عوامل گرایش نوجوان و جوان به فرهنگ بیگانه

نوجوانی و جوانی یكی از پیچیده‏ترین مراحل مسیر پر تلاطم زندگی و در عین‏حال، بهترین دوران زندگی به شمار می‏رود این دوره سرشار از شور و شوق، توانایی جسمی و روانی و تلاش و نوآوری است؛ به گونه‏ای كه دورنمای زندگی آینده انسان را بر اساس عملكرد او در دوره جوانی می‏توان پیش بینی كرد.

اگر نوجوانان و جوانان كشوری در مسیر سازندگی و آبادانی آن جامعه گام بردارند، آن كشور به سمت پیشرفت و بالندگی خواهد رفت. از این‏رو، دشمنان فرهنگ و تمدن اسلامی نوجوانان و جوانان كشور را هدف قرار داده و در انحراف و ابتذال آنها می‏كوشند. این موضوع با توجه به جمعیت فراوان جوانان در كشور و مخالفت ایران با سیاست و تجاوزگری‏های استكبار جهانی، ابعاد جدی‏تری به خود می‏گیرد.

این پژوهش در صدد یافتن عواملی است كه سبب می‏شود نسل جوان با بی‏توجهی به باورها و رسوم دینی خود، از آنها دست بردارند و به فرهنگ بیگانه روی آورند. پرسشی كه در این میان مطرح است اینكه آیا اسلام می‏تواند از گرایش جوانان به فرهنگ بیگانه جلوگیری كند. به راستی، زمینه‏های هدایت نسل جوان چیست؟

در بخش اول این كتاب، كلیاتی مثل فرهنگ و عناصر آن و تفاوت‏های تبادل فرهنگی با تهاجم بررسی شده است. در بخش دوم با عنوان آسیب‏شناسی جوان، این مطالب بیان شده است: آسیب‏شناسی نسل جوان، شیوه‏های تهاجم فرهنگی، ابزارهای تهاجم فرهنگی و روش‏های مبارزه با تهاجم فرهنگ بیگانه. در بخش سوم نیز این مباحث به چشم می‏خورد: عوامل پیدایش فرهنگ بیگانه و تبلیغات جهانی در ارتباط با رسانه به همراه نقش رسانه در گرایش جوانان به فرهنگ خودی.

فهرست مطالب:

دیباچه

# پیش‏گفتار

# بخش اوّل کلیّات

* فصل اوّل: بیان مسأله

o اهمیت پژوهش

o اهداف پژوهش

o واژه‏شناسی

o نوجوانی و جوانی

* فصل دوّم: فرهنگ و عناصر آن

o مقوله فرهنگ

o ویژگی مشترک فرهنگ‏ها

o عناصر فرهنگ

o فرهنگ

+ الف) فرهنگ مادی

+ ب) فرهنگ الهی

o وجه تمایز فرهنگ مادی و الهی

o فرهنگ اسلامی

o عناصر اصلی فرهنگ اسلامی

o ارزش‏های دینی در فرهنگ اسلامی

* فصل سوّم: تفاوت تبادل فرهنگی با تهاجم فرهنگی

o پیشینه تاریخی تهاجم فرهنگی

o پیشینه تهاجم فرهنگی غرب در ایران

o نقش میسیونرهای مذهبی در نفوذ فرهنگی به ایران

# بخش دوّم آسیب‏شناسی جوان

* فصل اوّل: آسیب‏شناسی نسل جوان

o اهمیّت دوران جوانی

o ویژگی‏های دوران نوجوانی و جوانی

+ 1. مهم و پر حادثه بودن

+ 2. دگرگونی

+ 3. هویت‏یابی

+ 4. رشد اجتماعی

# الف) میل به جنس مخالف

# ب) پیروی از همگنان

# ج) اعتماد به نفس

# د) سرکشی

# ه) تمسخر

# و) تعصب

# ز) رقابت

+ 5. گرایش‏های دینی

+ 6. علاقه به محیط مناسب برای رشد ذهنی

+ 7. حبّ ذات

+ 8. الگوپذیری

+ 9. افتخار به شخصیّت

+ 10. میل به آزادی

+ 11. تعادل اجتماعی

+ 12. دگرگونی در ویژگی‏های جسمانی

# بلوغ و دگرگونی‏های آن

# غریزه جنسی

o آسیب‏های نسل نوجوان و جوان

o عوامل ظهور ناهنجاری‏ها در نوجوانان و جوانان

+ 1. درک نکردن روحیه جوان

+ 2. الگوهای نامناسب

+ 3. تضاد در روش تربیتی

+ 4. فاصله طبقاتی

+ 5. کم توجّهی خانواده‏ها

+ 6. ناکارآمدی کانون‏های دینی

+ 7. استفاده ابزاری از دین

+ 8. تهاجم فرهنگی

+ 9. کم‏توجهی به مشکلات

+ 10. تساهل و تسامح

o عوامل دین‏گریزی

* فصل دوم: شیوه‏های تهاجم فرهنگی

o 1 ـ تربیت دست آموزها

o 2 ـ ترویج الگوهای غربی

o 3 ـ تضعیف باورهای دینی

o 4 ـ تخریب و ترور شخصیّت‏های خودی

o 5 ـ طرح و تفسیر دموکراسی به شیوه غرب

o 6 ـ به کارگیری مذهب علیه مذهب

o 7 ـ ادعای دلسوزی برای آزادی مطبوعات

o 8 ـ ایجاد گسست تاریخی

o 9 ـ ارایه معیارهای فرهنگ غربی

o 10 ـ مستشاران خارجی و شرکت‏های چند ملّیتی

o 11 ـ گسترش بی‏بند و باری

o 12 ـ دور کردن مردم از هویّت ملی ـ اسلامی

+ هویت ملی ما

o 13 ـ ترویج فرقه‏های ساختگی

* فصل سوم: ابزارهای تهاجم فرهنگی

o 1 ـ خبرگزاری‏های بین‏المللی

o 2 ـ مطبوعات

o 3 ـ رادیو و تلویزیون

o 4 ـ سینما و تئاتر

o 5 ـ موادّ مخدّر

o 6 ـ کالاهای صادراتی

o 7 ـ ابزارهای ادبی

o 8 ـ بنیادهای بین‏المللی و منطقه‏ای

o 9 ـ ورزش و میدان‏های ورزشی

o 10 ـ استفاده ابزاری از زنان

o 11 ـ فن آوری برتر

o از هیپی‏گری تا رپ‏مسلکی

o لباس غرب‏گرا

o رفتار جوانان غرب‏گرا

* فصل چهارم: روش‏های مبارزه با تهاجم فرهنگ بیگانه

o 1. تقویت بینش دینی

o 2. شناخت فرهنگ غرب و اهداف آن

o 3. زدودن فقر اقتصادی

o 4. زنده گردانیدن روحیه بزرگواری

o 5. مبارزه با تجمّل‏گرایی

o 6. ازدواج

o 7. پیش‏گیری از نفوذ دشمن

* 8. به کارگیری ابزارهای دفاعی

o 9 ـ تدوین معیارهای جدید

o 10. گسترش امر به معروف و نهی از منکر

o 11. بهره‏برداری مناسب از هنر

o 12. توجه اصولی به تربیت بدنی

o 13. کارآفرینی سازنده

o 14. تربیت سیاسی و اجتماعی

o 15. گسترش فرهنگ نماز

* روش‏شناسی هدایت نسل جوان

o فهم زبان و منطق نسل جوان

o الگوی عملی

o موقّتی بودن وسیله‏ها

o روش رفتار با جوان

+ 1. اصول و قواعد شکلی

+ 2. اصول تکوینی و باطنی

+ 3. اصول رفتاری

+ 4. اصول گفت‏وگو

# بخش سوّم همراه با برنامه‏سازان

* گفتار اوّل: رسانه و تبلیغات جهانی

o تبلیغات در جهان معاصر

o ابزار تبلیغات در جهان معاصر

* گفتار دوّم: رسانه و عوامل پیدایش فرهنگ بیگانه

o 1. عوامل روانی

o 2. عوامل اجتماعی

o 3. عوامل سیاسی

o 4. عوامل فرهنگی

* گفتار سوم: مسؤولیت‏های رسانه دینی

o توجه به راهبردهای مورد نیاز نوجوانان و جوانان

o نقش رسانه در گرایش جوانان به فرهنگ خودی

+ 1. نهادینه کردن باورهای دینی

+ 2. بهره‏گیری از روش‏های الگویی

+ 3. توجه دادن به فرهنگ‏های منطقه‏ای

+ 4. تبلیغ ارزش‏مندی کار برای ملت

+ 5. دقت در انتقال مفاهیم بیگانه

+ 6. گسترش فرهنگ ازدواج

منابع