افتراء و نشر اكاذیب و تفاوت آنها

یا ایها الذین آمنوا لایسخر قوم من قوم عسی این یكون خیراً منهم و لانشاء من نشاء عسی ان یكن خیراً منهم و لاتلزوا انفسكم و لا تنابزوا بالا تاب به بئس الاسم الغسوق بعد الایمان و من لم یتب فا ولئك هم الظالمون .

ای اهل ایمان و مومنان هرگز نباید قومی ،‌قوم دیگری را مسخره و استهزاء كنند شاید آن قوم كه مسخره می‌كنید بهترین مؤمنین باشند و نیز بین زنان با ایمان قومی دیگری را مسخره نكنید كه بسا آن قوم بهترین زنانند و هرگز عیب جویی خود مكنید و به نام و لقب های زشت همدیگر را نخوانید كه پس از ایمان به خدا نام فسق بسیار زشت است و هركه از فساد و گناه به درگاه خدا توبه نكند بسیار ظالم و ستمكار است .

 سوره‌ی حجرات آیه‌ی 11

1-   مقدمه

طبع زندگی اجتماعی مستلزم برخورد اندیشه‌ها ، گفتار ، كردار و منافع افراد جامعه است و این پدیده‌ها منشاء بروز و وقوع جرائمی می‌باشد كه دسته‌ای از‌آن جرائمی هستند كه بی‌جبر و عنف مادی به وسیله‌ی زبان یا قلم واقع می‌شوند و حیثیت و شرافت افراد را مصدوم می‌نمایند و باعث ورود ضرر معنوی بر اشخاصی می‌شوند این جرائم در قانون ذیل عنوان بحث : افتراء و توهین و هتك حرمت اشخاص بیان شده‌اند .[1]

در قانون مجازات اسلامی – تعزیرات از مواد 697 تا 700 تحت عنوان افترائ و توهین و هتك حرمت ذكر شده است . ولی همه‌ی مواردی را كه بنابر معنای عرفی ، و ضابطه‌ی حقوقی و علمی در حقوق جزای اسلامی ، بتوان به عنوان « افتراء و توهین و هتك حرمت) شناخت ،‌ در بر نمی ‌گیرد در نتیجه این قسمت از قانون فاقد جامعیتی است كه عنوان آن اقتضاء می‌كند زیرا در پاره‌ای دیگر از قانون مجازات اسلامی مواردی دیگر بیان شده است كه می تواند تحت این عنوان قرار گیرد . از جمله مواد 139 تا 164 ق . م اسلامی ، قذف كه نسبت دادن زنا یا لواط به دیگری است ، نوعی افتراء تلقی می‌شود .

 آنچه می‌توان از موارد اشاره شده استنباط كرد این است كه هتك حرمت مفهوم عام و كلی دارد و اعم از توهین و افتراء می‌باشد به این معنی كه در همه‌ی موارد توهین و افتراء هتك حرمت تحقق می‌یابد .[2]

با توجه به تعاریفی كه بعداً بیان می‌شود و سعی در توضیح بیشتر آن داریم یكی از مصادیق این جرائم اشاعه‌ی اكاذیب است كه یكی از شاخه‌های هتك حرمت اشخاص با عناصر مادی خاص خود است كه سعی در توضیح بیشتر آن خواهیم داشت .

لذا با توجه به این مقدمه به تعریف و توضیح افتراء و نشر اكاذیب و وجوه افتراق آنها خواهیم پرداخت .

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                صفحه

مقدمه ................................................................................................................ 5 و6

 سابقه‌ی تاریخی افتراء..................................................................................... 7 و8

 فصل اول : تعریف اصطلاحی و لغوی افتراء ................................................... 8 و9

 بخش اول : عناصر تشكیل دهنده‌ی جرم افتراء .................................................. 10

 بخش دوم : ركن قانونی ............................................................................. 11 و 12

بخش سوم : ركن مادی .............................................................................. 13 تا 24

 بخش چهارم : ركن معنوی ......................................................................... 25 و26

بخش پنجم : سیستم جزائی افتراء ............................................................... 27 و 28

فصل دوم : اشاعه‌ی اكاذیب (‌مقدمه ) .................................................................. 29

 بخش اول : اركان جرم نشر اكاذیب ................................................................... 30

مبحث اول : ركن قانونی ................................................................................ 31و32

 مبحث دوم : ركن مادی ............................................................................... 33 و34

مبحث سوم : ركن معنوی ..................................................................................... 35

مبحث چهارم : رژیم كیفری بزه نشر اكاذیب ....................................................... 36

فصل سوم : فرق افتراء و نشر اكاذیب........................................................ 37 تا 43

فهرست منابع و مآخذ ........................................................................................... 43

[1] . مقدمه‌ی كتاب مربوط به حیثیت و شرافت اشخاص ، رامین راد ، علی

[2] . حقوق كیفری اختصاصی ، دكتر شامبیاتی ، هوشنگ ، صص 501 و 502