سواحل بدلیل تاثیرپذیری از پدیده های پویای ریخت شناسی و نیز متاثر شدن از فشارهای ناشی از انواع بهره برداریها، همواره در معرض تخریب قرار دارند. در نتیجه، تهیه و پیاده سازی برنامههای جامع حفاظتی به منظور ایجاد تعادل در بهره برداریها، کاهش تخریب منابع و دستیابی به توسعه پایدار همواره نیاز به طرح ریزی برنامههای توسعه در منطقه ساحلی دارد. اما فقدان نظام مدیریت توسعه منطقهای مناسب در کشور و همچنین دخل و تصرفهای سودجویانه بخش خصوصی، توسعه خود به خودی را رشد و نمو داده که پیامدهای اقتصادی و زیست محیطی زیادی را در مناطق ساحلی کشور در پی داشته است.
مطالعه میزان تغییرات و تخریب منابع در سال های گذشته و بررسی روند این تغییرات در سالهای آینده می تواند در برنامهریزی و استفاده بهینه از منابع و کنترل و مهار تغییرات غیر اصولی در آینده گام مهمی باشد. در این تحقیق با استفاده از تصاویر ماهواره ای Landsat و IRS-P6 مربوط به سالهای 2000 و 2008 و همچنین عکسهای هوایی مربوط به سالهای 1373 و 1383 تغییرات کاربری و پوشش زمین طی 14 سال در شهرهای نوشهر و چالوس بررسی شده است نتایج حاکی از گسترش بی رویه مناطق ساخته شده در منطقه مورد مطالعه است که به طور چشمگیری از وسعت باغات و اراضی کشاورزی کاسته است و با توجه به محدود بودن فضای منطقه ساحلی ادامه این روند در سالهای آینده میتواند بسیاری از قابلیتها و توانمندیهای این منطقه را تحت شعاع قرار دهد.
واژه های کلیدی:
تغییرات کاربری زمین و پوشش زمین، سنجش از دور، مدیریت
فهرست مطالب
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1- مقدمه. 2
1-2- طرح مسئله. 4
1-3- اهداف تحقیق.. 6
1-4- سوالات تحقیق.. 6
1-5- فرضیه های تحقیق.. 6
1-6- روش تحقیق.. 6
1-7- فرآیند تحقیق.. 7
1-8- ابزار و روش های گردآوری اطلاعات... 8
1-9- نحوه تجزیه و تحلیل اطلاعات... 8
1-10- قلمرو مکانی تحقیق.. 9
فصل دوم: مبانی نظری
2-1- مقدمه. 11
2-2- تعریف کاربری زمین و پوشش زمین.. 12
2-3- عوامل تغییر کاربری زمین در مناطق ساحلی.. 12
2-4- چالش های مدیریت منابع ساحلی.. 15
2-5- مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی(ICZM) 17
2-6- تاریخچه مختصر ICZM در جهان و ایران 19
2-7- تعریف ICZM... 22
2-8- اهداف ICZM... 24
2-9- تعریف علمی مفاهیم به کار رفته در ICZM... 27
2-9-1- مفهوم مناطق ساحلی در ICZM... 27
2-9- 2- مفهوم یکپارچگی در ICZM... 27
2-10- رویکرد ICZM در مدیریت منابع.. 28
2-11- ابزارهای نظارت و ارزیابی در رویکرد ICZM... 31
2-11-1- سیستم اطلاعات جغرافیایی.. 32
2-11- 2- سنجش از دور......... 33
2-12- کاربرد سنجش از دور در مدیریت توسعه شهری.. 34
2-13- بررسی برخی مطالعات صورت گرفته در زمینه ICZM و تشخیص تغییرات پوشش و کاربری زمین 37
2-14- جمع بندی.. 39
فصل سوم: بررسی روش های آشکار سازی تغییرات
3-1- مقدمه. 42
3-2- عوامل موثر در آنالیز آشکارسازی.. 43
3-2-1- تغییرات متناوب مربوط به گذشت زمان.. 43
3-2-2- وجود ابر در تصاویر. 44
3-2-3- تغییرات شرایط تصویر برداری.. 44
3-2-4- توان تفکیک مکانی و طیفی.. 44
3-3- پیش پردازش داده ها قبل از آنالیز آشکارسازی تغییرات... 45
3-3-1- استخراج منطقه مورد مطالعه از تصاویر ماهواره ای 45
3-3-2- تطابق دقیق مکانی تصاویر چند زمانه. 45
3-3-3- تصحیحات اتمسفری و رادیومتریکی.. 46
3-4- روش های آشکارسازی تغییرات... 47
3-4-1- روش های جبری.. 47
3-4-2- روش های تبدیلات... 48
3-4-3- روش های مبتنی بر طبقه بندی.. 48
3-4-4- روش های مبتنی بر GIS.. 53
3-4-5- روش های تفسیر بصری.. 54
3-5- ارزیابی و مقایسه روش های آشکار سازی تغییرات... 56
3-6- بررسی دقت در آشکارسازی تغییرات... 58
3-7- جمع بندی.. 59
فصل چهارم: ارزیابی و شبیه سازی روند تغییرات کالبدی شهرهای چالوس و نوشهر
4-1- مقدمه. 61
4-2- مشخصات کلان محدوده مطالعاتی.. 61
4-2-1- موقیعت... 61
4-2-2- ویژگی های اقلیمی.. 61
4-2-3- دما 62
4-2-4- بارندگی.. 63
4-2-5- جهت و شدت وزش باد. 63
4-2-6- رطوبت نسبی.. 63
4-2-7- ساختار زمین.. 63
4-2-8- ژئومورفولوژی.. 64
4-3- داده های مورد استفاده جهت آشکارسازی تغییرات کالبدی منطقه. 65
4-4- پیش پردازش داده ها جهت آشکارسازی تغییرات کالبدی منطقه. 67
4-4-1- استخراج منطقه مورد مطالعه. 67
4-4-2- تطابق دقیق مکانی تصاویر چند زمانه. 67
4-5- ارزیابی روند تغییرات کالبدی منطقه مورد مطالعه. 68
4-5-1- طبقه بندی تصاویر. 68
4-5-2- ارزیابی دقت طبقه بندی تصاویر. 75
4-5-3- بررسی و تفسیر نتایج آشکارسازی تغییرات کالبدی منطقه 76
4-6- ارزیابی نتایج.. 79
4-7- جمع بندی.. 80
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات
5-1- نتیجه گیری.. 82
5-2- پیشنهادات... 85
فهرست منابع.. 87
فهرست جداول
جدول1-1- اهم مسائل و مشکلات سواحل دریای مازندران.. 5
جدول2-1- جمعیت در فواصل مختلف از مناطق ساحلی جهان.. 14
جدول2-2- عوامل گرایش کشورهای ساحلی به ICZM.... 18
جدول2-3- برخی حوادث مهم و تاثیر گذار بر تحول و شکل گیری ICZM.... 20
جدول2-4- اهداف ICZM در برخی از کشورها 25
جدول3-1- عناصر اصلی تفسیر تصاویر ماهواره ای.. 55
جدول4-1- مساحت هر یک از کلاس های مربوط به تصاویر طبقه بندی شده سال های 1373 و 1383 72
جدول4-2- مساحت هر یک از کلاس های مربوط به تصاویر طبقه بندی شده سال های 1373 و 1383 75
جدول4-3- مساحت هر یک از کلاس ها در سال های 1373، 1379، 1383 و 1387. 76
جدول4-4- مساحت مناطق ساخته شده در سال های 1373، 1379، 1383 و 1387. 77
جدول4-5- رشد مناطق شهری بین سال های 1373- 1379، 1379-1383 و 1383- 1387 77
جدول4-6- درصد تغییر کلاس ها بین سال های 1373- 1379، 1379-1383و 1383- 1387 78
جدول 4-7- تغییرات از کلاس های غیر شهری به کلاس های شهری بین سال های 1373- 1379، 1379-1383و 1383-1387. 79
فهرست اشکال و نمودارها
شكل 1-1- فرآیند تحقیق.. 8
شکل 1-2- موقعیت محدوده مورد مطالعه در استان مازندران.. 9
شکل 2-1- ایجاد یکپارچگی افقی و عمودی بین بخشها و سطوح دولتی درطرح ICZM... 28
شكل 2-2- موقعیت ICZM در رابطه با زیر سیستم های منطقه ساحلی...............................29
شكل 4-2- رویکرد ICZM در مدیریت منابع ساحلی 30
شكل 4-1- تصاویر ETM+ ماهواره ای Landsat سال 1379 منطقه مورد مطالعه...............66
شكل 4-2- تصاویر ماهواره ای IRSP6 سال 1387 منطقه مورد مطالعه. 66
شکل 4-3- عکس هوایی سال 1373 منطقه مورد مطالعه. 66
شكل 4-4- عکس هوایی سال 1383 منطقه مورد مطالعه..........................................................67
شكل 4-5- تصویر طبقه بندی شده مربوط به سال 1373.........................................................71
شكل 4-6- تصویر طبقه بندی شده مربوط به سال 1383......................... 71
شکل 4-7- تصویر طبقه بندی شده مربوط به سال 1379....... ......73
شکل 4-8- تصویر طبقه بندی شده مربوط به سال 1387.........................................................73
شکل 4-9- ترکیب کلاس ها در تصویر طبقه بندی شده مربوط به سال 1379....... ......74
شکل 4-10- ترکیب کلاس ها در تصویر طبقه بندی شده مربوط به سال 1387.................74
شکل4-9- هیستوگرام مساحت متناظر هر یک از کلاسهای مربوط به سالهای 1373، 1379، 1383 و 1387 76
شکل 4-7- درصد رشد مناطق شهری بین سال های1373-1379، 1379-1383 و 1383-1387...... ......77
معماری