به منظور بررسی اثر سطوح مختلف نیتروژن و رقمهای هیبرید زودرس و میانرس بر عملکرد، اجزای عملکرد و درصد پروتئین ذرت شیرین، آزمایشی در سال 1390 در منطقه دمچنار یاسوج اجرا گردید. آزمایش به صورت کرتهای خرد شده، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. عامل اصلی آزمایش شامل چهار سطح کود نیتروژن (صفر، 50، 100 و 150 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار از منبع اوره) و عامل فرعی شامل دو رقم هیبرید (رقم زود رس 540 و میان رس 666) بودند. نتایج نشان داد که برهمکنش نیتروژن و رقمهای هیبرید بر عملکرد بلالتر اثر معنیدار دارد. تیمار نیتروژن 150 کیلوگرم در هکتار و رقم هیبرید میان رس بر عملکرد بلال تر معادل 1892 گرم در متر مربع تفاوت معنیداری را با سایر تیمارها نشان میداد. تیمار 100 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار بیشترین اثر مستقیم را بر عملکرد دانه کنسروی معادل 27/521 گرم در متر مربع داشته است و هیبرید میانرس با عملکرد دانه کنسروی معادل 57/498 گرم در متر مربع عملکرد بیشتری را نسبت به رقم زودرس از خود نشان داد. اثر نیتروژن بر وزن هزار دانه معنیدار گردید. بیشترین وزن هزار دانه معادل 99/141 گرم در سطح 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به دست آمد. نتایج نشان داد كه اثر نیتروژن و هیبرید هر کدام به تنهایی بر عملكرد علوفهی تر و عملكرد بیولوژیک معنیدار گردید. بیشترین عملكرد علوفهی تر در سطح 150 كیلوگرم نیتروژن معادل 8/2436 گرم در متر مربع و کمترین عملكرد علوفهی تر معادل 4/1400 گرم در متر مربع در تیمار صفر کودی به دست آمد. هیبرید میانرس نیز بیشترین عملکرد علوفهی تر را معادل 2225 گرم در متر مربع از خود نشان داد. بیشترین عملكرد بیولوژیک در سطح 150 كیلوگرم نیتروژن معادل 1/4087 گرم در متر مربع به دست آمد. هیبرید میانرس بیشترین عملکرد بیولوژیک معادل 3616 گرم بر متر مربع را نشان داد. نیتروژن و هیبرید هر کدام بر میزان پروتئین دانه اثر معنیدار داشتند. بیشترین میزان پروتئین دانه در تیمار 150 کیلوگرم نیتروژن معادل 18/12 درصد به دست آمد و هیبرید میانرس بیشترین میزان پروتئین دانه معادل 32/10 درصد را نشان داد. در کل به نظر میرسد که استفاده از هیبرید میانرس و به کاربردن 150 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار منجر به حصول حداکثر عملکرد میشود.
كلمات كلیدی: عملکرد، ذرت شیرین، ذرت زودرس و میانرس، نیتروژن
فهرست مطالب
مقدمه 1
فصل اول: مفاهیم و کلیات
1-1- فرضیههای تحقیق:5
1-2- هدف از اجرای این پژوهش 5
فصل دوم: مروری بر پژوهشهای پیشین
2-1) معرفی و اهمیت ذرت شیرین 7
2-1-1- موارد مصرف ذرت شیرین 8
2-2) اهمیت اقتصادی ذرت شیرین در ایران و جهان 9
2-3) ویژگیهای گیاهشناسی ذرت شیرین 10
2-3-1- ویژگیهای اکوفیزیولوژیک ذرت شیرین 10
2-4) زمان برداشت، حمل و نقل و نگهداری ذرت شیرین 11
2-5) اثر کود شیمیایی بر خصوصیات کمی و کیفی گیاهان 12
2-6) اهمیت مطالعه نیتروژن 14
2-7) مخاطرات زیست محیطی نیتروژن 15
2-8) كودهای نیتروژنی 16
2-9) تأثیر کودهای نیتروژنی بر عملکرد ذرت 17
2-9-1- تأثیر نیتروژن بر وزن هزار دانه 17
2-9-2- تأثیر نیتروژن بر تعداد بلال در متر مربع 18
2-9-3- تأثیر نیتروژن بر تعداد دانه در بلال 19
2-9-4- تأثیر نیتروژن بر عملكرد دانه و بلال 20
2-9-5- تأثیر نیتروژن بر عملکرد علوفه و بیولوژیک 22
2-9-6- تأثیر نیتروژن بر شاخص برداشت، ارتفاع و قطر ساقه و طول و قطر بلال 23
2-9-7- تأثیر نیتروژن بر میزان پروتئین دانه 24
2-10) هیبریدهای ذرت شیرین، عملکرد و اجزای عملکرد آنها25
فصل سوم: مواد و روشها
3-1) موقعیت جغرافیایی محل اجرای طرح 31
3-2) ویژگیهای خاک محل آزمایش 31
3-3) عملیات کاشت تا برداشت 32
3-3-1- هیبرید مورد کاشت 32
3-3-2- آمادهسازی زمین و نحوهی کشت 32
3-4) نحوهی اجرای آزمایش و صفات مورد اندازهگیری 33
3-4-1- اعمال تیمارهای آزمایش 33
3-4-2- تاریخ و نحوهی نمونهگیری 33
3-4-3- صفات اندازهگیری شده در ذرت شیرین 34
3-4-4- اندازهگیری پروتئین دانه و علوفهی گیاه35
3-5) نرمافزارهای مورد استفاده برای تجزیه و تحلیل آماری 36
3-6) نقشهی طرح آزمایشی 37
فصل چهارم: نتایج و بحث
4-1) عملکرد و اجزای عملکرد ذرت شیرین 39
4-1-1- عملکرد بلال تر و دانهی كنسروی 39
4-1-2- تعداد بلال در متر مربع 42
4-1-3- تعداد دانه در بلال (تعداد ردیف در بلال× تعداد دانه در ردیف)43
4-1-4- وزن هزار دانه 44
4-1-5- عملکرد علوفهی تر و خشک 45
4-1-6- عملکرد بیولوژیک 50
4-1-7- طول دوره رشد 51
4-1-8- طول بلال 51
4-1-9- قطر بلال 52
4-1-10- ارتفاع بوته 53
4-1-11- قطر ساقه 55
4-1-12- شاخص برداشت بلالتر56
4-1-13- میزان پروتئین دانه 57
4-3) خلاصهی نتایج و نتیجهگیری 60
4-4) پیشنهادات 61
4-5) منابع مورد استفاده62
فهرست جداول
جدول 3-1- تغییرات درجه حرارت هوا (سانتیگراد) و رطوبت در طول فصل رشد گیاه (1390)31
جدول 3-2- ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاک محل آزمایش (عمق 40-0 سانتیمتری)32
جدول 4-1 تجزیهی واریانس صفات مربوط به عملکرد و اجزای عملکرد ذرت شیرین، تحت تأثیر نیتروژن و هیبرید 39
جدول 4-2 مقایسه میانگین اثرات سادهی نیتروژن و هیبرید بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت شیرین 40
جدول 4-3 تجزیهی واریانس صفات مربوط به عملکرد علوفه و سایر اجزای عملکرد ذرت شیرین، تحت تأثیر نیتروژن و هیبرید 48
جدول 4-4 مقایسه میانگین اثرات سادهی نیتروژن و هیبرید، بر صفات عملکرد علوفه و سایر اجزای عملکرد ذرت شیرین 49
جدول 4-5 تجزیهی واریانس صفات مورفولوژیک و میزان پروتئین ذرت شیرین، تحت تأثیر نیتروژن و هیبرید 54
جدول 4-6 مقایسه میانگین اثرات سادهی نیتروژن و هیبرید، بر صفات مورفولوژیک و میزان پروتئین ذرت شیرین 55
جدول4-7 همبستگی بین عملكرد بلال و دانهی کنسروی با اجزای عملکرد و شاخص برداشت ذرت شیرین59
فهرست نمودارها
نمودار 4-1 برهمکنش نیتروژن و هیبرید بر عملکرد بلالتر ذرت شیرین 42
نمودار 4-2 برهمکنش نیتروژن و هیبرید بر قطر بلال ذرت شیرین 53
نمودار 4-3 برهمکنش نیتروژن و هیبرید بر ارتفاع بوته ذرت شیرین 54
نمودار 4-4 برهمکنش نیتروژن و تراکم بر قطر ساقه ذرت شیرین 56
مهندسی کشاورزی