حمایت کیفری از حیوانات در حقوق اسلام ، ایران و آمریکا

در خصوص طبیعت و حیوانات سه دیدگاه مطرح شده که دیدگاه اول که به انسان نقش کلیدی و محوری اعطا می کند ، او را دارای حق تام در استفاده نامحدود از طبیعت و حیوانات می داند. در مقابل نگاه دیگری که به محور بودن طبیعت شهرفت یافت ، رواج یافت که در این خصوص انسان به مانند حیوان است ، حق استفاده کردن از طبیعت و حیوانات را نداشته و ندارد گویی هیچ کدام برای دیگری آفریده نشده اند . در نهایت دیدگاه دیگری نیز مطرح شد که دیدگاه تلفیقی نام گرفت بدین معنا که انسان حق استفاده از حیوانات و طبیعت اطراف خود را دارد ولی نه به صورت نامحدود .

در این میان در حقوق ایران قوانین پراکنده ای برای حمایت از حیوانات وجود دارد و قانونگذار سعی نموده تا با بهره گیری ناقصی از فقه اسلام و قوانین کشور های دیگر به سامان قانونی در این باب بپردازد . در حقوق ایالات متحده آمریکا اولا قانونی واحد تحت عنوان قانون رفاه حیوانات به تصویب رسیده که برای تمام ایالات لازم الاجرا است و لکن هر ایالت به تناسب به تصویب قوانینی در این زمینه پرداخته که برخی با بهره گیری از آموزه های نوین دارای جامعیت لازم بوده و برخی دیگر همانند قانون ایران دارای نقایصی و کمبود هایی در این باب هستند .

لذا در این مجال سعی شده که با معرفی قوانین ایران در کنار آموزه های فقهی  و اصول حاکم بر حقوق حیوانات تا حدودی از مسئله جاری در کشور رفع ابهام کرده و سپس با تبیین قوانین ایالات متحده که از قواعد مترقی در این باب بهره می برد ، کمکی در جهت اصلاح قوانین در این زمینه در ایران شود .

کلمات کلیدی : حقوق حیوانات ، حمایت کیفری ، رفاه حیوانات ، حیوانات آزمایشگاهی ، حیوان اهلی و وحشی

فهرست:

طرح مسئله............................................................................................................................................ ...1

سوالات تحقیق......................................................................................................................................... 2

فرضیات تحقیق........................................................................................................................................ 2

پیشینه تحقیق......................................................................................................................................... 3

ضرورت و اهمیت تحقیق...................................................................................................................... 3

جنبه نوآوری............................................................................................................................................. 3

مشکلات تحقیق....................................................................................................................................... 4

ساماندهی پژوهشه ................................................................................................................................. 4

فصل اول : مقدمه............................................................................ 6 

مبحث اول :  سوابق حقوقی وتاریخی............................................................................... 6

گفتار اول : پیشینه رفتار با حیوانات  ................................................................................... 7

          گفتار دوم : حمایت از حقوق حیوانات در ادیان و مکاتب............................................... 9

          گفتار سوم : حقوق حیوانات از دیدگاه اسلام ................................................................ 11

          گفتار چهارم : سوابق حقوقی و وضع قانون برای حمایت از حیوانات...................... 18

بند اول : بررسی حقوق حیوانات در ایران معاصر.................................................... 19

بند دوم : کلیات حقوق حیوانات در ایالات متحده.................................................. 20

بند سوم : تاثیر پیشرفت علم در اصول ابتدایی حقوق حیوانات.......................... 21

مبحث دوم : مبانی حقوق حیوانات................................................................................. 24

گفتار اول : حیات وحش و میراث مشترک بشریت....................................................... 24

گفتار دوم : نفی ضرر.............................................................................................................. 25

فصل دوم : جنبه های حمایتی حقوق حیوانات..............................................

مبحث اول : نهی از آزار و اذیت حیوانات................................................................... 29

گفتار اول : مفهوم ممنوعیت آسیب رساندن به حیوانات............................................. 30

گفتار دوم : مصادیق ممنوعیت آسیب رساندن به حیوان............................................ 33

الف ) مصادیق عینی......................................................................................................... 33

1. ممنوعیت کشتن حیوان .................................................................................... 33

2. ممنوعیت شلاق زدن به حیوان........................................................................ 34

3. موارد جواز زدن حیوان به صورت استثناء .................................................... 34

4. ممنوعیت زدن به صورت حیوان ..................................................................... 35

5. ممنوعیت عقیم نمودن و مثله کردن حیوان ................................................ 36

6. ممنوعیت سوزاندن حیوان.................................................................................. 36

7. ممنوعیت داغ کردن حیوان .............................................................................. 38

8. منع پی کردن حیوانات........................................................................................ 38

ب) مصادیق قانونی .......................................................................................................... 40

مبحث دوم : مبانی شکار و صید حیوانات................................................................... 41

گفتار اول : جواز صید و شکار و محدودیت ها................................................................ 41

1. شکار نوزاد حیوانات .................................................................................................... 42

2. شرایط ذبح حیوانات .................................................................................................. 42

3. فلج کردن حیوانات برای ذبح .................................................................................. 44

4. ممنوعیت ذبح حیوانات در برابر یکدیگر .............................................................. 45

5. ممنوعیت شکار در شب ............................................................................................ 46

گفتار دوم : شکار در قانون ایران.......................................................................................... 47

1.اصطلاحات و اطلاعات مربوط به قوانین شكار و صید ....................................... 48

2.قوانین موجود در ایران ............................................................................................... 49

3.تطبیق با قانون آمریکا ................................................................................................. 49

مبحث سوم : حقوق حیوانات در حفظ و نگاهداری............................................... 50

گفتار اول : حق بهره مندی حیوان از محیط مناسب.................................................... 51

بند اول : گستره نفقه حیوانات در فقه........................................................................ 54

الف : موارد نفقه حیوان ............................................................................................ 54

ب : وظایف مالک و حاکم در زمینه نفقه حیوان .............................................. 54

بند دوم : نفقه حیوانات در حقوق آمریکا.................................................................... 56

فصل سوم : محدودیت های بهره مندی از حیوانات.......................................

مبحث اول : تحقیقات علمی و پزشکی بر روی حیوانات..................................... 59

گفتار اول : اخلاق زیستی...................................................................................................... 60

گفتار دوم : محدوده مجاز انجام آزمایشات پزشکی......................................................... 61

بند اول : تاریخچه آزمایش روی حیوانات .................................................................. 62

بند دوم : کمیته های اخلاقی حقوق حیوانات ........................................................ 65

بند سوم : شکنجه شدن حیوانات آزمایشگاهی ....................................................... 67

بند چهارم : چگونگی تهیه حیوانات آزمایشگاهی ................................................... 70

بند پنجم : غیر علمی بودن بسیاری از مطالعات آزمایشگاهی ............................ 71

بند ششم :  آموزش انسانی و روش های جایگزین آزمایش روی حیوانات ..... 74

مبحث دوم : بهره برداری تفریحی و ورزشی از حیوانات..................................... 78

گفتار اول : محدوده مجاز بهره برداری تفریحی و سرگرمی از حیوانات.................... 79

گفتار دوم : استفاده ورزشی و حد مجاز بهره کشی در ورزش.................................... 79

فصل چهارم : ساز و کارهای حمایت از حیوانات............................................

مبحث اول : حمایت کیفری از حقوق حیوانات و ضمانت اجرای آن............ 82

گفتار اول : حقوق ایران.......................................................................................................... 83

الف) قانون مجازات اسلامی............................................................................................ 84

ب) سـازمان حفاظت محیط زیست.............................................................................. 88

ج) مقررات كار با حیوانات آزمایشگاهی...................................................................... 89

د) شرایط اجرای پژوهش های حیوانی ...................................................................... 90

ه) دستورالعمل نحوه بكارگیری حیوانات.................................................................... 91

و ) قانون شكار و صید مصوب 16 خرداد 1346...................................................... 93

گفتار دوم : حقوق ایالات متحده امریکا............................................................................. 97

بند اول : ابزارهای اجرایی قوانین مربوط به محیط زیست................................... 97

بند دوم : حمایت از گارد محافظت زیست................................................................. 99

بند سوم : تخلفات جزایی .............................................................................................. 99

بند چهارم : حداقل مجازاتها - مسئولیت جزایی ................................................. 100

بند پنجم : مجازاتهای مدنی و اداری ....................................................................... 101

بند ششم : شكایت شهروندان..................................................................................... 103

بند هفتم : قوانین جاری.............................................................................................. 114

1. خلاصه ای بر مقررات شکار و تله ی ایالت ایلینویز 2010-2011...... 114

2. حمایت از حیوانات در قانون ایالت ایلینویز مصوب دسامبر 2007....... 115

3. قانون جزای ایالت تگزاس ، فصل 42.09 ، ظلم به حیوانات.................. 115

4. آیین نامه واکسیناسیون هاری و صدور مجوز برای سگ در کالیفرنیا. 115

5. قانون رفاه حیوانات در ایالات متحده آمریکا و آیین نامه کنترل حیوانات  ساسکتون.. 116

 نتیجه گیری ................................................................................................. 117

فهرست منابع و مآخذ فارسی....................................................................... 119

فهرست منابع و مآخذ لاتین......................................................................... 122

ضمائم............................................................................................................ 124