رشوه در لغت به معنی کود و خاشاک است[1] و نیز گفته شده است که از ماده "رشا" و به معنی رسن و ریسمانی است که برای در آوردن آب از ته چاه به دلو می بندند.پدیده رشوه سلامت جوامع بشری را به شدت تهدید می نماید و این تهدید در همه جوانب اجتماعی،فرهنگی و ... است و طبیعی است وقتی بصورت باندی و شبکه ای صورت گیرد اثرات آن مخرب تر خواهد بود.در اصطلاح حقوقی رشوه برای انجام کاری بر خلاف حق و وظیفه یا برای از بین بردن حق کسی به مأمور دولت داده می شود.اخذ رشوه از طرف مأموران دولت باعث می شود تا شخص (مرتشی) بر خلاف حق و در حقیقت به طریق غیر شرعی دارا شود و از طرف دیگر راشی با پرداخت رشوه بر خلاف حق امتیازی به دست آورد با این وصف زمینه فساد کارکنان اداری فراهم و اعتماد مردم نسبت به آنها سلب می شود.اسلام نیز با توجه به مذموم بودن عمل مذکور بشدت آنرا منع نموده است:«و لا تأکلوا اموا لکم بینکم با لباطل و تدلوبها الی الحکام لتأکلوا فریقاً من اموال النّاس بالاثم و انتم تعلمون[2]»
بنا به مراتب قانونگذار با پیش بینی مجازات مناسب باید زمینه چنین فسادی را از بین برده و امنیت را در جامعه حاکم سازد.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه...................................................................................................................... 3
گفتار اول: بررسی عناصر متشکله جرم ارتشاء..................................................... 4
الف: بررسی عنصر قانونی جرم ارتشاء................................................................. 4
ب: بررسی عنصر مادی جرم ارتشاء..................................................................... 4
ب 1: شرایط و اوضاع و احوال لازم برای تحقیق جرم......................................... 8
ب2: نتیجه مجرمانه................................................................................................. 15
ج: بررسی عنصر معنوی جرم ارتشاء.................................................................... 16
د: شروع به جرم ارتشاء......................................................................................... 17
گفتار دوم: همکاری و مساعدت در ارتکاب جرم
الف: مشارکت ........................................................................................................ 20
ب: معاونت.............................................................................................................. 21
گفتار سوم: مجازات مرتکب ارتشاء و عوامل مشدده و مخففه مجازات
الف: مجازات مرتشی.............................................................................................. 22
ب: تعدد و تکرار..................................................................................................... 25
ج: تشدید مجازات مرتکب ارتشاء............................................................................ 26
د: تخفیف و تعلیق مجازات...................................................................................... 28
* صدور قرار تأمین برای مرتکب ارتشاء.............................................................. 29
رأی وحدت رویه هیات عمومی دیوانعالی کشور راجع به صلاحیت...................... 30
نتیجه....................................................................................................................... 31
منابع........................................................................................................................ 32
فقه و حقوق اسلامی