مرور زمان دادرسی

قانون آئین دادرسی كیفری مصوب سال 1378 هر چند از مضامین و پیامهای سلف خود – كه چندین دهه بر نظام دادرسی كشور حاكم بود و تجارب تلخ و شیرین فراوانی به همراه داشت و در عین حال از پشتوانه عظیم رویه قضائی تفاسیر قانونی و قضائی برخوردار بود – استفاده وافر و وافی برده است ، با وجود این به دلیل طرز فكر تدوین كنندگان و ضرورت انطباق با تشكیلات قضائی موجود حائز چنان خصائص ماهوی و شكلی است كه از نگاه علمی و عملی به علت وجود ابهامات ، تعارضات ، تناقضات ؛ حملات و انتقادات فراوانی را از طرف حقوقدانان  برانگیخته است .

جالب آنكه هجمه قلمی و زبانی تا بدانجا رسید كه قانون ، مذكور از گزند نقادی مدافعان سابق خود نیز در امان نماند و نهایت آنكه مخالفان و مدافعان به طور متحد در تغییر آن كمر همت بسته و در نهایت نیز بخشی از آن در قانون اصلاح قانون تشكیل دادگاههای عمومی و انقلاب مورد حذف ، تبدیل و تغییر قرار گرفت .

با توجه به چنین سرنوشتی محتومی بود كه نگارنده در ارائه تحلیل درباره برخی از مواد قانون مذكور از جمله ماده 173 دچار تردید و دو دلی شد . اما بروز مشكلات فراوان برای ارباب رجوع و تضییع حقوق آنها ، به دلیل اصرار قرار موقوفی تعقیب از ناحیه مراجع رسیدگی به استناد ، این جانب را بر آن داشت كه در این نوشتار نكاتی را در خصوص  آن بخش از ماده 173 مطرح كنم .

نگارنده در این فرصت ضمن اشاره به دلایل وجودی مرور زمان تعقیب و مجازات درصدد بیان توجیهاتی است كه ثابت كند پیش بینی نه تنها مورد نیاز و ضروری نبوده بلكه وجود و اجرای آن موجب پایمال شدن حقوق زیاندیدگان و تنبلی نظام قضایی كشور خواهد شد . برای تبیین این امر در ابتدا لازم است به طور خلاصه دلیل مربوط به ضرورت وجودی مرور زمان تعقیب و مجازات را ارائه و علل عدم تجانس و بطلان قاعده جدید التأسیس و نا مناسب را بیان كنیم .

  منابع و مآخذ

1.      جزوه سیاست جنایی(کارشناسی ارشد) _ دکتر ابرند آبادی _ 1378-1377

2.      جزوه حقوق جزای عمومی 3 دکتر عبدالعلی توجهی_دانشگاه شاهد_1384

3.      کتاب حقوق جزای عمومی _ دکتر محمد علی اردبیلی _ نشر میزان _ 1382   

4.      کتاب حقوق جزای عمومی _ دکتر ایرج گلدوزیان _ نشر میزان_ 1383

5.      کتاب حقوق جزای عمومی _ دکتر باهری_نشر رهام اُفست_1383

6.      مقاله آثار اجرای تعلیق _ دکتر ضیاءالدین پیمانی

7.      آراء و نظریات از بانک قوانین کشور آقای مکّرم در سایت دادگستری تهران 

8.      آئین دادرسی كیفری، دكترمحمود آخوندی، چاپ هشتم 1376

9.      آئین دادرسی كیفری ، دكتر محمد آشوری ، سمت چاپ سوم 1376

10.    آئین دادرسی كیفری 1 و 2 دكتر سید جلال الدین مدنی ، انتشارات پایدار سال 1378

11.    حقوق جزای عمومی3، دكتر میرمحمد صادقی، دانشگاه امام صادق (ع) دانشكده حقوق

12.     اصل 34 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

13.    روزنامه ایران، شماره 2285

14.    کمانگر، احمد؛ مجموعه قوانین، تهران: چاپ جاویدان، ۱۳۵۴

15.    قانون آئین دادرسی دادگاه‌های عمومی وانقلاب (در امور کیفری)، تهران: انتشارات آگاه، ۱۳۷۹