بررسی رابطه سبكهای دلبستگی با هویت فردی در نوجوانان دختر متوسطه شهر ری (ناحیه 1) تهران

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه سبكهای دلبستگی با هویت فردی در دانش‌آموزان دختر نوجوان متوسطه منطقه شهر ری (ناحیه 1) تهران انجام شد. نمونه پژوهش از 100 نفر دانش‌آموزان متوسطه انتخاب شد و پرسشنامه های «بازنگری شده مقیاس دلبستگی بزرگسال كولنیزورید (1990) (RAAS) و هویت فردی دكتر احمدی» بر روی آنها اجرا گردید. این پژوهش از نوع مطالعات توصیفی است و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه‌هایی با سوالات بسته پاسخ است. داده‌های بدست آمده با استفاده از روشهای آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگریسون تجزیه و تحلیل گردید و فرضیه های پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها حكایت از آن دارد كه بین سبك دلبستگی ایمن و مشكل هویت رابطه معنادار وجود ندارد (183/0- =r). بین سبك دلبستگی دو سو گرا و مشكل هویت رابطه معنادار مثبت وجود دارد      (278/0 =r). بین سبك دلبستگی اجتنابی و مشكل هویت رابطه معنادار مثبت وجود دارد (396/0 =r).

فهرست مطالب

عنوان                     صفحه

فصل اول

مقدمه.................................................. 1

بیان مسئله ............................................ 2

هدف.................................................... 3

اهمیت و ضرورت موضوع مورد مطالعه ....................... 4

فرضیه های پژوهش ....................................... 5

متغیرهای پژوهش ........................................ 6

تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها........................ 6

فصل دوم

2-1 – مرحله نوجوانی ................................... 9

2-2 – اهمیت مطالعه دوران بلوغ.......................... 9

2-2-1- رشد جسمانی .................................... 10

2-2-2 رشد عقلی – ذهنی ................................ 12

2-2-3- رشد عاطفی...................................... 13

2-2-4- رشد اجتماعی.................................... 18

2-3- مفهوم هویت....................................... 20

2-4- تعریف هویت....................................... 21

2-5- كودك، هویت و نظریه های آن........................ 21

2-5-1- نظریه روانكاوی................................. 22

2-5-2- نظریه یادگیری اجتماعی ......................... 22

2-5-3- نظریه شناختی................................... 23

2-6- نوجوانی و هویت................................... 23

2-7- جنبه های ضمنی و آشكار خودآگاهی................... 26

2-8- هویت از دیدگاههای مختلف ......................... 27

2-8-1- اریكسون........................................ 27

2-8-2- مارسیا......................................... 31

2-8-3- نقد الگوی مارسیا و اریكسون..................... 37

2-8-4- لوینگر......................................... 37

2-8-5- رویكرد فرآیند محوری برزونسكی................... 40

2-8-6- استانلی هال.................................... 41

2-8-7- اتورانك........................................ 41

2-8-8- اشپرانگر....................................... 42

2-8-9- بلوز........................................... 42

2-8-10- والون......................................... 43

2-9- شكل گیری هویت.................................... 43

2-10- عوامل موثر در شكل گیری هویت..................... 47

2-11- عواملی كه بر رشد هویت تاثیر می گذارند. ......... 48

2-12- پایگاههای هویت.................................. 49  

2-13- تعدد هویت‌ها .................................... 50

2-14- شخصیت و تعلقات اجتماعی ......................... 50

2-15- تحول هویت در سنین مختلف......................... 51

2-16- بحران هویت...................................... 52

2-17- بحران هویت از دیدگاه اریكسون ................... 54

2-18- نظر روانشناسان كشور ما درباره تعریف بحران هویت.. 56

2-19- اختلالات مربوط به هویت............................ 57

2-20- جنس و هویت...................................... 58

2-21- پژوهشهای انجام شده مربوط به هویت در خارج از كشور 60

2-22- پژوهشهای انجام شده مربوط به هویت در داخل كشور... 61

- دلبستگی

2-1- مفهوم شناسی دلبستگی ............................. 62

2-2- مؤلفه های اصلی دلبستگی .......................... 65

2-3- خواستگاه های نظری دلبستگی........................ 66

2-3-1- مبانی روان پویشی نظریه دلبستگی ................ 66

2-3-2- نظریه یادگیری ................................. 67

2-3-3- نظریه تحول شناختی ............................. 68

2-3-4- نظریه كردار شناسی ............................. 69

2-3-5- نظریه دلبستگی بالبی ........................... 70

2-4- نظریه دلبستگی تئوری بالبی ....................... 71

2-5- سبك های دلبستگی از دیدگاه های مختلف.............. 76

2-6- انواع سبك های دلبستگی............................ 79

2-6-1- سبك دلبستگی ایمن............................... 79

2-6-2- سبك دلبستگی نا ایمن – اجتنابی.................. 80

2-6-3- سبك دلبستگی نا ایمن – دوسوگرا.................. 82

2-7- مراحل شكل گیری دلبستگی در نوزادان ............... 83

2-8- تحول دلبستگی در نوجوانی ......................... 85

2-9- تداوم دلبستگی از كودكی تا نوجوانی ............... 85

2-10- عوامل موثر بر ثبات دلبستگی از كودكی تا بزرگسالی 87

2-11- دلبستگی و سازمان شخصیت ......................... 88

2-12- دلبستگی و آسیب شناسی روانی در دوره نوجوانی ..... 91

2-12-1- اختلال رفتارهای ضد اجتماعی .................... 91

2-12-2- اختلال بی اشتهایی روانی ....................... 92

2-12-3- اختلال افسردگی................................. 93

2-12-4- الگوهای رفتار مرضی در دوره نوجوانی ........... 93

2-12-5- اختلال گسستگی ................................. 94

2-13- پدیده های دلبستگی و گسستگی ..................... 95

2-14- ارتباط دلبستگی، گسستگی و تاریخچه خشونت كودكی.... 96

2-15- معیارهای تشخیص دلبستگی ...........................                           101

2-16- ارتباط هویت و دلبستگی ............................                           102

2-17- پژوهشهای انجام شده مربوط به دلبستگی در خارج از كشور                          102

2-18- پژوهشهای انجام شده مربوط به دلبستگی در داخل كشور 104

2-19- پژوهشهای انجام شده مربوط به ارتباط هویت و دلبستگی در خارج از كشور              105

فصل سوم

3-1- طرح پژوهش ...................................... 108

3-2- متغیرهای پژوهش ................................. 108

3-3- تعریف و تعیین جامعه ............................ 108

3-4- نمونه پژوهش .................................... 108

3-5- روش نمونه گیری ................................. 109

3-6- ابزار اندازه گیری .............................. 109

3-7- روش اجرای پژوهش................................. 114

3-8- روش آماری ...................................... 115

فصل چهارم

-         تجزیه و تحلیل داده‌ها ............................. 117

-         آمار توصیفی ...................................... 119

-         تجزیه و تحلیل داده‌ها در قالب فرضیه های پژوهش ..... 119

فصل پنجم

-         بحث و نتیجه گیری ................................. 125

-         محدودیت های پژوهش................................. 128

-         پیشنهادات......................................... 128

-         ضمایم و پیوستها

-         منابع

 فهرست جداول

عنوان                                                  صفحه

4-1- شاخصهای توصیفی متغیرهای سبك های دلبستگی و هویت فردی.... 117

4-2- هیتسوگرام دلبستگی دو سو گرا..................... 117

4-3- هیتسوگرام دلبستگی نا ایمن/ اجتنابی ............. 118

4-4- هیتسوگرام دلبستگی ایمن.......................... 118

4-5- هیتسوگرام هویت فردی............................. 119

4-6- نتایج آزمون همبستگی پیرسون بین متغیرهای دلبستگی ایمن و هویت فردی ............................................ 120

4-6-1- رگریسون دلبستگی ایمن و هویت فردی.............. 120

4-7- نتایج آزمون همبستگی پیرسون بین متغیرهای دلبستگی دو سو گرا و هویت فردی ...................................... 121

4-7-1- رگریسون دلبستگی دو سو گرا و هویت فردی ........ 121

4-8- نتایج آزمون همبستگی پیرسون بین متغیرهای دلبستگی اجتنابی و هویت فردی .................................. 122

4-8-1- رگریسون دلبستگی اجتنابی و هویت فردی .......... 122

4-9- ضریب همبستگی بین سبك‌های دلبستگی و هویت فردی .... 123