مدلی برای خلق ارزش و تخصیص ارزش از طریق شراكت‌های استراتژیک درموسسات خدمات مالی (در صنعت بیمه و بانک)

چکیده

بیان مساله هدف از انجام این پژوهش طراحی الگوی ژنریک شراکت استراتژیک در صنعت بانک و بیمه مبتنی بر فرایند خلق و تخصیص ارزش بوده است. مساله اصلی در این انجام این تحقیق نیز وجود تشدید روز افزون در فضای رقابتی و اعمال تحریم‌های بین المللی بوده که در نهایت توجه به شراکت‌های استراتژیک بین مؤسسات خدمات مالی بویژه در حوزه صنعت بیمه و بانکداری آنهم با استفاده از روش‌ها، فناوری‌ها و ابتکارات جدید را لازم و مفید نموده است.

روش تحقیق با در نظر گرفتن موارد فوق¬الذکر این تحقیق با بهره¬گیری از رویکرد توسعه¬ای-کاربردی، استراتژی¬های همبستگی و پیمایشی را دنبال نموده و با جهت¬گیری آزمون فرضیه،  هم از جنبه توصیفی و هم از دیدگاه استنباطی به تحلیل یافته¬های حاصل از پرسشنامه می¬پردازد. در این مقاله ضمن مرور بسترهای نظری و متدولوژی¬های نوین در عرصه مطالعه شراکت استراتژیک در حوزه بانک و بیمه، زوایای دستیابی به عملکرد سازمانی برتر نیز مورد بررسی و تجزیه و تحلیل دقیق قرار گرفته و در نهایت الگوی ژنریک شراکت استراتژیک مبتنی بر فرایند خلق و تخصیص ارزش ارائه گردید.

نتایج تحقیق با بهره¬گیری از تحلیل عاملی تاییدی و تحلیل مسیر و تحلیل فرضیه¬های پژوهش، نتایج بدست آمده حاکی از عدم ارتباط میان متغیرهای مداخله گر بر روی رابطه میان شراکت استراتژیک و تخصیص ارزش است. این در حالی است که مولفه¬های قالب در بحث شراکت استراتژیک اثرات مثبت و معنی¬داری بر عملکرد سازمان¬ها داشته¬اند.

واژگان کلیدی: شراکت استراتژیک، فرایند خلق و تخصیص ارزش، صنعت بانک و بیمه، عملکرد سازمانی

فهرست مطالب

1        فصل اول: کلیات تحقیق  2

1.1     مقدمه            2

1.2     بیان مساله                 4

1.3     سؤالات اصلی تحقیق     8

1.4     ضرورت انجام تحقیق     9

1.5     اهداف تحقیق    11

1.5.1  هدف اصلی تحقیق       11

1.5.2  اهداف فرعی تحقیق      11

1.6     روش تحقیق     11

1.7     قلمرو تحقیق     12

1.8     جامعه و نمونه آماری     12

1.9     روش نمونه¬گیری        13

1.10   ابزارجمع آوری اطلاعات  13

1.11   شیوه تجزیه و تحلیل داده‌ها       14

1.12   مراجع استفاده كننده از نتیجه رساله      14

1.13   ساختار محتوایی رساله   14

1.14   تعریف واژگان کلیدی و مفاهیم عملیاتی تحقیق    15

2        فصل دوم: ادبیات نظری و پیشینه تحقیق 18

2.1     مقدمه            18

2.2     ادبیات نظری پژوهش     19

2.2.1  شراكتهای استراتژیک     19

2.2.1.1        تعریف شراكت‌‌های استراتژیك    19

2.2.1.2        اهمیت شراكت‌های استراتژیک    23

2.2.1.3        نیرو‌های محیطی اثرگذار بر شراکت استراتژیک     26

2.2.1.4        انگیزه¬های ورود به مقوله شراکت استراتژیک      28

2.2.1.5        منشأ شکل¬گیری شراكتهای استراتژیک  30

2.2.1.6        برخی دیدگاه‌ها پیرامون انگیزه‌های تحقق شراكت‌های استراتژیک    31

2.2.1.6.1     تئوری هزینه معاملات    31

2.2.1.6.2     دیدگاه مبتنی بر منابع   36

2.2.1.6.3     نظریه شایستگی محور    42

2.2.1.6.4     دیدگاه نهادی    43

2.2.1.6.5     دیدگاه دنوو                45

2.2.1.7        مزایا و معیاب شراكتهای استراتژیک        47

2.2.1.7.1     مزایای شراكتهای استراتژیک      47

2.2.1.7.2     معایب شراکت استراتژیک         50

2.2.1.8        مراحل ایجاد یک شراکت استراتژیک       51

2.2.1.9        عوامل موثر بر موفقیت یک سازمان در شراکت استراتژیک  52

2.2.1.10      سرمایه اجتماعی و شراكتهای استراتژیک  65

2.2.1.11      شاخصهای ارزیابی موفقیت شراكت استراتژیك     69

2.2.1.12      انواع شراكت‌های استراتژیک       73

2.2.1.12.1   شراکت‌های یادگیری      75

2.2.1.12.2   شراکت‌های تجاری        76

2.2.1.12.3   شراکت‌های ترکیبی       76

2.2.2  ارزیابی عملکرد شراکت استراتژیک         80

2.2.2.1        فرایند ارزیابی شراکت استراتژیک 83

2.2.2.1.1     دلیل ایجاد رابطه 83

2.2.2.1.2     نوع رابطه                  88

2.2.2.1.3     اهداف استراتژیک         89

2.2.2.1.4     طراحی سیستم كنترل مدیریت   92

2.2.2.1.5     انتخاب معیارهای ارزیابی 93

2.2.2.2        پیاده‌سازی برنامه ارزیابی 100

2.2.2.2.1     تناوب ارزیابی    101

2.2.2.2.2     ارتباطات و بازخورد       102

2.2.2.2.3     بازنگری           102

2.2.2.2.4      ارتباط و پیوند با سیستم ارزشیابی و پاداش         103

2.2.3  نظریه خلق و تخصیص ارزش      103

2.2.3.1        فرایند خلق و تخصیص ارزش در سازمان  104

2.2.3.2        درگاه ارزش                105

2.2.3.3        منطق خلق ارزش در دیدگاه ریچارد نورمن         105

2.2.3.4        تصمیم‌گیری ونقش آن در خلق ارزش     107

2.2.3.5        خلق ارزش در شراكتهای استراتژیک       108

2.2.4  تاثیر متغیرهای مداخله¬گر       111

2.2.4.1        شدت رابطه بین شرکاء  111

2.2.4.2        فرهنگ شرکاء   111

2.2.4.3        سن و قدمت شرکاء       113

2.2.4.4        اندازه و ابعاد شرکاء       114

2.2.4.5        پرتفوی شرکاء   115

2.2.5  عملکرد سازمانی 115

2.2.6  عوامل مؤثر بر عملکرد سازمانی    116

2.2.6.1        معیارهای عملیاتی و استراتژیک سازمانی  119

2.2.6.2        اهداف و معیارهای سنجش روش ارزیابی متوازن   120

2.2.7  مزایای بكارگیری روش كارت امتیازی متوازن       121

2.2.8  شراکت استراتژیک در صنعت بانک و بیمه 124

2.3     پیشینه تحقیق  137

2.3.1  نقد و بررسی ادبیات پژوهش      137

2.3.2  واکاوی پژوهش¬های صورت گرفته در ایران        142

2.3.3  واکاوی ادبیات پژوهش در جهان  143

2.4     جمع بندی مطالب فصل دوم      147

2.5     مدل مفهومی تحقیق     148

3        فصل سوم: روش شناسی تحقیق  153

3.1     مقدمه            153

3.2     سازمان فصل     153

3.3     نوع و روش تحقیق        154

3.4     لایه‌های تحقیق  155

3.5     فرآیند تحقیق   157

3.6     نتایج حاصل از روش دلفی         158

3.6.1  نحوه و مراحل تشکیل کارگروه دلفی       158

3.6.2  نتایج دور اول روش دلفی 160

3.6.3  معیار انتخاب متغیرها در دور اول روش دلفی       163

3.6.4  نتایج دور دوم روش دلفی          163

3.6.5  مقایسه نتایج مربوط به مرحله اول و دوم روش دلفی        165

3.7     فرضیه‌های تحقیق        166

3.8     قلمرو تحقیق     168

3.9     جامعه و نمونه آماری     168

3.9.1  نحوه محاسبه تعداد نمونه          169

3.10   ابزار جمع آوری اطلاعات 170

3.11   پرسشنامه پژوهش        171

3.11.1         بخش‌های مختلف پرسشنامه      171

3.11.2         روایی پرسشنامه تحقیق  179

3.11.3          پایایی پرسشنامه تحقیق  180

3.12   روش‌های جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات    183

3.12.1         ضریب همبستگی اسپیرمن        183

3.12.2         آزمون معنی‌داری بتا در رگرسیون خطی  184

3.12.3         تحلیل واریانس یك عامله 184

3.12.3.1      مدل معادلات ساختاری  185

3.12.3.2      تعریف مدل معادلات ساختاری    185

3.12.3.3      تجزیه و تحلیل چند متغیره       186

3.12.3.4      مراحل مدل معادلات ساختاری   186

3.12.4         تحلیل عاملی تائیدی      190

3.12.5         تحلیل مسیر     191

3.13   جمع بندی مطالب فصل سوم     192

4        فصل چهارم: تحلیل یافته¬ها      194

4.1     مقدمه            194

4.2     سازمان فصل     195

4.3     تحلیل و توصیف داده‌های جمعیت شناختی        196

4.3.1  بررسی جنسیت و وضعیت پاسخ دهندگان 196

4.3.2  بررسی تحصیلی پاسخ دهندگان   196

4.3.3  بررسی رده سنی پاسخ دهندگان  197

4.4     تحلیل و توصیف متغیر‌های مدل پژوهش  198

4.5     تحلیل عاملی اکتشافی    200

4.6     آزمون تابع توزیع فراوانی داده¬ها 203

4.7     نتایج تحلیل عاملی تاییدی        205

4.7.1  تحلیل عاملی تاییدی سازه شراکت استراتژیک      205

4.7.1.1        مدل تخمین سازه شراکت استراتژیک      205

4.7.1.2        مدل تخمین استاندارد سازه شراکت استراتژیک    207

4.7.1.3        مدل اعداد معنی‌‌داری سازه شراکت استراتژیک     208

4.7.1.4        میانگین شاخص‌ها و عامل¬ها در سازه شراکت استراتژیک 212

4.7.2  تحلیل عاملی تاییدی سازه¬های درونزا    212

4.7.2.1        مدل تخمین سازه¬های درونزا    212

4.7.2.2        مدل تخمین استاندارد سازه¬های درونزا  214

4.7.2.3        مدل اعداد معنی‌‌داری سازه¬های درونزا   215

4.7.2.4        میانگین شاخص‌ها و عامل¬ها در سازه¬های درونزا         216

4.8     آنالیز تحلیل مسیر مدل تحقیق   218

4.8.1.1        مدل تخمین تحقیق بدون در نظر گرفتن متغیرهای مداخله¬گر     219

4.8.1.2        مدل تخمین استاندارد تحقیق بدون در نظر گرفتن متغیرهای مداخله¬گر   220

4.9     تاثیر متغیر‌های مداخله¬گر       220

4.10   ارزیابی تاثیر متغیر‌های مداخله¬گر        225

4.11   تفسیر و تعبیر مدل نهایی         227

4.12   نتایج حاصل از آزمون تحلیل واریانس چند متغیره 229

4.13   جمع بندی مطالب فصل چهارم   233

5        فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری  237

5.1     مقدمه            237

5.2     سازمان فصل     237

5.3     خلاصه پژوهش  238

5.4     نتایج مربوط به فرضیات تحقیق   239

5.4.1  بررسی نتایج حاصل از فرضیات تحقیق    239

5.4.2  فرضیات مربوط به الگوی شراکت استراتژیک       242

5.4.3  فرضیات مربوط به متغیرهای مداخله¬گر  242

5.4.4  فرضیات مربوط به عملکرد سازمانی        243

5.5     مقایسه نتایج فرضیات با پیشینه پژوهش  243

5.5.1  مقایسه نتایج فرضیات مربوط به شراکت استراتژیک با پیشینه پژوهش       243

5.5.2  مقایسه نتایج فرضیات مربوط به متغیرهای مداخله¬گر با پیشینه پژوهش    245

5.5.3  مقایسه نتایج فرضیات مربوط به عملکرد سازمان با پیشینه پژوهش  247

5.6     پیشنهادات تحقیق        249

5.6.1  پیشنهادات مرتبط با فرضیات تحقیق      249

5.6.1.1        پیشنهادات مرتبط با فرضیات مربوط به شراکت استراتژیک 249

5.6.1.2        پیشنهادات مرتبط با فرضیات مربوط به متغیرهای مداخله¬گر       253

5.7     پیشنهادات کاربردی      254

5.8     پیشنهادهایی برای پژوهش‌‌های آینده       259

5.9     محدودیت‌‌های پژوهش    259

6        منابع و ماخذ    260

6.1     منابع فارسی     260

6.2     منابع خارجی    262

7        پیوست¬ها                273

7.1     پیوست(1): پرسشنامه دلفی       273

7.2     پیوست(2): پرسشنامه نهایی      273

7.3     پیوست (2): تحلیل آماری         273

فهرست جداول

جدول ‏2 1: مفهوم سازی شراكت و فرایند‌ها       23

جدول ‏2 2: شراكتها و تملیک‌های انجام شده طی سال‌های 2000-1990 24

جدول ‏2 3: انگیزههای سازمانها برای ورود به شراكتهای استراتژیك 29

جدول ‏2 4: دیدگاههای كلیدی انگیزه‌های شكل¬گیری شراكت     46

جدول ‏2 5: اهداف شرکتها از ورود به شراکت      49

جدول ‏2 6: مدل و تئوری مرتبط با شراكتهای استراتژیک واجزای آن        76

جدول ‏2 7: نكات ارزیابی هدف استراتژیک در شكل‌گیری رابطه    86

جدول ‏2 8: نكاتی پیرامون نوع رابطه در شراکت¬های استراتژیک  90

جدول ‏2 9: انتخاب معیارهای ارزیابی براساس فعالیت‌های كنترلی مدیریت  96

جدول ‏2 10: الگوهای رایج در خصوص شراکت استراتژیک در صنعت بانک و بیمه  128

جدول ‏2 11: عوامل کلیدی موفقیت در شراکت استراتژیک در حوزه بانک- بیمه    131

جدول ‏2 12: اهم مزایای ایجاد شده در قالب شراکت استراتژیک بانک و بیمه        136

جدول ‏2 13: تحقیقات تجربی كلیدی در مورد اثر شراكتهای استراتژیک بر عملكرد  144

جدول ‏3 1: طیف نمونه مورد مطالعه در روش دلفی        160

جدول ‏3 2: یافته‌های آماری مربوط به معیارهای مورد مطالعه در روش دلفی (دور اول)        160

جدول ‏3 3: مولفه¬های پیشنهادی مدل در روش دلفی (دور اول)   162

جدول ‏3 4: یافته‌های آماری مربوط به معیارهای مورد مطالعه در روش دلفی (دور دوم)       164

جدول‏3 5: نتایج حاصل از آزمون تی برای مقایسه میانگینهای دو نمونه مستقل      166

جدول ‏3 6: ارتباط میان سوالات، مولفه‌ها و متغیرهای تحقیق       174

جدول ‏3 7: آمارههای آزمون کرونباخ      181

جدول ‏3 8: نتایج مربوط به روش تصنیف (دو نیمه كردن) 182

جدول ‏4 1: وضعیت جنسیت و تأهل نمونه پژوهش         196

جدول ‏4 2: تاثیر جنسیت بر سطح شراکت استراتژیک و عملکرد سازمانی   199

جدول ‏4 3: تاثیر سطح تحصیلات بر سطح شراکت استراتژیک و عملکرد سازمانی   199

جدول ‏4 4: ماتریس چرخش یافته عاملی متغیرها 201

جدول ‏4 5: نتایج مربوط به آزمون کولموگروف - اسمیرنوف         204

جدول ‏4 6: شاخص‌های برازش مدل تحلیل عاملی تاییدی – متغیرهای برونزا        210

جدول ‏4 7-تحلیل کوواریانس بین ابعاد شراکت استراتژیک          211

جدول ‏4 8- برآورد میانگین و بار عاملی شاخص‌ها و سنجه¬ها     212

جدول ‏4 9: شاخص‌های برازش مدل تحلیل عاملی تاییدی – متغیرهای درونزا        216

جدول ‏4 10- برآورد میانگین و بار عاملی شاخص‌ها و سنجه¬ها   217

جدول ‏4 11: همبستگی میان متغیرهای مستقل و وابسته 222

جدول ‏4 12: ضرایب همبستگی مربوط به متغیرهای مداخله¬گر   223

جدول‏4 13: نتایج حاصل از آزمون تی برای ارزیابی اثر متغیرهای مداخله¬گر       226

جدول ‏4 13: شاخص‌های برازش مدل نهایی تحقیق        228

جدول ‏4 14: نتایج مربوط به تستهای چند متغیره         229

جدول ‏4 15: نتایج مربوط به تست‌های اثرات میان متغیرها         230

جدول ‏4 16: خلاصه نتایج مربوط به فرضیات تحقیق      234

جدول ‏5 1: خلاصه نتایج مربوط به فرضیات تحقیق        239

فهرست نمودارها

نمودار ‏2 1: انگیزه‌های ورود به شراكتهای استراتژیک       26

نمودار ‏2 2: چارچوب مفهومی تئوری هزینه معاملات ویلیامسون    33

نمودار ‏2 3: اشتراک دیدگاه مبتنی بر منابع و هزینه معاملات       38

نمودار ‏2 4: مدل چرخه تشكیل شراکت استرات‍ژیك وعوامل موثر بر آن      71

نمودار ‏2 5: عوامل موثر بر موفقیت یک سازمان در شراکت استراتژیک       73

نمودار ‏2 6: طبقه¬بندی شراکت¬های استراتژیک 74

نمودار ‏2 7: فرآیندهای اصلی شراکت استراتژیک  80

نمودار ‏2 8: توسعه برنامه ارزیابی شراکت 83

نمودار ‏2 9: نمای كلی از سیر تكاملی اندازه¬گیری عملكرد          118

نمودار ‏2 10: پیشرانه¬های مطرح در خصوص شراکت استراتژیک در صنعت بانک و بیمه    132

نمودار ‏2 11: فراوانی شراکت استراتژیک در صنعت بانک و بیمه به تفکیک مناطق جغرافیایی         134

نمودار ‏2 12: چرخه عمر الگوی شراکت استراتژیک         135

نمودار ‏2 13: مدل مفهومی تحقیق        151

نمودار ‏3 1: لایه‌های تحقیق       156

نمودار ‏3 2: مراحل انجام تحقیق 157

نمودار ‏4 1: مراحل تجزیه و تحلیل داده‌ها 195

نمودار‏4 2-توزیع تحصیلی پاسخ¬دهندگان         197

نمودار ‏4 3-توزیع سنی پاسخ¬دهندگان  198

نمودار ‏5 1: الگوی نهایی تحقیق  241

فهرست اشکال

شکل ‏4 1: مدل تخمین سازه شراکت استراتژیک  206

شکل ‏4 2: مدل تخمین استاندارد سازه شراکت استراتژیک 208

شکل ‏4 3: مدل اعداد معنیداری سازه شراکت استراتژیک  209

شکل ‏4 4: مدل تخمین سازه¬های درونزا 213

شکل ‏4 5: مدل تخمین استاندارد سازه¬های درونزا        214

شکل ‏4 6: مدل اعداد معنیداری سازه¬های درونزا          215

شکل ‏4 7: مدل تخمین تحقیق بدون در نظر گرفتن متغیرهای مداخله¬گر 219

شکل ‏4 8: مدل تخمین استاندارد تحقیق بدون در نظر گرفتن متغیرهای مداخله¬گر         220

شکل ‏4 9: مدل تخمین مولفه¬های تحقیق با ورود متغیرهای مداخله‌گر– مدل نهایی         224

شکل ‏4 10: مدل تخمین استاندارد مولفه¬های تحقیق با ورود متغیرهای مداخله‌گر 224

شکل ‏4 11: مدل ضرایب معنی¬داری مولفه¬های تحقیق با ورود متغیرهای مداخله‌گر– مدل نهایی 225

عنوان :

فرمت : doc

تعداد صفحات : 335