تاریخ تحلیلی چهارمین دوره مجلس شورای ملی

(1302-1300 هجری شمسی/ 1341-1339 هجری قمری)

توجه :

شما می توانید با خرید این محصول فایل " قلق های پایان نامه نویسی (از عنوان تا دفاع)" را به عنوان هدیه دریافت نمایید.

چكیده مطلب:

بعد از صدور فرمان مشروطیت و دموكراتیك شدن سیستم اداره مملكت، مجلس به عنوان مهم‌ترین دستاورد جنبش مشروطیت، كانون توجه بسیاری قرار گرفت. با شكل‌گیری مجلس، حكومت مطلقه حاكمان جای خود را به حكومت قانونمند و مردم بر مردم داد. بنابراین مجلس می‌بایست در این راستا نقش بسزایی را ایفا نماید.

پژوهش حاضر به بررسی چهارمین دوره مجلس شورای ملی (1302-1300هـ.ش/ 1341ـ1339هـ.ق)، به عنوان یكی از مهم‌ترین ادوار قانونگذاری عصر مشروطیت پرداخته است. در حالی كه مجلس اول تا سوم هركدام به دلایلی خاص، تا آخر دوره قانونی خود دوام نیافتند، مجلس چهارم به عنوان اولین مجلس تاریخ مشروطیت محسوب می‌شود كه تا پایان دوره قانونی خود دوام یافت و قوانین مهمی را نیز به تصویب رسانید. نكته قابل توجه این كه این مجلس بعد از فترت طولانی و بی‌سابقه، گشایش یافت كه بر اهمیت موضوع می‌افزاید.

این پژوهش بر آن است كه با روش تحلیل تاریخی، روند شكل‌گیری و عمر دو ساله مجلس چهارم را مورد بررسی قرار دهد. پژوهش در دو مقطع تاریخی مهم مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرد. مقطع نخست، قبل از گشایش مجلس است كه به بررسی و تحلیل اوضاع انتخابات این دوره می‌پردازد. در مقطع دوم، اوضاع كلی مجلس كه شامل وضعیت فراكسیون‌ها، مهم‌ترین مصوبات، برخورد مجلس و دولت، بازتاب تحولات سیاسی كشور در مجلس و شورش‌های همزمان با آن می‌شود مورد بررسی قرار می‌گیرد. لازم به ذكر است كه پژوهش حاضر به مسایلی چون دولت، رویدادهای جاری و قیام‌های همزمان از منظر مجلس نگریسته است.

فهرست مطالب:

موضوع پژوهش                                                                                              2

سابقه و ضرورت انجام تحقیق                                                                            2

محدوده پژوهش                                                                                              3

اهمیت موضوع                                                                                             6-4

نوع و روش انجام تحقیق                                                                                    6

سازماندهی تحقیق                                                                                            6

نقد و بررسی مهم‌ترین منابع و مآخذ                                                               19-7

مقدمه                                                                                                     31-20

فصل اول:                                                                                                       

بررسی نحوه اجرای انتخابات و مقدمات افتتاح مجلس چهارم شورای ملی:            105-32

1ـ چهارچوب حقوقی انتخابات مجلس شورای ملی در دوره چهارم                       37-33

2ـ برگزاری انتخابات مجلس چهارم شورای ملی:                                            105-38

الف: دولت دوم وثوق‌الدوله و انجام بخشی از انتخابات مجلس چهارم                    43-38

ب: مشیرالدوله و روند پی‌گیری انتخابات مجلس چهارم                                      48-44

ج: مسأله افتتاح مجلس از دولت مشیرالدوله تادولت قوام‌السلطنه                           54-49

3ـ احزاب و انتخابات مجلس چهارم                                                               63-55

4ـ مقدمات افتتاح مجلس چهارم شورای ملی                                                    93-87

5ـ كیفیت برگزاری انتخابات و شكایات مرتبط با آن                                           86-64

6ـ طرح و بررسی اعتبارنامه‌های نمایندگان مجلس چهارم شورای ملی                 105-94

فصل دوم:                                                                                                       

ساختار مجلس چهارم شورای ملی:                                                                   106

1ـ نظام‌نامه داخلی مجلس شورای ملی:                                                       109-106

الف ـ اولین نظام‌نامه داخلی مجلس شورای ملی (مصوبه 29 شعبان 1324هـ.ش)         106

ب ـ دومین نظام‌نامه داخلی مجلس شورای ملی (مصوبه 26 ذیحجه 1327 هـ.ق)          107

ج ـ مجالس سوم و چهارم شورای ملی؛ تلاش برای اصلاح نظام‌نامه                  109-108

2ـ تشكیل هیئت رئیسه مجلس چهارم شورای ملی                                         110-109

3ـ تشكیل كمیسیون‌های مجلس چهارم شورای ملی                                       122-111

الف ـ كمیسیون رسیدگی به عملیات زمامداران دوره فترت                              115-111

ب ـ كمسیون اصلاح قانون انتخابات                                                           122-116

4ـ روند شكل‌گیری و فعالیت احزاب از مجلس اول تا مجلس سوم شورای ملی

    (1333-1324هـ.ق/1294-1285هـ.ق)                                                     130-123

5ـ مجلس چهارم شورای ملی: روند شكل‌گیری و فعالیت احزاب:                       145-131

الف: حزب اصلاح‌طلب                                                                             134-133

ب: حزب سوسیالیست                                                                             138-135

ج: مجلس چهارم شورای ملی و احزاب فرعی                                               140-138

د: احزاب از دیدگاه نمایندگان مجلس چهارم شورای ملی                                145-141

6ـ مجلس چهارم شورای ملی و مهم‌ترین مصوبات:                                              146

الف ـ مجلس چهارم و لایحه نفت                                                               151-146

ب ـ مجلس چهارم و قانون بودجه                                                             161-152

ج ـ قانون استخدام مستشاران مالیه:                                                          165-162

1-ج) قانون استخدام دكتر میلسپو (Millspough)، رئیس كل مالیه ایران                164-162

2-ج) قانون استخدام هشت نفر متخصص مالیه تبعه دولت آمریكا                             165

3-ج) قانون استخدام مسیولامبرمولیتر (Lumber Moliter) به سمت كل

    گمركات ایران                                                                                          165

4-ج) قانون استخدام مسترگلامان (M.Gelaman) آمریكایی جهت اداره كردن

      بانك ملی ایران                                                                                       165

فصل سوم:                                                                                                      

مجلس و دولت:                                                                                     209-167

1ـ كابینه اول قوام‌السلطنه                                                                        179-167

2ـ كابینه مشیرالدوله                                                                              187-180

3ـ كابینه دوم قوام‌السلطنه                                                                       195-188

4ـ كابینه مستوفی الممالك                                                                        209-196

فصل چهارم:                                                                                                   

بازتاب تحولات سیاسی در مجلس:                                                             228-211

1ـ مجلس چهارم؛ ظهور و قدرت‌گیری رضاخان                                           219-211

2ـ مجلس چهارم، شورش آشوب و جنبش‌های سیاسی همزمان                        221-220

3ـ مجلس چهارم و بررسی دیدگاههای مختلف پیرامون آن                              228-222

نتیجه‌گیری                                                                                           236-229

منابع و مآخذ                                                                                        245-238

اسناد و مدارك ضمیمه                                                                                23-1