ورشكستگی به تقلب

در سده‌های اخیر ،‌با رونق گرفتن بازار معاملات و افزایش دامنه فعالیت بازرگانان ضرورت ایجاد چارچوب‌ها و تدوین مقرراتی كه ناظر به نحوه عملكرد آنان بوده و از حقوق اشخاص طرف معامله با آنان حمایت كند بیش از پیش احساس شد زیرا هر بازرگانی در اثنای فعالیت خود ممكن است در اثر نوسانات اقتصادی یا بواسطه اهمال و توسل به وسایل غیر اصولی در اداره واحد تجاری خود با مشكلات مالی روبرو شود و از انجام تعهدات مالی خود ناتوان گردد. از این رو در نظام‌های حقوقی مختلف مفهومی تحت عنوان ورشكستگی شكل گرفت و قوانین ناظر به آن تدوین شد.

قوانین مذكور آثاری بر ورشكستگی تجار بار می‌كرد. آثار و ضمانت اجراهایی كه در قوانین كشورهای مختلف پیش‌بینی شد به دو دسته كلی قابل طبقه‌بندی هستند:

علت وجودی این ضمانت‌ اجراهای كیفری آن است كه اموال و دارایی‌های تاجر وثیقه طلب طلبكاران وی می‌باشد كه با او طرف معامله قرار گرفته و به وی اعتماد نموده‌اند لذا هرگونه تعدی و تفریط در معاملات یا حیف و میل اموال توسط تاجر مستلزم ورود ضرر به منافع ایشان است. حمایت از منافع طلبكاران مانع سلب اعتماد عمومی و بر هم خوردن نظم عمومی می‌باشد.

در پژوهش پیش رو ضمن آشنایی مختصر با مفهوم ورشكستگی و اركان و عناصر آن از انواع ورشكستگی و بخصوص دو نوع خاص آن كه با ضمانت اجراهای كیفری روبرو هستند بحث خواهد شد و پس از مقایسه‌ای میان این دو به جرم با تفصیل بیشتری خواهیم پرداخت و اركان تشكیل دهنده آن و احكام و مقررات راجع به آن را بررسی خواهیم كرد.

فهرست مطالب:

فصل اول – كلیات ........................................................................................... 1

مبحث اول – پیشگفتار...................................................................................... 1

مبحث دوم - تاریخچه قانونگذاری .................................................................. 3

مبحث سوم - تعریف مفهوم ورشكستگی و عناصر متشكله آن .................... 7

الف. تاجر بودن ............................................................................................... 8

ب. توقف........................................................................................................... 9

مبحث چهارم - انواع ورشكستگی ................................................................... 13

الف. ورشكستگی عادی ................................................................................... 13

ب. ورشكستگی به تقصیر................................................................................. 14

ج. ..................................................................................... 16

مبحث پنجم - مقایسه دو جرم ورشكستگی به تقصیر و 18

فصل دوم – عناصر تشكیل دهنده جرم ..................... 20

الف. عنصر مادی ............................................................................................. 20

ب. عنصر معنوی ............................................................................................. 25

ج. عنصر قانونی .............................................................................................. 25

 فصل سوم – قواعد تعقیب جرم .................................. 27

الف. اشخاصی كه حق تعقیب دارند ................................................................. 27

ب. مخارج تعقیب............................................................................................... 27

ج. دادگاه صالح به رسیدگی ............................................................................ 28

د. لزوم یا عدم لزوم صدور قرار اناطه .......................................................... 29

فصل چهارم – مجازات جرم ......................................... 31

الف. مجازات اصلی .......................................................................................... 31

ب. مجازات تبعی .............................................................................................. 31

فصل پنجم – جرایمی كه اشخاص غیر از تاجر ورشكسته در امر ورشكستگی مرتكب می‌شوند. 35

الف. جرایم موضوع ماده 551 قانون تجارت .................................................. 35

ب. جرایم موضوع ماده 552 قانون تجارت ..................................................... 37

ج. جرایم موضوع ماده 553 قانون تجارت ...................................................... 38

د. جرایم موضوع ماده 555 قانون تجارت ...................................................... 39

ه. جرایم موضوع ماده 556 قانون تجارت ...................................................... 39

فصل ششم – چند نكته در باب جرم .......................... 41

نتیجه‌گیری و پیشنهاد....................................................................................... 45

فهرست منابع و ماخذ....................................................................................... 47