تغییر ساختار سازمان ملل متحد

بدون شك سازمان ملل متحد یكی از مهمترین سازمان‌های بین المللی می‌باشد كه بعد از تشكیل و انحلال جامعه ملل كه از دیدگاه كارشناسان به موفقیت چندانی دست نیافت توانست در پیشبرد اهداف خود به موفقیت‌های نسبی دست یابد از جمله در حل و فصل بحران‌های بین المللی، كمك به آوارگان ناشی از جنگ، زلزله و … تلاش برای مهار نمودن بحران‌های بین المللی و داخلی كه توانست كارنامه قابل قبولی را از خود ارائه نماید.

نوید ساختار سازمان ملل  كه حدود پنجاه و نه سال بعد از عمر این سازمان توسط كوفی عنان دبیر كل این سازمان داده شده است توانست به بحث مهمی در میان سیاستمداران تبدیل گردد سازمانی كه به گفته دبیر كل سازمان ملل آقای كوفی عنان  می‌تواند بیش از این نقش مهمی در روابط بین الملل ایفا نماید!

آنچه امروز در سازمان ملل با آن روبه‌رو هستیم ساختار حقوقی ناهمگون با شرایط توزیع قدرت در روابط بین كشورها است. این شرایط سبب از بین رفتن هر گونه بازدارندگی و یكسویه شدن تصمیمات این نهاد به خصوص شورای امنیت  شده در حقیقت امروزه پس از تجربه جنگ دوم عراق با وجود مخالفت كشورهای جهان و حتی اعضای دائم شورای امنیت كه به آن وقعی نهاد شده است این امر آشكار گردیده كه تنها تعابیر موجود در منشور ملل متحده به گونه‌ای قابلیت تقسیم را دارا می‌باشد كه آزادی عمل خطرناكی برای اعضای دائم شورا فراهم می‌كند بلكه بسیاری از اصول نادیده گرفته شده و اصول فرعی جدید جای آنها را می گیرد و ذهن را با این واقعیت روبه‌رو می‌كند كه حقوق تنها توجیه كننده و نه محدوده كننده قدرت را بازی می‌كند.

باید بپذیریم كه دایناسور سازمان ملل نیاز به كوچك شدن سریع و عادلانه شدن را دارد تا بتواند حافظ صلح قلمداد گردد. صلحی كه نظم و آرامش را نمایندگی می‌كند و نه صلح عادلانه و اگر نه باید ما شاهد شكل‌گیری رژیم عرفی برای اعمال قدرت باشیم و آنچه پس از فروپاشی بلوك شرق آرام آرام در حال تولید است. ولی این را نباید از نظر دور داشت كه با گسترش شورای امنیت امكان دستیابی به صلحی پایدار را خواهیم داشت.

در این مقال اندك ابتدا تاریخچه‌ای از سازمان ملل اهداف اصول آن خواهیم پرداخت و سپس بحث اصلی كه راجع به تغییر ساختار سازمان ملل است را پیگیری خواهیم كرد.

مرحله بعد به سهم آفریقا از بازسازی و نقش ایران در سازمان ملل خواهیم پرداخت. بعد از آن فصلی نسبتا مهم در مورد حقوق بشر را از پیش رو خواهیم گذراند.

در آخر هم كه به نتیجه‌گیری خواهیم پرداخت كه آیا سازمان ملل اصلاح می‌شود و دگرگون و همچنین به نقش و عملكرد این سازمان بر قرن بیست و یكم خواهیم پرداخت.

پیام دبیر كل به مناسبت روز ملل متحد................................................................. 3

پیام دبیر كل خطاب به همایش اصلاحات در سازمان ملل.................................... 6

تاریخچه................................................................................................................. 14

خاستگاه و ساختار................................................................................................ 17

مبنای تاسیس سازمان ملل، كنفرانس‌ها و اعلامیه‌ها............................................. 48

اهداف و اصول...................................................................................................... 51

اصلاح ساختار سازمان ملل نگرش‌ها و هدف‌ها................................................... 59

تغییر ساختار در سازمان ملل............................................................................... 97

اصلاحات در سازمان............................................................................................ 104

نكات كلیدی پیش نویس طرح اصلاحات................................................................ 116

سهم آفریقا از جهان.............................................................................................. 122

بازخوانی نقش ایران در سازمان ملل................................................................... 128

تشكیلات................................................................................................................. 146

گام بعدی............................................................................................................... 180

هزاره جدید سازمان ملل متحد و حقوق بشر........................................................ 189

شورای امنیت........................................................................................................ 225

گسترش شورای امنیت طرحها و دیدگاهها........................................................... 285

برنامه‌ای برای صلح و منشور ملل متحد.............................................................. 308

سازمان ملل متحد اصلاحات یا درگوگونی........................................................... 326

عملكرد سازمان ملل در قرن 21........................................................................... 333

ضمائم...................................................................................................................