بررسی تأثیر مصرف زعفران بر استقامت قلبی-تنفسی دانشجویان دختر غیرفعال دانشگاه محقق اردبیلی

چكیده:

    ورزشکاران پیوسته در جستجوی راهکار‌‌‌های برای بهبود عملکرد ورزشی خود بوده‌اند. یکی از روشهایی که می‌تواند سبب توسعه عملکرد ورزشی شود و ورزشکاران را از  لحاظ فیزیکی و روانی برای فعالیت ورزشی آماده ‌کند استفاده از مکمل‌‌های گیاهی است. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر مکمل زعفران بر روی فاکتورهای استقامت قلبی_تنفسی در زنان غیر‌‌ورزشکار بود. پس از تکمیل پرسشنامه تندرستی و فعالیت بدنی و اجرای تست یک مایل دویدن، از میان افراد واجد شرایط 14 نفر از دانشجویان دختر غیرفعال دانشگاه محقق (با میانگین سنی 38/1± 7/20 سال و شاخص توده بدنی 8/1±1/21) انتخاب شدند و در 3 مرحله آزمون بروس را بر روی دستگاه نوارگردان متصل به دستگاه تجریه وتحلیل گازهای تنفسی به فاصله یک هفته از یکدیگر اجرا کردند. در این تحقیق آزمودنی‌ها در مرحله اول یک هفته پس از مصرف دارونما و در مرحله دوم یک هفته پس از مصرف روزانه300 میلی‌گرم کلاله گل زعفران تست­ها را اجرا نموده و متغیرهای مورد نظر اندازه‌گیری شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون تحلیل کوواریانس و تصحیح بونفرونی استفاده شد. نتایج نشان داد که مصرف 300 میلی‌گرم  زعفران به مدت یک هفته باعث افزایش معنی‌داری درVO2 ،VO2max ، نبض اکسیژن، زمان واماندگی و کاهش معنی‌دار در فشار خون و ضربان قلب در حالت استراحت شد و همچنین افزایش معنی‌دار در اکسیداسیون  چربی و کاهش معنی‌دار مصرف انرژی از کربوهیدارت طی اجرای تست بروس متعاقب مصرف زعفران مشاهده شد و HRDP و ضربان قلب یک دقیقه پس از فعالیت پس مصرف زعفران تغییر معنی داری نداشته است(05/0 p< ). در نتیجه، به نظر می‌رسد مصرف زعفران احتمالا اثر ارگوژنیکی بر عملکرد قلبی_تنفسی دانشجویان دختر غیرفعال دارد و احتمالا تاثیر ارگوژنیكی بارزی در ورزشهای استقامتی خواهد داشت.

كلید واژه­ها: استقامت قلبی-تنفسی، حداکثر اکسیژن مصرفی، زعفران، گازومتری

بررسی تأثیر مصرف زعفران بر استقامت  قلبی-تنفسی دانشجویان دختر غیرفعال دانشگاه محقق اردبیلی

                                                  فهرست مطالب

فصل اول: کلیات پژوهش

           مقدمه .................................................................................................................................................................................2

1-1- تعریف مساله ..........................................................................................................................................................3

          1-2-  فرضیات تحقیق.................................................................................................................................................... 6

      1-3- ضرورت و اهمیت تحقیق .................................................................................................................................... 7 

1-4-  اهداف تحقیق ...................................................................................................................................................... 8

             1-4- 1- هدف کلی ................................................................................................................................................... 8

             1-4- 2- اهداف اختصاصی........................................................................................................................................ 9

1-5- فرضیات تحقیق........................................................................................................................................................ 9

          1-6- محدودیت های پژوهش........................................................................................................................................10

             1-6-1- محدودیت های قابل کنترل....................................................................................................................... 11

            1-6-2- محدودیت های غیر قابل کنترل................................................................................................................ 11

            1-7- تعریف واژه ها و اصطلاحات............................................................................................................................. 11

            1-7-1- زعفران ............................................................................................................................................................ 11

            1-7-2- دارونما .............................................................................................................................................................12

            1-7-3- حداکثر اکسیژن مصرفی ..............................................................................................................................12

            1-7-4- نقطه شکست ضربان قلب.............................................................................................................................12

            1-7-5- نسبت تبادل تنفسی .....................................................................................................................................13

            1-7-6- نبض اکسیژن ..................................................................................................................................................13

            1-7-7- افراد غیر فعال..................................................................................................................................................13

فصل دوم: مبانی نظری پژوهش

مقدمه  ....................................................................................................................................................... 15

2-1- بخش اول......................................................................................................................................... 15

               2-1-1- آمادگی قلبی تنفسی ......................................................................................................... 15

                 2-1-2- عوامل موثر بر عملکرد استقامتی ................................................................................... 16

2-2- بخش دوم......................................................................................................................................... 18

                  2-2-1-ترکیبات زعفران.................................................................................................................. 18

                 2-2-1-1- کروسین ........................................................................................................................ 19  

                  2-2-1-2- پیکروکروسین ............................................................................................................. 20

                 2-2-1-3- سافرانال...........................................................................................................................20

              2-2-2- خواص دارویی......................................................................................................................... 21

              2-2-3- مضررات مصرف بیش از حد زعفران................................................................................... 22

              2-2-4-پیشینه تحقیقات به عمل آمده در رابطه زعفران ............................................................. 23

                 2-2-4-1- اثرات ضد افسردگی  ..................................................................................................... 23     

                 2-2-4-2- اثر تقویتی بر یادگیری و حافظه ................................................................................ 24  

                 2-2-4-3- اثر قلبی- عروقی و تنفسی .............................................................................................. 24

                 2-2-4-4- اثر آنتی اکسیدانی و حفاظت از سلول ها................................................................. 25

                 2-2-4-5- اثر بر دستگاه گوارش ................................................................................................... 26

                2-2-4-6- اثر بر دستگاه تولید مثل ............................................................................................... 26

                 2-2-4-7- اثر بر دستگاه ایمنی  ..................................................................................................... 27

                 2-2-4-8- اثر ضد درد و ضد التهاب............................................................................................... 27

                 2-2-4-9- اثر بر کوفتگی عضلانی ناشی از ورزش .................................................................. 28          2-3- بخش سوم..................................................................................................................................... 29

                2-3-1- عوامل ارگوژنیگ............................................................................................................... 29

                  2-3-2- تاثیر مکمل های گیاهی بر روی استقامت قلبی تنفسی........................................ 29  

            2-4- خلاصه و جمع بندی مهمترین مطالب.................................................................................... 33

فصل سوم: مواد و روش پژوهش

            مقدمه......................................................................................................................................................... 35

              3-1- روش تحقیق................................................................................................................................. 35

              3-2- روش آماری ................................................................................................................................. 35

              3-3- نمونه پژوهشی و نحوه گزینش .................................................................................................35 

              3-4- وسایل و ابزارهای مورد نیاز........................................................................................................ 37

                3-4-1- ابزارهای فیزیکی و نرم افزارها ..........................................................................................37

               3-4-2- فرم ها ...................................................................................................................................37

             3-5- روش جمع آوری اطلاعات  ....................................................................................................... 38 

              3-5-1-روش مصرف زعفران و دارونما ........................................................................................... 39

              3-5-2- اندازه گیری ها .................................................................................................................... 40

                  3-5-2-1- اندازه گیری سن آزمودنی ها ................................................................................... 40

                 3-5-2-2- اندازه گیری قد و وزن .............................................................................................. 40

                 3-5-2-3- اندازه گیری درصد چربی ......................................................................................... 40

                 3-5-2-4- روش اندازه گیری فشارخون.......................................................................................41

                 3-5-2-5- روش اندازه گیری و ارزیابی گازهای تنفس.......................................................... 42

                  3-5-2-6- اجرای پروتکل بروس ................................................................................................. 42

                 3-5-2-7- روش ثبت ضربان قلب فعالیت...................................................................................43

          3-6- تجزیه و تحلیل اطلاعات خام.........................................................................................................43      

          3-7- روش تحلیل آماری ........................................................................................................................ 44

        3-8- شماتیک طرح تحقیق .................................................................................................................... 45

فصل چهارم: نتایج و یافته های پژوهش

            مقدمه ....................................................................................................................................................... 47

           4-1- توصیف یافته های پژوهش ........................................................................................................ 47

             4-1-1- توصیف ویژگی های آزمودنی ها ...................................................................................... 47

             4-1-2- توصیف نتایج آنالیز گازهای تنفسی ................................................................................ 48

                4-1-2-1- توصیف نتایج حداکثر  آنالیز گازهای تنفسی ..........................................................48     

               4-1-2-2- مقادیر نتایج آنالیز گازهای تنفسی تقسیم بر وزن آزمودنی ها ......................... 49

              4-1-2-3- مقادیر  نتایج حداکثر  آنالیز گازهای تنفسی پس از حذف 60 ثانیه اول..........50

                4-1-2-4- مقادیر نتایج حداکثر  آنالیز گازهای تنفسی در زمان های مساوی.....................51

                4-1-2-5- مقادیر نتایج حداکثر  آنالیز گازهای تنفسی در زمان 2 الی 5 دقیقه............... 52

4-2- آزمون فرضیه های تحقیق  ....................................................................................................53

              4-2-1- آزمون فرضیه‌ی اول.............................................................................................................53

               4-2-2- آزمون فرضیه‌ی دوم.............................................................................................................54

              4-2-3- آزمون فرضیه‌ی سوم .......................................................................................................... 56 

            4-2-4- آزمون فرضیه‌ی چهارم ..........................................................................................................57

              4-2-5- آزمون فرضیه‌ی پنجم ......................................................................................................... 58

             4-2-6- آزمون فرضیه‌ی ششم..............................................................................................................60

            4-2-7- آزمون فرضیه‌ی هفتم.............................................................................................................61

           4-2-8- آزمون فرضیه‌ی هشتم.............................................................................................................62     

           4-2-9- آزمون فرضیه‌ی نهم ............................................................................................................... 63

           4-2-10- آزمون فرضیه‌ی دهم ........................................................................................................... 64

          4-2-11- آزمون فرضیه‌ی یازدهم .........................................................................................................65 

        4-2-12- آزمون فرضیه‌ی دوازدهم ...................................................................................................... 65

        4-2-13- آزمون فرضیه‌ی سیزدهم ........................................................................................................68  

    4-3- خلاصه نتایج ...........................................................................................................................................70      

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

    مقدمه ...................................................................................................................................................................70    

5-1- بحث ................................................................................................................................................................73

5-2- نتیجه گیری .................................................................................................................................................. 76

 5-3- پیشنهادات ................................................................................................................................................... 76

   5-3-1- پیشنهادات کاربردی ......................................................................................................................... 76  

   5-3-2- پیشنهادات پژوهش ........................................................................................................................... 77     

   منابع و ماخذ ....................................................................................................................................................... 78                                

   پیوست ها ..............................................................................................................................................................83

فهرست جدول­ها

جدول 1 –2.ترکیبات تقریبی ادویه زعفران .................................................................................................................... 19

جدول2– 2.مصارف زعفران در صنعت دارویی و پزشکی ............................................................................................. 22  

جدول3–1.مراحل تست بروس ......................................................................................................................................... 43

جدول4–1. مقادیر میانگین و انحراف استاندارد ویژگی های جسمانی آزمودنی ها .............................................. 47 جدول4– 2. مقادیر حداکثر نتایج آنالیز گازهای تنفسی در حین اجرای تست بروس ......................................... 48

جدول4–3. مقادیر حداکثر نتایج آنالیز گازهای تنفسی تقسیم بر وزن آزمودنی ها ............................................. 49

جدول4–4. مقادیر حداکثر نتایج آنالیز گازهای تنفسی بعد از حذف مقادیر اولیه ............................................... 50

جدول4–5. مقادیر حداکثر نتایج آنالیز گازهای تنفسی در زمان های مساوی .......................................................51 

جدول4–6. مقادیر حداکثر نتایج آنالیز گازهای تنفسی حین فعالیت در زمان های 120الی 300ثانیه .......... 52     جدول4–7. مقادیرمیانگین و انحراف معیار ضربان قلب پیش از فعالیت ...................................................................53 

جدول4–8. مقادیرمیانگین و انحراف معیار ضربان قلب 1 و 12 دقیقه  پس از فعالیت .........................................55

جدول4–9.مقادیر آستانه تهویه ......................................................................................................................................... 57  

جدول4–10.مقادیر زمان واماندگی ................................................................................................................................... 58 

جدول4–11.مقادیر فشار سیستولی خون در حالت استراحت .................................................................................... 59 

جدول4–12.مقادیر فشار ذیاستولی خون در حالت استراحت .................................................................................... 60   

جدول4–13.مقادیرRER  حین اجرای تست بروس ................................................................................................... 61 

جدول4–14.مقادیرVO2MAX  .......................................................................................................................................... 62 

جدول4–15.مقادیر  HRDP  ........................................................................................................................................... 63 

جدول4–16.مقادیر حداکثر نبض اکسیژن  ..................................................................................................................... 64
جدول4–17.مقادیر حداکثر METS.......................................................................................................................... 66 

جدول4–18.میزان اکسیداسیون کربوهیدرات حین اجرای تست بروس ............................................................. 67

جدول4–19.میزان اکسیداسیون چربی حین اجرای تست بروس ........................................................................ 68

جدول4–20.خلاصه نتایج .............................................................................................................................................70  

فهرست شکل­ها

شکل 2 –1.ساختار شیمیایی کروسین .................................................................................................................. 20

شکل 2 – 2.ساختار شیمیایی پیکوکروسین ........................................................................................................ 20

شکل 2 –3.ساختار شیمیایی سافرانال .................................................................................................................. 21

شکل 3 –1. دستگاه قد و وزن سنج سکا .............................................................................................................. 40

شکل 3 –2.کالیپر مدل پویا ......................................................................................................................................41

شکل3 –3.دستگاه فشار سنج دیجیتال ................................................................................................................. 41

شکل 3 –4.ضربان سنج پولار ................................................................................................................................ 43     

شکل 4 –1.مقایسه مقادیر ضربان قلب پیش از فعالیت ................................................................................... 54

شکل 4 –2.مقایسه مقادیر ضربان قلب1 دقیقه پس از فعالیت ...................................................................... 55

شکل 4 –3. مقایسه مقادیر ضربان قلب 12دقیقه پس از فعالیت .....................................................................56

شکل 4 –4. مقایسه زمان واماندگی ....................................................................................................................... 58

شکل 4 –5. تغییرات فشار سیستولیک خون در حالت استراحت ................................................................... 59

شکل 4 –6. تغییرات فشار دیاستولیک خون در حالت استراحت .....................................................................60

شکل 4 –7. مقایسه مقادیر حداکثر تبادل تنفسی ............................................................................................. 61

شکل 4 –8. مقایسه مقادیر حداکثر اکسیژن مصرفی ......................................................................................... 63

شکل 4 –9. مقایسه نقطه شکست ضربان قلب ................................................................................................... 64

شکل 4 –10. مقایسه مقادیر حداکثر نبض اکسیژن .......................................................................................... 65

شکل 4 –11. مقایسه مقادیر حداکثرMETS  ................................................................................................... 66

شکل 4 –12. مقایسه میزان اکسیداسیون کربوهیدرات حین اجرای تست بروس.........................................67

شکل 4 –13. مقایسه میزان اکسیداسیون چربی حین اجرای تست بروس................................................... 68