مقدمه
امروزه می توان گفت كه تمام وسایل صنعتی و خانگی و تجاری بطور مستقیم یا غیر مستقیم با انرژی الكتریكی سروكار دارند كه نحوه تولید و توزیع این صنعت عظیم متضمن هزینه ها، نیروها و تخصص های مختلف است. یكی از مهمترین بخشهای صنعت برق همانا طراحی و احداث پست های فشار قوی می باشد كه به علل گوناگون ضروری می نماید كه از جملة این علتها :
1- مصارف صنعتی، خانگی و تجاری در تمام ساعات روز یكنواخت نمی باشند . بدین معنیكه مصارف خانگی بیشتر در شبها مورد استفاده قرار می گیرند و مصارف تجاری بیشتر در ساعت روز و مصارف صنعتی به نسبه مصارف یكنواختی در طول شبانه روز دارند. این ناهمگونی مصارف در طول ساعات شبانه روز سبب می گردد كه اگر بفرض شهری یا منطقه أی صنعتی باشد در تمام روز یكنواخت انرژی الكتریكی تولید می گردد. در حالیكه برای شهرها یا بخش هایی كه عمدتاً مصارف روشنائی و خانگی دارند در ساعات شب، پیك تولید داشته باشند و در ساعات روز كمتر انرژی تولید گردد .
2- مراكز تولید برق (نیروگاهها) متضمن هزینه های ثابت و مخارج جاری كه شامل هزینه های پرسنلی و استهلاك دستگاهها و سوخت مصرفی می باشد .
3- از آنجا كه تولید انرژی الكتریكی بعواملی چون انرژی اولیه یعنی نیروی ( آب، سوخت، زغال، گازوئیل و غیره ) نیاز دارد بنابراین نیروگاهها برحسب میزان دسترسی به سوخت و انرژی های مختلف احداث می گردند. برای مثال نیروگاه آبی در جائیكه امكان ایجاد سد وجود دارد و نیروگاه بخار در نقاطی كه نزدیك مراكز سوخت است ایجاد میگردد .
4- چون مراكز مصرف با توجه به آنچه كه در مورد بند 3 توضیح داده شده عموماً در جوار مراكز تولید نیستند لذا لازم است برق بواصل دور منتقل شود. ولتاژ انتقالی با فاصله و قدرت مصرفی بستگی دارد. بطور كلی هر چقدر طول مسیر یا قدرت انتقالی بیشتر باشد ولتاژ بیشتر مورد نیاز است .
5- برای اینكه بتوان از انرژی الكتریكی كه مورد نیاز مثلا"درنقطه A نمی باشد درمحل دیگری مانندB استفاده كرد لازم است كه شبكه ارتباط دهنده ما مركز تولید و مصرف مانند شبكه سراسری برق ایران وجود داشته باشد .
6- چون لازم است كه از یك طرف در نقاط مختلف ( تولید، انتقال و توزیع ) ولتاژهای متفاوت داشته باشیم و از طرف دیگر شبكه ارتباطی وجود داشته باشد بنابراین مراكزی كه این اعمال ( وصل كردن و تبدیل سطح ولتاژ هر نقطه با نقاط مختلف دیگر ) را بتوانند انجام دهند ضرورت پیدا میكند كه این مراكز به پست های فشار قوی موسوم است .
تاریخچه صنعت برق
تولید الکتریسیته ساکن و تحقیقات اولیه توسط فیزیکدانی بنام کولن و پس از آن در سال 1799 تولید الکتریسیته جاری توسط الکساندر ولتا با ساخت یک نوع باطری به مرحله اجرا درآمد که با پیشرفت علم در سال 1882 در اشتوتگارت آلمان برای اولین بار نیروگاهی ساخته شد که فقط قادر بود روشنایی چند خانه را تامین نماید.
در سال 1891 اولین خط سه فازه به طول 175 کیلومتر با ولتاژ 15 کیلوولت کشیده شد که پس از گذشت 20 سال این ولتاژ به 110 کیلوولت و پس از 50 سال خطوط 400 کیلوولت مورد بهره برداری قرار گرفت و در همان سال در شوروی سابق خطوط 500 کیلوولت و در سال 1965 خط 735 کیلوولت در کانادا مورد بهره برداری قرار گرفت که با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی ولتاژ انتقال پیوسته رو به فزونی بوده و در حال حاضر انتقال نیرو به وسیله سیستم سه فازه با امکانات موجود بیش از 1000 کیلوولت می باشد .
تولید برق در کشورمان در سال 1283 هجری – شمسی با بهره برداری از یک مولد 400 کیلوواتی که توسط یک تجار ایرانی بنام حاج امین تهیه و در خیابان چراغ برق تهران نصب گردید. و متعاقب آن در سال 1316 مدرسه برق تهران تحت نام دایره روشنایی تهران که زیر نظر بلدیه اداره می گردید به اداره برق تهران تغییر نام یافت و در همین سال مولد 6000 کیلوواتی زیر نظر شهرداری شروع بکار نمود و در سا 1332 این ارگان موفق به راه اندازی دو واحد دیزل 2 مگاواتی و در سال 1338 نیروگاه طرشت با 4 واحد توربین بخار بقدرت هر واحد 5/12 مگاوات مورد بهره برداری قرار گرفت و در سال 1343 بصورت معاونت برق در وزارت مذکور ادغام گردید و در سال 1345 وزارت آب و برق به وزارت نیرو تغییر نام یافت.
فهرست:
پیشگفتار
فصل اول شاخص های مهم در طراحی یک پست فشار قوی
فصل دوم پست و انواع آن
فصل سوم كدگذاری تجهیزات
فصل چهارم آرایش فیزیكی ودیاگرام تك خطی
فصل پنجم شینه بندی
فصل ششم ایزولاسیون ایستگاههای فشار قوی
فصل هفتم اجزاء تشكیل دهنده یك پست فشار قوی
فصل هشتم كلید قدرت
فصل نهم سكسیونر
فصل دهم ترانسفورماتور
فصل یازدهم ترانسفورماتور زمین
فصل دوازدهم ترانسفورماتور ولتاژ
فصل سیزدهم ترانسفورماتور جریان
فصل چهاردهم برقگیر
فصل پانزدهم طراحی سیستم زمین پستهای فشار قوی
فصل شانزدهم حفاظت
فصل هفدهم روشنایی
نقشه کشی