آموزش و توضیح اجوف

*آموزش و توضیح و قواعد اجوف*

-         در تمامی چهارده صیغه، حرف عله حركتش را به حرف ما قبل می دهد  اعلال

یقول  یقول

یقولان  یقولان

یقولون  یقولون

تقول  تقول

تقولان  تقولان

6)یقولن یقولن یقلن

تقول  تقول

تقولان  تقولان

تقؤلون  تقولون

تقولین  تقولین

تقولان  تقولان

12)تقولن تقولن تقلن

اقول اقول

نقول  نقول

بر اساس اصل اول حرف علة متحرك كه حرف قبلی اش ساكن است،
حركتس به حرف قبل منتقل می شود و خودش ساكن می شود

یقول  یقول

اجوف یائی نیز در تمامی صیغه ها به همین صورت است.

یبیع  یبیع

در دو صیغة «6 و 12» نیز بعد از اعلال به اسكان حالت التقای ساكنین
پیش می آید. بنابراین برای از بین بردن التقای ساكنین حرف عله
ساكن حذف می شود.

6)یقولن یقولن        یقلن

12)تقولن  تقولن      تقلن

اجوف یائی نیز به همین صورت می باشد.

6)یبیعن  یبیعن       یبیعن

12)تبیعن  تبیعن      تبعن

نكته: مضارع اجوف در صیغه های پنجگانه[1](1-4-7-13-14) اگر به هر دلیلی مجزوم شوند (امر، نهی، لم…) دچار التقای ساكنین می شوند به همین دلیل حرف عله حذف می‌شود.

7-تقول  قول  قل[2]         1-یقول  لایقول   لایقل

7-تبیع  بیع    بع        13-ابیع  لم ابیع   لم ابع

تمرین(40)

الف)چهارده صیغة مضارع «یبع  » را صرف كنید همراه با شش صیغة امر مخاطب آن.

ب)صیغة 1 مضارع فعل های اجوف زیر را بنویسید. (با توجه به حركت عین الفعل آن‌ها) و معانی آن ها را یاد بگیرید.

«قال-عاد-فاز- ذاق- كان- تاب- راح-مات ( ُ )/ باع-سار-جاء-عاش- لاق ( ِ )»

ج)فعل های زیر را مجزوم كنید.

تعود  :    اقول :     نسیر :     تخاف ‌

 تعود، تكون، تنوب ( ُ )/ تسیر، تعیش ( ِ )

ناقص:دعو     یدعو (دعا-یدعو)/ رمی    یرمی (رمی- یرمی)

[1] -مهمترین ویژگی صیغه های پنجگانه (1-4-7-13-14) این است كه ضمیر متصل مرفوعی (بارز) ندارند.

[2] -امر مخاطب از اجوف (قول) به ترتیب عبارتست از «قل-قولا-قولوا-قولی- قولا- قلن»