شش سیگما ، مهندسی ارزش و مهندسی مجدد

 

شركتها و سازمانهای تجاری برای بقا در عرصه تجارت باید سودآور باشند و با ارائه خدمات و محصولات پاسخگوی نیازهای مشتریان خود بوده ودر عین حال با گسترش تجاری و صنعتی، ایجاد فرصتهای شغلی و پرداخت مالیات به جامعه و كشور خود خدمت نمایند. شرط اول سودآوری برای یك سازمان اینست كه مشتریان به خرید و استفاده از محصول یا خدمت آن سازمان، علاقمند و مایل باشند. این علاقه و تمایل از تطابق نیازهای آنها با محصولات و خدمات ارائه شده سازمان نشأت می‌گیرد. هر مشتری دربارة محصول دریافتی، اعم از كالا یا خدمات، شرایط خاصی را در نظر دارد، در حقیقت می‌توان گفت مجموعه‌ای از شرایط هستند كه نیاز وانتظار مشتری را شكل می‌دهند. چنانچه سازمان یا شركتی بتواند پاسخگوی شرایط مورد نظر مشتری باشد، سازمانی موثر (effective) است كه مسلماً در آینده با اقبالی بیشتر مواجه می‌شود در غیراینصورت سازمانی غیرموثر (Ineffective) بوده و چشم‌اندازی خطرناك را پیش رو دارد. توقع مشتری بسیار فراتر از پرداخت وجه و دریافت كالا یا خدمات است. رضایتمندی وی زمانی حاصل می شود كه محصول یا خدمتی را كه در قبال پرداخت وجه دریافت می‌نماید با مجموعه شرایط وی سازگار باشد. در این صورت است كه مشتری ادعا می‌كند كالا یا خدمات دریافتی و از «كیفیت خوبی» برخوردار بوده است.

چنانچه سازمانی موفق به خلق چنین تصوری در مشتریان خود گردد مسلماً آینده‌ای روشن را پیش رو دارد و به همین منظور سازمانها و شركتهای تجاری در سراسر دنیا سالهاست می‌كوشند تا سطح كیفیت محصول یا خدمات خود را هر چه بیشتر ارتقاء دهند. بنابراین درك مفهوم كیفیت و موضوعات مربوط به آن از قبیل مدیریت كیفیت
 (Quality Management)، مدیریت كیفیت فراگیر (Total Quality Management)، كنترل كیفیت (Quality Control)، تضمین كیفیت (Quality Assurance) و.. از نیازهای اساسی هر سازمان است.

فهرست مطالب:

فصل اول: مقدمه

بخش اول) مقدمه ................................................................................................. 2

-         كیفیت چیست؟ ................................................................................................ 3

-         مدیریت كیفیت فراگیر ..................................................................................... 7

-         اصول مدیریت كیفیت فراگیر .......................................................................... 8

-         متدولوژی تحقیق حاضر ................................................................................ 15

فصل دوم : شش سیگما

بخش اول) مقدمه ................................................................................................. 18

-         چرا شش سیگما؟............................................................................................. 18

-         پدیده شش سیگما............................................................................................ 21

بخش دوم) تاریخچه............................................................................................. 25

-         تاریخچه........................................................................................................... 25

-         بیل اسمیت پدر شش سیگما............................................................................. 29

بخش سوم) شش سیگما چیست؟........................................................................ 33

-         لزوم اجرای شش سیگما................................................................................. 33

-         شش سیگما: فلسفه، ابزار یا استراتژی؟.......................................................... 37

-         اهداف نهایی شش سیگما................................................................................. 38

-         برخی فوائد اجرای شش سیگما....................................................................... 39

-         برخی فوائد مدیریتی شش سیگما.................................................................... 42

بخش چهارم) روند اجرائی شش سیگما.............................................................. 44

-         اجرای استراتژیك شش سیگما........................................................................ 45

-         اجرای تاكتیكی شش سیگما............................................................................. 48

-         DMAIC چیست؟............................................................................................. 50

-         فاز اول: تعریف................................................................................................ 50

-         فاز دوم: اندازه گیری...................................................................................... 54

-         فاز سوم: تحلیل............................................................................................... 56

-         فاز چهارم: بهبود............................................................................................. 59

-         فاز پنجم: كنترل............................................................................................... 60

-         سایر موارد...................................................................................................... 62

-         DMADV چیست؟........................................................................................... 65

-         اشكال مختلف اجرای شش سیگما................................................................... 68

بخش پنجم) مبانی آماری شش سیگما................................................................ 72

-         مقدمه............................................................................................................... 72

-         توزیع نرمال..................................................................................................... 75

-         توزیع نرمال استاندارد.................................................................................... 76

-         توزیع نرمال در حالت كلی............................................................................... 78

-         محاسبة سطح سیگما....................................................................................... 83

بخش ششم) سخت افزار و نرم افزار شش سیگما............................................. 88

-         سخت افزار شش سیگما.................................................................................. 88

1)     ابزارهای مقدماتی و سازماندهی اطلاعات....................................................... 89

2)     ابزار جمع آوری اطلاعات................................................................................ 94

3)     ابزارهای تحلیل داده ها و فرایندها.................................................................. 101

4)     ابزارهای تحلیل آماری.................................................................................... 113

-         نرم افزار شش سیگما..................................................................................... 115

بخش هفتم) تعلیم و آموزش شش سیگما.......................................................... 126

-         چه كسانی؟ چه تعلیماتی؟................................................................................ 127

-         یاد‌گیری سایر مهارتها..................................................................................... 132

بخش هشتم) ساختار سازمانی شش سیگما...................................................... 136

-         كمربند سیاه..................................................................................................... 136

-         كمربند سیاه ارشد........................................................................................... 137

-         حامی یا قهرمان............................................................................................... 138

-         كمربند سبز...................................................................................................... 140

-         رهبری اجرائی................................................................................................. 141

-         صاحبان فرایند................................................................................................ 142

بخش نهم) شش سیگما و سایز سازمانی........................................................... 143

-         محور مدیریت.................................................................................................. 144

-         محور كاركنان................................................................................................. 148

بخش دهم) علل عملكرد موفق شش سیگما......................................................... 150

-         علت اول: مشتری گرائی.................................................................................. 151

-         علت دوم: اصلاح عملكرد مدیریت.................................................................... 151

-         علت سوم: مدیریت براساس حقایق................................................................. 152

-         علت چهارم: علاج قبل از وقوع........................................................................ 152

-         علت پنجم: تیم و مشاركت بی حد و مرز......................................................... 153

-         علت ششم: بازیافت سرمایه............................................................................ 153

-         سایر علل......................................................................................................... 154

فصل سوم : مهندسی ارزش

بخش اول ) مقدمه ........................................ 157

بخش دوم ) تاریخچه ................................................................ 163

-        تاریخچه مهندسی ارزش................................................................................. 163

-        تاریخچه مهندسی ارزش در ایران ................................................................. 169

بخش سوم ) ارزش و پارامترهای آن ................................................................ 172

-        تعریف ارزش و انواع آن ................................................................................ 172

-         هزینه وانواع آن ............................................................................................ 174

-        كاركرد و انواع آن .......................................................................................... 177

-        كیفیت .............................................................................................................. 181

-        ارزش از دیدگاههای متفاوت ......................................................................... 182

-        سایر تعاریف مرتبط ....................................................................................... 184

بخش چهارم) مهندسی ارزش ............................................................................. 186

-        تعریف مهندسی ارزش ................................................................................... 186

-        فرایند مهندسی ارزش .................................................................................... 192

1)     روش تحلیلی ................................................................................................... 194

2)      روش خلاقیت ................................................................................................ 196

-        برخی دستاوردهای به كارگیری مهندسی ارزش .......................................... 198

بخش پنجم ) زمان اجرای مهندسی ارزش .......................................................... 200

بخش ششم ) روند اجرائی مهندسی ارزش ....................................................... 205

-        برنامه كار پیشنهادی انجمن بین المللی ارزش ............................................... 206

-        مطالعات مقدماتی ............................................................................................ 208

-        مطالعات ارزش................................................................................................ 210

-        مطالعات تكمیلی .............................................................................................. 216

-        بررسی برنامه كار هفت مرحله‌ای مهندسی ارزش ........................................ 216

1)     فاز انتخاب ...................................................................................................... 218

2)      فاز بررسی یا اطلاعات .................................................................................. 225

3)      فاز خلاقیت .................................................................................................... 239

4)     فاز ارزیابی ..................................................................................................... 246

5)     فاز بسط و توسعه .......................................................................................... 260

6)     فاز ارائه ......................................................................................................... 262

7)     فاز اجرا و ممیزی .......................................................................................... 268

فصل چهارم : مهندسی مجدد

بخش اول) مقدمه.......................................275

-         مقدمه............................................................................................................... 275

-         مهندسی مجدد؛ دگرگون سازی...................................................................... 279

بخش دوم) مهندسی مجدد چیست؟...................................................... 283

-         تعریف و واژه های كلیدی............................................................................... 283

-         دلائل نیاز به مهندسی مجدد در دگرگون سازی............................................. 289

1)     مشتریان دگرگون شده اند.............................................................................. 290

2)     رقابت تنگاتنگ.................................................................................................. 295

3)     دگرگونی ها پیوسته اند................................................................................... 297

-         مهندسی مجدد سازمانها چیست؟.................................................................... 307

بخش سوم) روند اجرائی مهندسی مجدد............................................................ 316

-         گام اول؛ بدانید چه می خواهید........................................................................ 318

1)     درك نیاز و توان دگرگون كردن..................................................................... 320

2)     تحلیل ذ ینفعان كلیدی و نیازهای آنها ............................................................ 322

3)     چارچوبی برای موفقیت................................................................................... 340

-         گام دوم: برنامه ریزی كنید............................................................................. 345

1)     فرایند برنامه ریزی.......................................................................................... 347

-         گام سوم: اجرا كنید......................................................................................... 352

1)     تكنیك های فنی................................................................................................ 352

2)     تكنیك های فرهنگی.......................................................................................... 359

-         گام چهارم: سنجش و ارزیابی كنید................................................................. 376

1)     كنترل و بازبینی عملیات................................................................................... 377

2)     كنترل نتایج...................................................................................................... 383

فصل پنجم : مقایسه و نتیجه گیری

بخش اول ) مرور رویكردها ............................................................................... 391

-         خلاصه ........................................................................................................... 392

1)     شش سیگما چیست؟ ....................................................................................... 392

2)      مهندسی ارزش چیست؟ ................................................................................ 393

3)     مهندسی مجدد چیست؟ .................................................................................. 394

بخش دوم ) مقایسه رویكردها ............................................................................ 395

-         شباهت ها ....................................................................................................... 395

-         تفاوت ها ......................................................................................................... 397

-         نتیجه گیری و ارائه پیشنهاد ........................................................................... 402

فصل ششم : منابع و مآخذ

-         منابع فارسی ................................................................................................... 405

-         منابع لاتین ...................................................................................................... 406

مدیریت