کودک فراهم می کند تا او مهارتهای حرکتی درشت و ظریفش را رشد دهد و سلامت جسمی اش را تأمین کند. بازی به کودک کمک می کند تا قدرت تخیل و خلاقیت خود را رشد دهد، محیطی را برای کودک مهیا می کند تا به تمرین مهارتهای اجتماعی خود بپردازد. بازی همچون مفری است که کودک از طریق آن عواطف و هیجانهایش را ابراز می کند، بازی به کودک کمک می کند تا نظامهای ارزشی را درک کند. (شریدان، ترجمه توکلی، 1382)».
بازی فرصت بی همتایی برای بزرگسالان نیز فراهم می کند تا دنیا را از دیدگاه کودک درک کنند، و از آنجا که بازی برای کودکان مهالیتی بسیار لذت بخش است کودکان را ترغیب می کند تا آرام باشند، حالت دفاعی را که ممکن است داشته باشند کاهش دهند و احساسات خود را بی پرده بیان کنند. بازی همچنین به آنها کمک می کند تا مهارتهای اجتماعی مفیدی بدست آورند و رویکردهای جدید و کارآمد حل مسئله را آزمایش کنند. (هیوز، ترجمه گنجی، 1384).
بازی کودک آموزش و درس نیست، بلکه گونه ای آزمایش کردن فرهنگ است. به بیانی دیگر، کودک خود را از بازی به فرهنگ جامعه و قوم خود نزدیک می کند.
کودک شیرخوار از راه جنب و جوشهای «حسی حرکتی» خود را با محیط زیستی تازه، سازگار می سازد و سپس در خردسالی می کوشد با وسیلۀ بازی، رشد و تکامل جسمی و عقلی خود را تدمین سازد و در اجتماع بزرگسالان جایی برای خود باز کند. (انگجی، 1384).
از آن جایی که آینده هر کشور و اجتماعی به کودکان جامعه بستگی دارد، بنابراین توجه به کودکان و مسائل مربوط به آنان باید در اولویت قرار بگیرد. یکی از مسائلی که ممکن است کودک در دوران زندگیش با آن مواجه شود، بستری شدن[1] در بیمارستان است.
بستری شدن در بیمارستان بر کودکان یک بحران اجتماعی شدن و سازگاری با محیط جدید است، آن هم در شرایطی که نه تنها از سلامت جسمی برخوردار نیست بلکه در معرض برخورد با عواما ناشناخته و خطر آخرین قرار دارد. (سمی یانلو، 1379).
بستری شدن هرگز نمی تواند تأثیر در زندگی کودک باشد. کودکان وقتی به بیمارستان می آیند با صداها، بوها، نورها، و شرایط مختلف روبرو می شوند و تأثیرات منفی در بیمارستان بر روی کودک باعث میشود که او از پذیرش اقدامات درمانی اجتناب ورزد.
اگر فقط به معالجه کودکان که دارای بیماری فرمن هستند و یا به دفعات مکرر و طولانی در بیمارستان بستری می باشند اقدام گردد ولی احتیاجات فیزیکی، عاطفی و ذهنی آنان تحریک نشود، ممکن است در روند تکامل کودک خللی وارد شود.
بنابراین در پذیرش کودک در بیمارستان علاوه بر مراقبتهای جسمی باید حمایت روانی و عاطفی نیز مورد توجه باشد.
فهرست مطالب:
فصل اول : کلیات و طرح تحقیق
مقدمه
بیان مسأله
اهمیت و ضرورت تحقیق
سوالات و فرضیات تحقیق
اهداف تحقیق
تعریف نظری عملیاتی اصطلاحات
فصل دوم : ادبیات و پیشینه تحقیق
بازی
تعریف بازی
اهداف بازی
طبقه بندی بازی
طبقه بندی پیاژه
بازیهای حسی – حرکتی
بازیهای نمادین
بازیهای با قاعده
بازی ازنظر چگونگی اجرا
انواع بازی
عوامل موثر در بازی
رابطه جنسیت و بازیهای کودکان
رابطه سن و بازیهایکودکان
رابطه هوش و بازیهای کودکان
تأثیر همبازیها بر بازیها
نقش اطرافیان در بازیهای کودکان
تأثیر موقعیت اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی خانواده بر بازیهای کودکان
تأثیر محیط زندگی بر بازیهای کودکان
نقش فضای بازی در بازیهای کودکان
تاثیر تلویزیون بر بازیهای کودکان
اسباب بازی
اسباب بازی چیست؟
تاثیر نوع اسباب بازی در بازیهای کودکان
انواع اسباب بازی
ویژگیهای اصولی و کلی یک اسباب بازی مطلوب
نمونه هایی از اسبا بازیها
عروسکها
قطعه های خانه سازی
نقاشی
کتاب
تعریف اضطراب
علائم اضطراب
ترس
راههای مبارزه با ترس در کودکان
نگرانی
چگونگی ادراک درد در کودکان
معیارهای سنجش درد
بستری شدن
آمادگی برای بستری شدن
عکس العمل کودکان به بیماری و بستری شدن
عکس العمل و نقش والدین به بیماری و بستری شدن
عوارض بستری شدن
نکات مثبت بستری شدن
محیط بیمارستان
نقش پرستاران در کاهش اضطراب کودکان بیمار و والدینشان
کودک بستری و بازی
بازی درمانی
وسائل بازی مناسب
مروری بر مطالعات انجام شده
فصل سوم : روش تحقیق
روش تحقیق
روش اجرا
جامعه آماری
نمونه تحقیق و روش نمونه گیری
روش جمع آوری اطلاعات
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها
آمار توصیفی
آمار استنباطی
فرضیه اول پژوهش
فرضیه دوم پژوهش
فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری
نتیجه گیری
محدودیتهای تحقیق
پیشنهادی برای به کارگیری یافته ها
پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی
منابع
منابع فارسی
منابع لایتن
ضمایم
ضمایم شماره 1 ، ابزار خودسنجی ترس های بالینی کودک
ضمیمه شماره 2 ، اضطراب تصویری
ضمیمه شماره 3 ، مقیاس سنجش درد در کودکان
فهرست نمودارها:
نمودار 1 . 4 ) توزیع درصد سن کودکان
نمودار 2 . 4 ) توزیع درصد نوع جنسیت نمونه آماری
نمودار 3 . 4 ) درصد سطح تحصیلات پدران کودکان نمونه آماری
نمودار 4 . 4 ) درصد سطح تحصیلات مادران کودکان نمونه آماری
فهرست جداول:
جدول 1 . 4 ) فراوانی، درصد و درصد تراکمی سن کودکان
جدول 2 . 4 ) فراوانی و درصد نوع جنسیت کودکان
جدول 3 . 4 ) فراوانی، درصد و درصد تراکمی سطح تحصیلات پدران
جدول 4 . 4 ) فراوانی، درصد و درصد تراکمی سطح تحصیلات مادران
جدول 5 . 4 ) آمار توصیفی میزان اضطراب کودکان به تفکیک پیش آزمون و پس آزمون
جدول 6 . 4 ) نتایج آزمون آماری t – test
جدول 7 . 4 ) نتایج آزمون آماری ضریب همبستگی پیرسون
دول 8 . 4 ) آمار توصیفی میزان درد کودکان به تفکیک پیش آزمون و پس آزمون
جدول 9 . 4 ) نتایج آماری t – test
جدول 10 . 4 ) نتایج آزمون آماری ضریب همبستگی پیرسون
روان شناسی