بهبود چیدمان خط تولید کارخانه شرق جامه با استفاده از شبیه سازی سیستمهای صف
این تحقیق در یك كارخانه نساجی واقع در شهرك صنعتی یزد صورت پذیرفت . هدف از انجام این تحقیق كاهش هزینهها ، افزایش میزان تولید ،كاهش زمان بیكاری اپراتورها و ماشینها و همچنین كم كردن موجودیهای میان فرآیند تولید بود . برای رسیدن به این اهداف از شبیه سازی استفاده گردید . مراحل انجام تحقیق به صورت خلاصه به این صورت میباشد . ابتدا چیدمان موجود در كارخانه شناسایی شد ، درمرحله بعد زمانسجی برای دستگاهها و اپراتورها صورت گرفت . با نرم افزار ، شبیه سازی مربوط به خط تولید انجام پذیرفت . با استفاده از آزمون مقایسه میانگینها اعتبار مدل تایید گردید و سپس مدل اجراء و نتایج شبیه سازی ثبت گردید . چهار شاخص برای مدل تعیین گردید . 1- هزینه 2- تعداد تولید 3- ضریب بهرهوری 4- متوسط زمان انتظار . برای مدل ابتدایی این 4 شاخص معین شدند . سپس اصلاحات لازم بر روی مدل انجام گرفت و نتایج ثبت گردید . 9 بار این عمل تكرار شد . سپس این 9 مدل با استفاده از روش تاپسیس و با اوزانی كه خبرگان به هر شاخص داده بودند ردهبندی شدند .
فهرست مطالب:
فصل اول : كلیات طرح ............................................................................................ 1
مقدمه ....................................................................................................................... 2
1-1 بیان مسئله تحقیق ............................................................................................. 4
1-2 اهداف تحقیق .................................................................................................... 5
1-3 اهمیت موضوع تحقیق و انگیزش انتخاب آن .................................................... 5
1-4 فرضیه تحقیق ................................................................................................... 6
1-5 مدل تحقیق ........................................................................................................ 7
1-6 واژههای كلیدی و تعاریف عملیاتی متغیرها ..................................................... 8
1-7 روش تحقیق ..................................................................................................... 9
1-8 قلمرو تحقیق .................................................................................................. 10
1-9 جمع آوری اطلاعات ....................................................................................... 10
1-10 محدودیتها و مشكلات تحقیق ....................................................................... 11
1-11 مراحل انجام تحقیق ...................................................................................... 12
فصل دوم : مطالعات نظری .................................................................................. 14
2-1-1 برنامه ریزی تولید .................................................................................... 15
2-1-2 تعادل خط تولید ........................................................................................ 15
2-1-3 اطلاعاتی كه برای تعادل خط تولید نیاز است .......................................... 17
2-1-4 ذخیره موجودیهای میان فرآیند ............................................................... 18
2-1-5 تعادل خط تولید (مونتاژ) .......................................................................... 19
2-1-6 تعیین تعداد بهینه ایستگاههای كاری ........................................................ 20
2-1-7 تقدم و تأخر عملیات ................................................................................. 21
2-2-1 تئوری صف ............................................................................................. 22
2-2- 2 تاریخچه .................................................................................................. 23
2-2-3 برخی از كابردهای گوناگون تئوری صف ............................................... 24
2-2-4 مشخصههای فرآیند صف بندی................................................................ 25
2-2-4- 1 الگوی ورود متقاضیان ....................................................................... 26
2-2-4-2 الگوی خدمت دهی ............................................................................... 27
2-2-4-3 تعداد خدمت دهندگان (كانالهای خدمت ) ............................................. 27
2-2-4-4 ظرفیت صف ( گنجایش سیستم ) ......................................................... 28
2-2-4-5 جمعیت مشتریان بالقوه ........................................................................ 28
2-2-4-6 نظم سیستم .......................................................................................... 28
2-2-4-7 مراحل خدمت ....................................................................................... 29
2-2-5 نحوه نمایش یك سیستم صف .................................................................. 29
2-2-6 معیارهای ارزیابی یك سیستم صف ........................................................ 30
2-2-7 فرایند تولد و مرگ..................................................................................... 32
2-2-7-1 مدل M/M/1........................................................................................ 34
2-2-7-2 مدل M/M/C........................................................................................ 34
2-2-7-3 مدل M/M/C/K................................................................................... 35
2-2-7-4 مدل M/M/C/C................................................................................... 36
2-2-7-5 مدل ..................................................................................... 36
2-2-7-6 مدل M/M/C/K/M............................................................................. 36
2-2-8 مدلهای ماركوفی صف ............................................................................. 36
2-2-8-1 مدل باورود گروهی M(x)/M/1............................................................ 38
2-2-8-2 مدل با خدمت دهی گروهی .................................................................. 38
2-2-8-3 مدلهای ارلنگ ....................................................................................... 39
2-2-8-3-1 مدلهای M/EK/1.............................................................................. 40
2-2-8-3-2 مدل EK/M1.................................................................................... 40
2-2-8-4 مدل M/HE2/1..................................................................................... 41
2-2-8-5 نظام اولویت ......................................................................................... 41
2-2-9-1 شبكههای صف .................................................................................... 42
2-2-9-2 شبكههای جكسون ............................................................................... 43
2-2-9-2-1 شبكه صفهای سیكلی ...................................................................... 43
2-2-9-2-2 سیستمهای سری صف ................................................................... 44
2-2-9-2-3 شبكههای باز جكسون .................................................................... 45
2-3 مدلهای آماری سودمند ................................................................................ 46
2-3-1 توزیع برنولی ............................................................................................ 47
2-3-2 توزیع دو جملهای ..................................................................................... 47
2-3-3 توزیع دو جملهای منفی ............................................................................ 47
2-3-4 توزیع هندسی ........................................................................................... 48
2-3-5 توزیع چند جملهای ................................................................................... 48
2-3-6 توزیع پواسون .......................................................................................... 49
2-3-7 توزیع یكنواخت ......................................................................................... 49
2-3-8 توزیع نمایی .............................................................................................. 50
2-3-9 توزیع نرمال ............................................................................................. 50
2-3-10 توزیع گاما .............................................................................................. 51
2-3-11 توزیع بتا ................................................................................................ 52
2-3-12 توزیع لاجستیك ...................................................................................... 53
2-3-13 توزیع مثلثی ............................................................................................ 53
2-3-14 توزیع ارلنگ ........................................................................................... 54
2-3-15 توزیع ویبل ......................................... .........................................................54
2-4 آزمونهای برازندگی ...................................................................................... 55
2-4-1 آزمون مربع كای ..................................................................................... 55
2-4-2 آزمون برازندگی كولموگروف – اسمیرنف ............................................. 57
2-5 تصمیم گیریهای چند معیاره ......................................................................... 58
2-5-1 روش تاپسیس .......................................................................................... 59
2-6-1 تاریخچه شبیه سازی ............................................................................... 61
2-6-2 مقدمهای بر شبیه سازی .......................................................................... 61
2-6-3 مزایا و معایب شبیه سازی ...................................................................... 63
2-6-4 زمینه كاربرد ............................................................................................ 64
2-6-5 سیستمها و پیرامون سیستم ..................................................................... 66
2-6-6 اجزای سیستم .......................................................................................... 66
2-6-7 سیستمهای گسسته و پیوسته .................................................................. 67
2-6-8 مدل سیستم .............................................................................................. 68
2-6-9 هنر مدلسازی ........................................................................................... 68
2-6-10 انواع مدلها .............................................................................................. 70
2-6-11 شبیه سازی سیستمهای گسسته – پیشامد............................................. 71
2-6-12 جاذبههای شبیه سازی به عنوان ابزار تجزیه و تحلیل مسئله ............... 71
2-6-13 گامهای اساسی در بررسی مبتنی بر شبیه سازی ................................. 74
2-6-14 نقل قولهای مشهور شبیه سازی ............................................................ 79
2-7 تاریخچه شركت شرق جامه.......................................................................... 81
2-8 پیشینه تحقیق ................................................................................................ 84
2-8-1 تخمین ماكزیمم طول صف با استفاده از شبیه سازی ............................. 84
2-8-2 مدلسازی و شبیه سازی فرآیند تولید كارخانه روغن نبانی گلناز كرمان 84
2-8-3 مدیریت صف در درمانگاه با استفاده از شبیه سازی ............................. 85
2-8-4 استفاده از شبیه سازی در رستوران ...................................................... 85
2-8-5 استفاده از الگوریتم ژنتیك برای حل مشكلات چیدمان تجهیزات ............. 85
فصل سوم : مدل سازی تحقیق ............................................................................ 86
3-1 معرفی كارخانه ............................................................................................. 87
3-1-1 واحد برش ................................................................................................ 87
3-1-2 واحد دوخت ............................................................................................. 88
3-1-3 واحد شست .............................................................................................. 89
3-2 نمونهگیری و توزیعهای نمونهگیری ............................................................. 89
3-2-1تعیین اندازه نمونه ..................................................................................... 91
3-2-2 تعیین توزیع حاكم بر هر یك از دستگاهها ............................................... 92
3-3 ایجاد ، آزمایش و تعیین اعتبار مدل ............................................................. 92
3-3-1 تعیین اعتبار مدل و تطبیق با سیستم واقعی ............................................. 95
3-3-2 تعیین اعتبار تبدیلهای ورودی به خروجی مدل ........................................ 95
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل یافتههای تحقیق ..................................................... 97
4-1 بررسی واحد برش ....................................................................................... 98
4-1-2-1 تعیین چیدمان موجود در واحد دوخت ................................................ 99
4-1-2-2 آشنایی مختصر با ماشین آلات واحد دوزندگی ................................ 102
4-1-3 بررسی فرآیند تولید در واحد شست ..................................................... 105
4-2-1 شبیه سازی خط تولید ........................................................................... 106
4-2-2 عناصرمورد استفاده در مدل ................................................................ 107
4-2-3 زمان سنجی ........................................................................................... 109
4-2-4واحد بازرسی .......................................................................................... 112
4-2-5 شرایط شروع شبیه سازی .................................................................... 112
4-2-6 تعیین اعتبار مدل .................................................................................... 112
فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات ............................................................... 116
5-1 انجام آزمایشها و ثبت نتایج ....................................................................... 117
5-2 انتخاب شاخصها ........................................................................................ 117
5-2-1 شاخص هزینه ........................................................................................ 118
5-2-2 شاخص تعداد تولید ................................................................................ 118
5-2-3 شاخص ضریب بهرهوری ...................................................................... 119
5-2-4 شاخص متوسط زمان انتظار ................................................................. 119
5-3 بررسی نتایج مدل واقعی و مدلهای اصلاحی بعدی ................................... 121
5-3-1 مدل شماره 1( مدل واقعی ) ................................................................... 121
5-3-2 مدل شماره 2.......................................................................................... 124
5-3-3 مدل شماره 3.......................................................................................... 125
5-3-4 مدل شماره 4.......................................................................................... 126
5-3-5 مدل شماره 5.......................................................................................... 127
5-3-6 مدل شماره 6 ......................................................................................... 128
5-3-7 مدل شماره 7.......................................................................................... 129
5-3-8 مدل شماره 8.......................................................................................... 130
5-3-9 مدل شماره 9 ......................................................................................... 131
5-4 تجزیه و تحلیل نتایج ................................................................................... 132
5-5 پیشنهادات ................................................................................................... 141
5-6 تحقیقات آتی ................................................................................................ 142
پیوست................................................................................................................. 143
منابع فارسی ....................................................................................................... 196
منابع لاتین........................................................................................................... 198
فهرست جداول
عنوان صفحه
2-1 جدول....................................................................................................... 30
4-1 جدول....................................................................................................... 99
4-2 جدول..................................................................................................... 103
4-3 جدول..................................................................................................... 111
5-1 جدول..................................................................................................... 122
5-2 جدول..................................................................................................... 123
5-3 جدول..................................................................................................... 123
5-4 جدول..................................................................................................... 124
5-5 جدول..................................................................................................... 125
5-6 جدول..................................................................................................... 126
5-7 جدول..................................................................................................... 127
5-8 جدول..................................................................................................... 128
5-9 جدول...............................................................................................................129
5-10 جدول................................................................................................... 130
5-11 جدول................................................................................................... 131
5-12 جدول................................................................................................... 133
5-13 جدول ................................................................................................. 134
5-14 جدول................................................................................................... 135
5-15 جدول................................................................................................... 135
5-16 جدول ................................................................................................. 135
5-17 جدول................................................................................................... 137
فهرست اشكال
عنوان صفحه
1-1 شکل........................................................................................................... 7
1-2 شکل......................................................................................................... 13
2-1 شکل......................................................................................................... 25
2-2 شکل......................................................................................................... 32
2-3 شکل......................................................................................................... 43
2-4 شکل......................................................................................................... 44
2-5 شکل......................................................................................................... 78
2-6 شکل......................................................................................................... 82
4-1 شکل....................................................................................................... 100
4-2 شکل....................................................................................................... 100
4-3 شکل....................................................................................................... 101
4-4 شکل....................................................................................................... 101
4-5 شکل................................................................................................ ...............102
4-6 شکل....................................................................................................... 104
4-7 شکل....................................................................................................... 106
4-8 شکل....................................................................................................... 107
مدیریت