جریانهای ادبی همواره، تحت تأثیر پدیدههای اجتماعی شکل گرفتهاند. انقلاب اسلامی نیز به عنوان بزرگترین پدیدهی اجتماعی معاصر، جریان ادبی خاصی را رقم زده است که براساس میزان آثار، شاخصها و ویژگیهای بارز آن، به آسانی میتوان از آن به «ادبیات انقلاب اسلامی» تعبیر کرد. یکی از شایستهترین قالبهای ادبی این جریان، غزل است. پژوهش حاضر، به بحث و بررسی شاخصها و ویژگیهای این نوع غزل در آثار شاعران منتخب، قادر طهماسبی (فرید)، علی رضا قزوه، مرتضی امیری اسفندقه و غلامرضا کافی پرداخته است، تا بدین وسیله بخشی از روند رشد و حرکت ادبیات منظوم انقلاب اسلامی به تصویر کشیده شود. این کار با مطالعه در تاریخ ادبیات انقلاب، واژگان و اصطلاحات مهم و بررسی تحلیلیِ غزلیات انقلابی در آثار منتخبان صورت گرفته است.
غزل انقلاب اسلامی در دو حوزهی صورت و معنا تحولات شایستهای یافته است؛ تطهیر جان مایه، گرایش مردمی، اعتراضوارگی، حماسهورزی، پیوند با مذهب و کهن الگوهای آئینی با زبان امروزی از یافتههای این پژوهش به حساب میآید؛ که البته میتوان نتایج آن را به دیگر شعر های انقلاب، یا دستکم، نسل دوم شاعران انقلاب اسلامی تعمیم دهیم.
واژههای کلیدی: شعر معاصر، غزل انقلاب اسلامی، قادر طهماسبی(فرید)، علی رضا قزوه، مرتضی امیری اسفندقه، غلامرضا کافی
فهرست مطالب:
چکیده 1
فصل اول: کلیات
1- کلیات 3
1- 1- مقدمه 3
1- 2- اهداف پژوهش 4
1- 3- پیشینهی پژوهش 5
1- 4-.روش تحقیق 6
فصل دوم: نگاهی اجمالی به پیشینهی شعر و نقد ادبی در ادبیات فارسی
2- جایگاه شعر و نقد ادبی در ادبیات فارسی 8
2- 1- شعر 8
2- 1- 1- شعر در اسلام 9
2- 1- 2- نظرقرآن در مورد شعر و شاعری 9
2- 1- 3- پیشینهی شعر فارسی 10
2- 2- نقدادبی 12
2- 2- 1- تعریف نقد 12
2- 2- 2- اقسام نقد 14
2- 2- 2-1- نقد روانشناختی 15
2- 2- 2-2- نقد اخلاقی 16
2- 2- 2-3- نقد جامعهشناختی 16
2- 2- 2-4- نقد فنی 17
فصل سوم: دگردیسی شعر فارسی از عهد مشروطه به بعد
3- شعر در عهد مشروطه 19
3- 1- نوگرایی و ظهور شعر نو 24
3-2- دگردیسی شعر در حوزه زبان 26
3-3- دگردیسی شعر در حوزهی فرم و ساختار 29
3-4- دگردیسی شعر در صورخیال 33
3-5- دگردیسی شعر در حوزه معنا و محتوا 34
3-6- دگردیسی شعر در حوزهی قالب 35
3-7- شعر و انقلاب اسلامی 38
3-7-1- تأثیرات پیروزی انقلاب اسلامی بر شعر 39
3-7-2- وضعیت قالبها در شعر انقلاب اسلامی 43
فصل چهارم: بررسی شاخصها و ویژگیهای غزل انقلاب اسلامی در شعر قادر طهماسبی (فرید)، علیرضا قزوه، مرتضی امیری اسفندقه و غلامرضا کافی
4-1- قادر طهماسبی 48
4-1-1- زندگینامه 48
4-1-2- معرفی آثار 49
4-1-3- بررسی اجمالی شعر فرید 51
4-1-4- برجستگیهای غزل فرید 54
4-1-4-1- ویژگیهای لفظی 54
4-1-4-2- ویژگیهای معنایی 61
4-2- علیرضا قزوه 70
4-2-1- زندگی نامه 70
4-2-2- معرفی آثار 71
4-2-3- بررسی اجمالی شعر قزوه 72
4-2-4- برجستگیهای غزل قزوه 76
4-2-4-1- ویژگیهای لفظی 76
4-2-4-2- ویژگیهای معنایی 83
4-3- مرتضی امیریاسفندقه 89
4-3-1- زندگینامه 89
4-3-2- معرفی آثار 89
4-3-3- بررسی اجمالی شعر امیریاسفندقه 90
4-3-4- برجستگیهای غزل اسفندقه 92
4-3-4-1- ویژگیهای لفظی 92
4- 3- 4- 2- ویژگیهای معنایی 98
4-4- غلامرضا کافی 105
4-4-1- زندگینامه 105
4- 4- 2- معرفی آثار 105
4-4-3- بررسی اجمالی شعر کافی 107
4-4-4- برجستگیهای غزل غلامرضا کافی 113
4-4-4-1- ویژگیهای لفظی 113
4-4-4-2- ویژگیهای معنایی 119
فصل پنجم: نتیجهگیری
نتیجهگیری 126
فهرست منابع 130
زبان و ادبیات فارسی