هویت ملی و جهانی شدن

نوع تعامل و در نهایت تطابق با جهانی شدن بدون تردید مهم ترین چالش كشورهای در حال توسعه در نظام بین الملل فعلی است. این پدیده پیچیده كه در دو دهة گذشته تمامی حوزه های اقتصادی، تجاری، مالی، صنعتی و فن آوری را تحت الشعاع خود قرار داده است هم اكنون مقتضیات و مناسبات جدیدی در عرصه های اجتماعی، فرهنگی و حتی سیاسی نیز به همراه آورده است. اگر جهانی شدن را فرآیندی تلقی كنیم كه از چند قرن گذشته آغاز شده و هم اكنون در مراحل تكاملی خود قرار دارد طبعاً می توانیم آن را غیر برنامه ریزی شده ولی هدایت شده تفسیر كنیم. كشورهای صنعتی در طی این مدت و به صورت تدریجی سعی كرده اند یك سیستم قاعده مند جهانی ایجاد كنند و اقتصاد و سرمایه داری را از جغرافیای غرب به كل نظام بین الملل تسری بخشند. فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، چنین تحرك و عزم كشورهای صنعتی را نیرویی نوین بخشید و به جهاتی تر شدن این فرایند مساعدت كرد. كشورهای مهم و مستقل در حال توسعة جهان مانند چین، هند و برزیل كه از حساسیتهای جدی حاكمیت و استقلال ملی برخوردارند در طی دو دهه گذشته سعی كرده اند فرمول پیچیده ای از تعامل ضمن نهادینه كردن پایه های حاكمیت ملی خود را دنبال كنند. این كشورها ورود در فرایندهای اقتصادی و فن آوری جهانی شدن را اجتناب ناپذیر تصور كرده و ضمن اجماع سازی در درون حاكمیت خود، از امكانات موجود جهانی بهره برداری نموده اند. در عین حال، اینگونه ها كشورها، مبنای قدرت خود را در آینده، افزایش تدریجی مازاد سرمایه و دسترسی به فن آوری پیچیده تفسیر نموده‌اند و نوعی توازن میان قدرت اقتصادی و حاكمیت ملی برقرار كرده اند. جمهوری اسلامی ایران به دلایل متعدد فرهنگی و تاریخی به پیچیدگیهای فراوانی در درجه مواجهه با میزان انطباق با جهانی شدن روبروست. حساسیت دینی و ملی نسبت به تعامل نامعقول و حساب نشده با محیط بین المللی در گذشتة تاریخ كشور ما زمینه ساز احتیاط و حتی نوعی بدبینی در ارتباطات بین المللی شده است.

سؤالی را كه در این تحقیق می توانیم مد نظر داشته باشیم این است كه چه ارتباطی بین وجود دارد و جهانی شدن چه تأثیراتی بر هویت می گذارند؟ البته می توان سؤالات دیگری هم مطرح كرد از جمله اینكه برخورد ایران با جهانی شدن چگونه است؟

این تحقیق از سه فصل تشكیل شده است. در فصل اول به مسأله جهانی شدن و ارائه تعریفی از آن می پردازیم در فصل دوم به مسئله هویت ملی پرداخته خواهد شد و در فصل سوم هم به مسئله جهانی شدن و هویت ملی در ایران می پردازیم.

در این گزارش از آثار نویسندگان برجسته ای مدد گرفته شده كه از جملة آنها می توان به كتاب ایران و جهانی شدن نوشتة دكتر محمود سریع القلم اشاره كرد. لیست كامل سایر منابع هم در پایان گزارش ارائه خواهد شد.

فهرست مطالب

 مقدمه

-        فصل اول

-        جهانی شدن

-        الف: پیامدهای جهانی شدن از دیدگاه برخی نویسندگان

-        ب: نتیجه پیامدهای جهانی شدن

-         فصل دوم

-        هویت ملی

-        الف: تأثیرات عمده جهانی شدن بر هویت ملی

-        ب: رابطه فرهنگ و هویت

-        ج: اهمیت هویت

-         د:هویت در علوم سیاسی

-        فصل سوم

-        الف: تحول تاریخی هویت ایرانی

-        ب: جهانی شدن و هویت ایران

-        نتیجه گیری

فهرست منابع