بررسی امکانات و مشکلات تحصیلی دانش آموزان مقطع ابتدایی مناطق روستایی شهرستان فریدون شهر

هدف از این پژوهش بررسی امکانات و مشکلات تححصیلی دانش آموزان مقطع ابتدایی در مناطق روستایی شهرستان فریدون شهر می باشد.جامعه آماری این تحقیق كلیه مدارس واقع در مناطق روستایی شهرستان فریدون شهر می باشد و نمونه مورد بررسی20 مدرسه است كه  27 درصد از مدارس جامعه آماری را شامل می شود. برای جمع آوری داده ها از یک پرسش نامه 129 سوالی که قسمتی از آن توسط سابقی(1384) و قسمت دیگر آن توسط خود محقق تهیه شده است استفاده گردیده. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آمار توصیفی (فراوانی،درصد، میانگین) و آمار استنباطی(آزمون T) استفاده شده است و یافته های این تحقیق نشان می دهد كه 69 درصد معلمان كمتر از 12 سال سابقه كاری دارند، این مدارس از نظر فضاهای آموزشی، اداری، پشتیبانی، گردش، زیربنای ساخت و فضای باز محوطه مطابق و حتی بالاتر از استانداردهای سازمان نوسازی و تجهیز مدارس كشور می باشد. از نظر همجواری مدارس با كاربری های سازگار وضعیت نسبتاً مطلوب می باشد. فضای پرورشی این مدارس پایین تر از استانداردهای لازم می باشد. و 95 درصد مدارس فاقد آزمایشگاه و وسایل كمك آموزشی بوده، در هیچكدام از مدارس كلاس تجربی، اتاق سمعی وبصری، اتاق كامپیوتر، سالن غذاخوری، سالن چند منظوره، بوفه وجود ندارد و70 درصد مدارس نیز فاقد كتابخانه می باشند. در هیچكدام از مدارس مربی بهداشت، مربی پرورشی و مربی ورزش وجود ندارد. اما با توجه به مشكلات یاد شده 96 درصد مدارس از كارآیی داخلی و برون داد مناسبی برخوردار بوده اند.

فهرست مطالب

فصل اول : كلیات تحقیق

1-1 مقدمه ............................................................................................................................ 1

2-1 بیان مسأله ................................................................................................................... 2

3-1 ضرورت و اهمیت تحقیق.......................................................................................... 4

4-1 سوال‌های تحقیق ....................................................................................................... 7

5-1 هدف تحقیق ............................................................................................................ 10

6-1 تعریف مفاهیم و واژگان اختصاصی طرح .......................................................... 11

فصل دوم : مبانی نظری و پیشینه تحقیق ........................................... 13

مقدمه................................................................................................................................ 14

1-2 اهداف آموزش و پرورش دوره ابتدایی .............................................................. 15

1-1-2 اهداف اعتقادی............................................................................................ 15

2-1-2 اهداف اخلاقی ............................................................................................ 16

3-1-2 اهداف علمی و آموزشی ........................................................................... 16

4-1-2 اهداف فرهنگی، هنری ............................................................................. 16

5-1-2 اهداف اجتماعی ......................................................................................... 16

6-1-2 اهداف زیستی ............................................................................................. 17

7-1-2 اهداف سیاسی ............................................................................................ 17

8-1-2 اهداف اقتصادی .......................................................................................... 17

2-2 ویژگی‌های كودكان در دوره ابتدایی .................................................................. 17

3-2 مواد و برنامه‌های درسی دوره ابتدایی ............................................................... 20

4-2 درون داده‌های نظام آموزش ابتدایی ................................................................. 22

1-4-2 منابع انسانی ................................................................................................ 22

2-4-2 منابع مادی نظام آموزش ابتدایی .......................................................... 23

1-2-4-2 منابع كالبدی ..................................................................................... 23

2-2-4-2 منابع تجهیزاتی ................................................................................. 25

3-4-2 منابع مالی .................................................................................................... 25

5-2 تاثیر امكانات و تجهیزات مدرسه بر دانش آموزان .......................................... 26

6-2 تاثیر امكانات و تجهیزات مدرسه بر معلم ......................................................... 28

7-2 تاثیر محیط بر فعالیت‌های نظام آموزشی.......................................................... 29

8-2 كلاس‌های درس چند پایه..................................................................................... 30

9-2 مشكلات تحصیلی دانش آموزان در مدارس..................................................... 32

1-9-2 افت تحصیلی و عوامل موثر بر آن ..................................................... 32

2-9-2 ترك تحصیل ........................................................................................... 34

3-9-2 نارسایی‌های یادگیری ویژه.................................................................... 35

10-2 مشكلات رفتاری دانش آموزان در مدارس..................................................... 37

1-10-2 ترس از مدرسه .................................................................................... 37

2-10-2 فرار از مدرسه ...................................................................................... 37

3-10-2 اختلال لجبازی و نافرمانی ................................................................ 38

4-10-2 رفتارهای نامناسب یا ناپخته ............................................................ 39

5-10-2 بیش فعلی همراه با كمبود توجه ................................................... 39

6-10-2 اضطراب ................................................................................................. 40

7-10-2 بی نظمی در سلوك ........................................................................... 41

11-2 مدارس و دانش آموزان موفق ........................................................................... 41

12-2 فضاهای آموزشی مدارس ................................................................................... 42

1-12-2 كلاس درس نظری ............................................................................. 42

2-12-2 كلاس درس تجربی............................................................................. 43

13-2 فضاهای پرورشی .................................................................................................. 45

1-13-2 كتابخانه .................................................................................................. 46

2-13-2سالن چند منظوره ............................................................................... 46

3-13-2 نمازخانه ................................................................................................. 47

4-13-2 اتاق فعالیت‌های پرورشی .................................................................. 47

5-13-2 اتاق بهداشت ركت‌های اولیه............................................................. 47

14-2 فضای اداری ........................................................................................................... 47

15-2 فضاهای پشتیبانی یا خدماتی ........................................................................... 49

1-15-2 سرویس‌های بهداشتی ....................................................................... 49

2-15-2 آبخوری دانش آموزان ........................................................................ 49

3-15-2 انبار نظافت و شستشو......................................................................... 49

4-15-2 انبار تجهیزات و وسایل....................................................................... 49

16-2 فضاهای گردش ..................................................................................................... 52

1-16-2 راهروها................................................................................................................ 52

2-16-2 پله‌ها..................................................................................................................... 52

17-2 فضاهای باز یا محوطه .......................................................................................... 53

1-17-2 فضای صف جمع و تفریح.................................................................. 53

2-17-2 فضای سبز، باغچه و درختكاری....................................................... 53

 3-17-2 پاركینگ وسایل نقلیه........................................................................ 54

18-2 مكان یابی واحدهای آموزش.............................................................................. 57

1-18-2 كاربری‌های سازگار............................................................................... 57

2-18-2 كاربری‌‌های ناسازگار ........................................................................... 57

3-18-2 جهت یابی ............................................................................................. 57

4-18-2 شعاع دسترسی ................................................................................... 58

19-2 انجمن اولیا و مربیان ........................................................................................... 58

20-2 پیشینه تحقیق........................................................................................................ 61

فصل سوم : روش تحقیق....................................................................... 66

مقدمه ................................................................................................................................... 67

1-3 روش تحقیق............................................................................................................... 67

2-3 جامعه آماری.............................................................................................................. 67

3-3 نمونه و روش نمونه گیری...................................................................................... 67

4-3 روش و ابزار جمع آوری اطلاعات ....................................................................... 68

5-3 روش تجزیه و تحلیل داده‌ها.................................................................................. 69

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل اطلاعات................................................. 70

تجزیه و تحلیل سوال 1.................................................................................................... 71

تجزیه و تحلیل سوال2...................................................................................................... 75

تجزیه و تحلیل سوال3...................................................................................................... 76

تجزیه و تحلیل سوال 4.................................................................................................... 77

تجزیه و تحلیل سوال 5.................................................................................................... 82

تجزیه و تحلیل سوال 6.................................................................................................... 85

بررسی و مقایسه كل سرانه‌ها و مقایسه با استانداردها................................................. 88

تجزیه و تحلیل سوال 7.................................................................................................... 89

تجزیه و تحلیل سوال8...................................................................................................... 91

تجزیه و تحلیل سوال9...................................................................................................... 91

تجزیه و تحلیل سوال10................................................................................................... 92

تجزیه و تحلیل سوال11................................................................................................... 93

تجزیه و تحلیل سوال 12................................................................................................. 95

تجزیه و تحلیل سوال 13................................................................................................. 96

تجزیه و تحلیل سوال 14................................................................................................. 96

فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری ....................................................... 98

1-5 مقدمه ......................................................................................................................... 99

2-5 بحث و نتیجه گیری ............................................................................................ 100

3-5 یافته‌های جانبی تحقیق....................................................................................... 100

4-5 محدودیت‌های پژوهش......................................................................................... 108

5-5 پیشنهادها................................................................................................................ 109

الف. پیشنهاد كاربردی.................................................................................................... 109

ب. پیشنهاد پژوهش....................................................................................................... 111

         فهرست جداول                                                                                                       صفحه

 جدول (1-2) مواد درسی وساعات تدریس هفتگی در مدارس دوره دبستان ........................... 21

 جدول (2-2) حداقل ، حداكثر میانگین تراكم دانش آموزان در كلاس........................................    44

 جدول (3-2) استاندارد های فضاهای آموزشی مدارس ابتدایی روستایی.........................................    45

جدول (4-2) استانداردهای فضاهای پرورشی مدارس ابتدایی روستایی ..........................................    48

 جدول (5-2) استانداردهای فضاهای اداری مدارس ابتدایی روستایی ................................        50

 جدول (6-2) استانداردهای فضاهای پشتیبانی یا خدماتی مدارس ابتدایی روستایی .................       51

 جدول (7-2) استانداردهای فضاهای گردش مدارس ابتدایی روستایی ..............................     54

جدول (8-2) تلخیص اطلاعات فضاهای بسته مدارس روستایی ...........................................         55

 جدول (9-2) استانداردهای سطوح خارجی مورد نیاز به متر مربع در مدارس روستایی ............................        56

 جدول (10-2) شعاع دسترسی.....................................................               58           

جدول (1-3) توزیع مدارس ابتدایی روستاهای فریدون شهر بر حسب منطقه وجنسیت در سال تحصیلی87-1386..................... 68

 جدول (1-4) تعداد معلمان ونوع مدرك آن ها......................................................................................... 71

 جدول (2-4) تعداد معلمان وسابقه آن ها..................................................................................................... 72

 جدول (3-4) سرانه آموزشی برای هر دانش آموز در مدرسه ودر كل......................................................... 75

 جدول (4-4) سرانه فضای پرورشی برای هر دانش آموز در مدرسه ودر كل...............................................................   76

 جدول (5-4) سرانه فضای اداری اتاق استراحت معلمان برای هر دانش آموز در مدرسه ودر كل........................... 77

جدول (6-4) سرانه فضای اداری (انبار داری) برای هر دانش آموز در مدرسه ودر كل.............................................. 79

 جدول (7-4) سرانه فضای اداری برای هر دانش آموز در كل............................................................................................ 80

 جدول (8-4) سرانه فضای پشتیبانی وخدماتی برای هردانش آموز در عامل انبار وسایل نظافت وشستشو.......... 82

 جدول (9-4) سرانه فضای پشتیبانی وخدماتی برای هر دانش آموز در عامل سرویس های بهداشتی.................... 82

 جدول (10-4) سرانه فضای پشتیبانی وخدماتی برای هر دانش آموز در عامل آبخوری............................................. 83

 جدول (11-4) سرانه فضای پشتیبانی وخدماتی برای هر دانش آموز در عامل آبدارخانه......................................... 83

 جدول (12-4) سرانه فضای پشتیبانی وخدماتی برای هر دانش آموز در كل............................................................... 84

جدول (13-4) سرانه فضای گردش برای هر دانش در كل................................................................................................ 86

 جدول (14-4) مقایسه میانگین سرانه های موجود در استانداردهای مطلوب................................................................ 88

 جدول (15-4) سرانه فضای زیر بنای ساخت برای هر دانش آموز در كل..................................................................... 89

 جدول (16-4) سرانه فضای باز محوطه برای هر دانش آموز دركل................................................................ 91

 جدول (17-4) نور كلاس......................................................................................................92

 جدول (18-4) رنگ كلاس ......................................................................................................92

 جدول (19-4) رنگ اداری ..............................................................................................................92

 جدول (20-4) رنگ راهرو ها............................................................................................................93

جدول (21-4) مربوط به جهت مدارس..................................................................................................................................... 94

 جدول (22-4) مربوط به كاربری های سازگار........................................................................................................................ 94

 جدول ( 23-4) مربوط به كاربری های ناسازگار...................................................................................................................... 94

 جدول (24-4) مربوط به فراوانی پاسخ های افراد در مورد قابلیت گسترده شدن.....................................................   95

 جدول (25-4) مربوط به وضعیت آزمایشگاه و وسایل كمك آموزشی مدارس............................................................. 96

 جدول ( 26-4) وضعیت انجمن اولیاء و مربیان در مدارس مناطق روستایی شهر ستان فریدون شهر................   97

 جدول (27-4) كارائی داخلی مدارس ابتدایی روستایی شهر ستان فریدون شهر........................................................ 98 

  فهرست نمودارها                                                                                                                         صفحه

 نمودار(1-4) مربوط به تعداد معلمان ونوع مدرك آن............................................................................72                                                                                                                  

نمودار(2-4) مربوط به تعداد معلمان وسابقه آن ها ...............................................................................73

 نمودار (3-4) مربوط به سرانه فضای آموزشی در هر مدرسه ..................................................................74

 نمودار (4-4) مربوط به سرانه فضای پرورشی در هر مدرسه ...............................................................75  

 نمودار (5-4) مربوط به سرانه اداری (اتاق استراحت معلمان) ...............................................................77

 نمودار (6-4) مربوط به سرانه فضای اداری (دفتر ) درهر مدرسه ........................................................78

 نمودار (7-4) مربوط به سرانه فضای اداری در هر مدرسه ...................................................................79

نمودار (8-4) مربوط به سرانه فضای پشتیبانی وخدماتی در هر مدرسه .............................................84

نمودار (9-4) مربوط به سرانه فضای گردش در هر مدرسه................................................................86

 نمودار (10-4) سرانه فضای زیر بنای ساخت برای هر دانش آموز در كل ...........................................89

 نمودار (11-4) سرانه فضای باز محوطه برای هر دانش آ......................................................................90

 نمودار (12-4) مربوط به فراوانی پاسخهای افراد در مورد قابلیت گسترده شدن...............................94