بسته بندی مواد غذایی (بررسی مهاجرت مواد از بسته بندی های پلاستیکی تک لایه به مواد غذائی درون آنها)

با توجه به اهمیت بسته بندی در کاهش فساد مواد غذائی و تاثیر آن بر روی فروش محصول ، توجه به جنبه های مختلف آن بسیار ضروری است پلاستیکها طیف گسترده ای از موادی هستند که در سالهای اخیر استفاده روز افزونی از آنها جهت بسته بندی مواد غذائی صورت می گیرد .

یکی از مسائلی که در استفاده از مواد بسته بندی باید مورد توجه واقع شود امکان هر گونه واکنش بین ماده بسته بندی و ماده محتوی آن و انتقال مواد میان آنها میباشد .

مهاجرت به عنوان انتقال مواد از ماده بسته بندی به ماده درون آن تعریف میشود مهاجرت از دو جنبه مهارجت کلی و مهاجرت ویژه بررسی میشود تحقیق حاضر تلاشی است برای بررسی مهاجرت مواد از بسته بندی های پلاستیکی تک لایه به مواد غذائی درون آنها .

برنامه ریزی تحقیق شامل هر دو جنبه مهاجرت کلی و ویژه میباشد .

در بخش مهاجرت کلی ، تعدادی از پلاستیک های تک لایه رایج در بسته بندی مواد غذائی از جمله فیلم های که در شرکت های مختلفی تولید شده بودند ، به عنوان نمونه های آزمایشی انتخاب و با استفاده از روشهای استاندارد تحت آزمون مهاجرت کلی قرار گرفتند نتایج حاصل نشانگر سطح مهاجرت کلی پائین تری از حد مجاز استاندارد برای این پلاستیکها میباشد .

فهرست مطالب:

چکیده.....................................................................................1

مقدمه...................................................................................................2

جدول 1-1: درصد مصرف مواد بسته بندی مختلف در سالهای 1981-1991....................... 4

بسته بندی.................................................................................................................. 7

1-1. کارکردهای بسته بندی....................................................................................... 8

1-1-1. عامل محافظت کنندگی........................................................................... 11

1-1-2. بی ضرر بودن و خنثی بودن بسته بندی............................................................ 12

1-1-2-2. نقش محافظتی غیر فعال بسته بندی..................................... 13

1-1-2-2-1. محافظت مکانیکی......................................................................... 13

1-1-2-2-2. محافظت در برابر انتقال مواد.......................................... 14

1-1-2-3. محافظت در برابر انتقال انرژی............................................................... 16

1-1-2-2-4. محافظت در برابر میکروار گانیسم های موجود در محیط.............................. 16

1-1-2-3. نقش محافظتی فعال بسته بندی.............................................................. 18

1-1-2-3-1. استریلیزاسیون بعد از بسته بندی............................................... 18

1-1-2-3-2. بسته بندی های استریل (آسپتیک )............................................ 19

1-1-2-3-3. بسته بندی تحت اتمسفر اصلاح شده و نگهداری در دمای پائین در مورد محصولات تازه 20

1-1-2-3-4. بسته بندیهای خاص................................................................... 20

.3-1-1عامل اطلاع رسانی بسته بندی.................................................. 21

1-1-3-1. درج اطلاعات بر روی بسته بندیهای مواد غذائی............................................ 21

1-1-3-1-1. اطلاعاتی که باید بر روی بسته ها درج شوند...................................... 22

1-1-3-1-2. استثنائاتی که در مورد درج اطلاعات و برچسب زنی محصولات غذائی وجود دارند 22

.4-1-1خصوصیات مواد اولیه بسته بندی............................... 24

1-2. کاربرد پلاستیک در بسته بندی مواد غذائی................................. 26

1-2-1. کلیات.......................................................................... 26

1-2-2. انواع پلاستیک ها......................................................................... 28

1-2-2-1. معرفی برخی ترموپلاستیک های مورد استفاده در بسته بندی مواد غذائی.......... 29

1-2-2-1-1. ترموپلاستیک های ساده................................................................... 29

1-2-2-1--11. سلوفان.................................................................... 29

1-2-2-1-1-2. پلی اولفین ها............................................................. 30

پلی اتیلن با دانسیته پائین (LDPE)............................................................ 30

پلی اتیلن خطی با دانسیته پائین ......... 31

پلی اتیلن با دانسیته بالا (HDPE)..................................................... 31

پلی پروپیلن (PP)................................................................... 32

کوپلیمر اتیلن –وینیل استات (EVA)............................................................... 33

1-2-2-1-1-3. وینیل پلاستیک ها....................................... 33

پلی وینیل کلراید (PVC).................................................................... 33

کوپلیمرهای وینیل کلراید........................................................ 35

پلی وینیلیدین کلراید (PVDC)........................................................ 35

1-2-2-1-4. پلی استرها (PE)................................................................ 36

پلی اتیلن ترفتالات (PET)........................................................................... 36

1-2-2-1-1-5. پلی آمید یا نایلون (PA )............................................ 36

1-2-2-1-1-6.پلی استایرن (PS).............................................................. 37

کوپلیمرهای استایرن........................................................ 38

الف – استایرن آکریلونتیریل (SAN)......................................................... 39

ب – اکریلونیتریل بوتادین استایرن (ABS).......................................... 39

1-2-2-1-1-7. اتیلن و ینیل الکل (EVOH)......................................... 39

1-2-2-1-2. ترموپلاستیک های مرکب.............................................................. 40

1-2-2-1-2-1. نمونه هائی از فیلم های مرکب............................... 41

1-2-2-1-2-2. خصوصیات فیلم های مرکب..............................................................42

1-3. وضعیت تولید مواد اولیه پلاستیکها در ایران.................................... 44

حفظ بسته بندی در ارتباط با پدیده مهاجرت............................................ 45

الف- تعاریف.................................................................................. 45

ب- تقسیمات بسته بندی................................................................................... 47

دسته اول.................................................................................. 47

جدول (1) مسمومیت برخی عناصر در حالتی كه به شكل یون در آب حضور دارند............ 48

دسته دوم........................................................................... 50

جدول (2) ماكزیمم مهاجرت برخی مونومومرها به داخل مواد غذایی........................... 51

دسته سوم..................................................................................... 52

جدول (3) مقایسه خطرات منجر به مرگ........................................................ 53

جدول (4) الزامات مربوط به پاكیزگی صفحات قلع مورد استفاده در تولید قوطی های كنسرو و ماكزیمم مجاز برای مهاجرت یونهای فلزی به داخل مواد غذایی................................................... 54

ج- افزودنیهای برای رزینهای پلاستیكی................................................ 56

آثار واسطه واكنش دهنده.................................................................. 56

افزودنیهایی كه برای منظورهای خاصی اضافه می‌شوند یا افزودنیهای تعمدی (Intentional Additives) 57

1-مواد بهبود دهنده خواص.................................................................... 57

2-تثبیت كننده ها.......................................................................... 58

3-كمكهای تكنیكی............................................................................ 60

عوامل ضد مه (Antifog Agents)............................................................. 60

عوامل جفت كننده (Anchoring Agents)........................................................ 61

1-عوامل فوم كننده........................................................................................ 61

2-كند كننده های اشتعال............................................................... 62

3-عواملی كه شفافیت رزینهای پلاستیك را تغییر می‌دهند..................................................... 62

جدول (6) كمكهای تولید پلاستیكها در مقابل مواد شیمیایی مربوطه..................................... 63

«آلودگی در مواد غذایی از مواد بسته بندی»...................................................... 64

«چكیده».......................................................................... 64

2. كنترل منظم ......................................................................... 66

3.روش های تحلیلی....................................................................... 68

3- 1. مواد افزودنی در بسته بندی پلیمری.............................................................. 70

3-1-1- پلاستیك ها...................................................................... 70

3-1-2- استابیلایزرهای حرارتی................................................................ 72

3-1-3- مرحله افزودن مواد....................................................... 74

3-1-4- استابیلایزرهای سبك................................................................. 75

3-1-5- آنتی اكسیدان ها....................................................... 76

3-2- مونومرها و الیگومرها............................................... 77

3-2-1- استیرن ها.............................................................. 77

3-2-2- ونییل كلراید..................................................... 78

3-2-3- بیس فنول دیگلی سایدیل اتر (BADGE)...........................80

3-2-4- ایزوسیانات.................................. 81

3-2-5- كاپرولاكتام.............................................................. 81

3-2-6- الیگومرترفتالیت پلی اتیلن.......................... 82

3-3- مواد آلوده كننده .................................................................................. 83

3-3-1- فرآورده های آلوده كننده.................................................................. 83

3-3-2- بنزن و مایعات فرار دیگر........................................................ 84

3-3-3- آلوده كننده‌های محیطی............................................................... 85

3-3-4- عوامل فرآیندی................................................................... 86

3-3-5- آلوده كننده های دیگر........................................................................ 86

4-1- عوامل تاثیر گذار بر انتقال................................................................ 87

4-2 -راه ارتباطی بین غذا و پلی مر................................................................... 88

4-3- انتشار به مواد غذایی با حجم زیاد............................................................ 89

5-نمونه هایی از مدل سازی انتقال پیش بینانه.................................................... 89

تحقیق FTLR مهاجرت ویژه مواد افزودنی از پلی و نییل كلراید جامد....................................... 94

مهاجرت و ارزیابی حساسیت پلی مرهای تشعشعی........................................... 95

«فعل و انفعالات میان پلی ونیل كلراید با روغن افتابگردان اپوكسی شده و غذاهای سیمیولانت شده » 96